3T Formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Formuleren

Herhaling congruentie

Congruentie

Een onderwerp en een persoonsvorm staan óf allebei in het enkelvoud óf allebei in het meervoud. Van die eigenschap maken we gebruik als we een onderwerp zoeken: verander de persoonsvorm van getal (van enkelvoud naar meervoud, of van meervoud naar enkelvoud) en je voelt dat het onderwerp mee moet veranderen. Beide zinsdelen zijn congruent aan elkaar. 

De vuistregel is

Het kernwoord van het onderwerp bepaalt of je met enkelvoud of meervoud te maken hebt. Vaak is dat het eerste zelfstandig naamwoord.

Maar:

Als je het onderwerp als enkelvoud bedoelt: enkelvoud.

Bedoel je meervoud (de opgetelde individuen): meervoud.

Het hele vak supporters stormde het veld op. (je bedoelt die ene groep mensen: enkelvoud)

Een hoop supporters vielen de scheidsrechter lastig.

Er lag een paar sokken in de vuilnisbak. (twee bij elkaar passende; één paar: enkelvoud)

Er lagen een paar sokken in de vuilnisbak. (3 of 7, oid)

Speciale gevallen

• Meervoudige landen en instellingen (hun afkorting ook, maar enkelvoud kom je ook tegen) krijgen meestal een pv in het meervoud
• De Verenigde Staten houden hun poot stijf.
• De Nederlandse Antillen zijn prachtig.
• 
  
• Meervoudige bedrijven en groepen krijgen een pv in het enkelvoud
• H&M houdt uitverkoop.
  
• Heren-7 heeft weer verloren.
  
• De NS kampt eigenlijk nooit meer met vertraging.

Speciale gevallen

• Vaste constructies met enkelvoud
• Zowel mijn vader als mijn moeder is met pensioen. (samentrekking: Mijn vader is met pensioen, mijn moeder is met pensioen)
• ....van...
  
• 35% van de bezoekers was ontevreden.
  
• Een deel van de bezoekers was tevreden.
  
• Geen van allen had het goede antwoord.
  
• LET OP: 80 van de 100 bezoekers hadden geen kaartje, dat dan weer wel.

Let op:

• Ook de media vergissen zich wel eens. (media = meervoud van medium)
  
• Het kan even duren voor de antibiotica gaan werken. (antibiotica = meervoud van antibioticum)
  
• Een (lidwoord) miljoen mensen ging de straat op. / Een (telwoord) miljoen mensen gingen de straat op.
  
• Zeventien miljoen mensen leiden een rustig bestaan in Nederland. (met een telwoord ervoor moet meervoud)

Dit paar schoenen kost / kosten driehonderd euro

1. kost
2. kosten

De helft van de aanwezigen verlaat / verlaten de zaal tijdig.

1. verlaat
2. verlaten

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

de kudde koeien

1. de
2. kudde
3. koeien

Wat is goed / congruent?

1. De kudde koeien staan in de wei
2. De kudde koeien staat in de wei

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een groep wielrenners

1. een
2. groep
3. wielrenners

Wat is goed / congruent?

1. Een groep wielrenners viel vlak voor de finish
2. Een groep wielrenners vielen vlak voor de finish

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

twintigduizend mensen

1. twintigduizend
2. mensen

Wat is goed / congruent?

1. Twintigduizend mensen bezocht het festival
2. Twintigduizend mensen bezochten het festival

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

de meeste musea

1. de
2. meeste
3. musea

Wat is goed / congruent?

1. Op Museumdag is de meeste musea gratis toegankelijk.
2. Op Museumdag zijn de meeste musea gratis toegankelijk.

Oefenen

Maak test jezelf 4.4 en 5.4