2.3 - De staat grijpt in

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

2.3 De staat grijpt in

Sociale zekerheid en verzorgingsstaat

Doel van de les

Je kent het Kinderwetje van van Houten en weet waarom dit werd ingevoerd.

Je kent de geschiedenis van de sociale wetgeving aan het einde van de negentiende euw. Je kan hierbij jaartallen noemen en uitleg geven.

Je kent ook de belangrijkste ontwikkelingen op het vlak van gezondheidszorg aan het einde van de negentiende eeuw.

Geef voorbeelden van slechte
werkomstandigheden aan het einde
van de negentiende eeuw.

Waarom zijn arbeiders eind negentiende eeuw voorstanders van kinderarbeid?

Waarom zijn fabrieksbazen eind negentiende eeuw voorstanders van kinderarbeid?

Sociale wetgeving

Het kinderwetje van Van Houten

• De liberalen kregen schrik voor opstanden van arbeiders (socialistische revolutie).
  
• Samuel van Houten (een liberaal) ziet dat sociale wetgeving nodig is om dit te vermijden.
  
• In 1874 wordt het Kinderwetje van Van Houten goedgekeurd. 
• Alleen in fabrieken kwam er een verbod op kinderarbeid onder de 12 jaar.

Welke politieke groep in de Tweede Kamer was tegen overheidsbemoeienis in de economie?

1. Jong-Liberalen
2. Conservatief-Liberalen
3. Socialisten
4. Confesionelen (protestanten en katholieken)

Sociale wetgeving

Steeds meer sociale wetging

• 1900: Algemeen verbod op kinderarbeid en de Leerplichtwet (1901).
• 1901: Ongevallenwet zorgt voor een uitkering voor arbeiders die niet meer konden werken.
• 1919: De ouderdomswet (pensioen) en de 8-urige werkdag voor fabrieken en werkplaatsen.
• 1930: Ziektewet

Sociale wetgeving

Betere leefomstandigheden dankzij de wetenschap

• 1862: Louis Pasteur ontdekte het pasteuriseren.
  
• 1882: Robert Koch ontdekt de oorzaak van tuberculose.
  
• 1895: Wihlhelm Röntgen vindt de röntgenstraal uit.
  
• Ook komt de overheid grijpt in: er komt riolering, waterleiding en een Woningwet (1901)