1.5 en 1.6 landschappen in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Noem 3 sedimentgesteenten

Een delta heeft de vorm van een waaier

1. Waar
2. Niet waar

Wat is 'sedimentatie'?

NL doucheputje

NL doucheputje

NL zakt al miljoenenjaren weg

Door Rijn & Maas sedimentatie van zand, grind, klei 

Daardoor ligt Nl boven zeespiegel

Landschap Nederland ook verandert door gletsjers

1. Stuwwallen (Utrechtse heuvelrug & hondsrug)

2. Hunebedden (Drenthe)

3. Dekzand

Waar ligt dit zand en grind? 

En waar ligt klei?

Hoog Nederland 

Kleur geel: hoger dan 1 m boven N.A.P

N.A.P = normaal Amsterdams peil

Laag Nederland 

onder 1 m N.A.P 

0

Ontstaan van stuwwallen tijdens het Saalien

stuwwal

In Utrecht ligt de Utrechtse heuvelrug. Dit is een stuwwal. 

Hoe kan dit gebied hoger liggen?

Stuwwal

Our current location

http://www.ahn.nl/common-nlm/viewer.html

Wat voor kaart is dit?

Hunnebedden

Het ijs nam grote stenen mee. Daarvan zijn later hunebedden gebouwd.

Hunnebedden

Grote zwerfstenen die vanuit Scandinavië zijn meegevoerd door het ijs. Ze zijn hier na het smelten van het ijs achter gebleven. 

Grondsoorten in Nederland

Zandgronden

- is onvruchtbaar

- mest nodig 

- schapenpoep

- schapen graasden op heidevelden

- met de uitvinding van kunstmest verdwenen de schapen weer

Laatste ijstijd

Half Nederland bleef ijsvrij --> Poolwoestijn

• Nauwelijks begroeiing --> veel zand verplaatst door de wind. 
  
• Zand bedekte de ondergrond uit het pleistoceen.
• Eindigde 10.000 jaar geleden. 

Dekzand 

1 Aan het eind van de Saale-ijstijd trok het ijs zich terug

2 Noordzee was drooggevallen

3 Zand vanaf de Noordzee werd naar Nederland geblazen

4 Het werd bovenop andere grondlagen afgezet

Landijs: Saale-fase

-HUN-lijn 

Deze fase zorgde voor stuwwallen op de lijn Haarlem-Utrecht-Nijmegen

Tongbekkens: omlaag geduwd land op de rand van het ijs.

Stuwwallen: omhooggedrukt land door het ijs

Aan het eind van deze fase werd het opnieuw warm -->  Noordzee stroomt weer vol en ijs neemt af.

Ontstaan veen

Na laatste ijstijd, steeg zeespiegel

Achter de duinen bleef zeeklei liggen..  (werd moeras)

moeras -> veen

Open duinen, waddenzee: zeeklei

Gesloten duinenrij: moeras

-> veen op klei

Ontstaan zeeklei

1. Zeewater stroomt door de duinen het land in

2. Water blijft staan

3. In stilstaand water bezinken kleideeltjes.

4. Er ontstaat een dikke laag zeeklei

5. Zeeklei is heel vruchtbaar

0

0

De eerste NL in Laag NL hadden het idee dat ze in de waddenzee woonden. Bij vloed nat en bij eb droog. Daardoor maakten zij *terpen

Terp = door mens gemaakte heuvel tegen bescherming van water. 

Een terp

0

0

0

0

Droogmakerij (méér dan -2 meter onder NAP)

Bekende droogmakerijen

1 Flevoland

2 Haarlemmermeer (Schiphol)

Wat is het verschil tussen een polder en een droogmakerij?

Waarvoor werd een 'ringvaart' gebruikt?

Leg uit hoe het Haarlemmermeer drooggelegd is.

Bekijk nogmaals dia 22 met de afbeelding. Hoe heet de dikke rand om deze droogmakerij?

1. Een dijk
2. Een terp
3. Een polder
4. Een ringvaart