1.4 - Het einde van de Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

1.4 - Het einde van de opstand

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de onafhankelijkheidsverklaring van de Noordelijke Nederlanden had voor bestuur en religie. 
  
  
• Je kunt uitleggen hoe de strijd tussen de Republiek en Spanje tot een einde kwam.
  
  
• Je kunt uitleggen dat de Opstand niet op zichzelf stond, maar past bij oorlogen in Europa. 
  
  

Planning

• Een onafhankelijk bestuur
• Na 1588
• De vrede 

Terugblik

Een onafhankelijk bestuur (1)

• 1588 Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Elk gewest had eigen wetten en rechtspraak. 
  
  
• De enige reden voor samenwerking was het behoud van eigen privileges.
  
  
• Elk gewest behield zijn eigen wetten en rechtspraak. 

Een onafhankelijk bestuur (2)

• Elke gewest had zijn eigen Gewestelijke Staten voor het eigen bestuur.
  
  
• Grote beslissingen, zoals oorlog en buitenlandse zaken, werden beslist door de Staten-Generaal. (een vergadering waar afgevaardigden uit alle gewesten bijeen kwamen). 
  
  
• Stadhouder voerde het leger van de Republiek aan.

Vraag

Is de oprichting van de Nederlandse Republiek een bedoeld of onbedoeld gevolg?

Een onafhankelijk bestuur (3)

• Niet één verplichte godsdienst, binnenshuis mocht je geloven wat je wilde: gewetensvrijheid.  (maar geen godsdienstvrijheid!).
• Calvinistische kerk was de enige officiële kerk.
  - Alleen calvinisten mochten bestuursfuncties uitvoeren.
  - Katholieken werden gediscrimineerd. 

Oudezijds Voorburgwal 40, Amsterdam

exterieur

Bestuur van de Republiek

Maurits, zoon van WvO

Johan van Oldenbarnevelt

1 gewest = 1 staten

7 gewesten = staten generaal

Na 1588

• Republiek boekte overwinningen door:

• Toename handel en nijverheid: meer geld voor huurleger.
•  Filips voerde meerdere oorlogen tegelijk en dat kost geld. 
• Sterke bondgenoten zoals Engeland en Frankrijk
•  Militaire veranderingen door Maurits (zoon van Willem). = Stadhouder

Op weg naar vrede

• Voor beide landen geen terreinwinst.
  
  
• 1609-1621: wapenstilstand.
  - Handel en welvaart nemen toe. 
  - De VOC en de WIC.
  
  
• Na 1609  beide landen even sterk. 

• 1648: Vrede van Münster: zuidelijke Nederlanden blijven Spaans. Noordelijke Nederlanden onafhankelijke staat. 

15 mei 1648: Stadhuis van de Duitse stad Munster. Links de Nederlandse onderhandelaar en Rechts de Spaanse. Op tafel liggen twee exemplaren van het vredesverdrag. Die kistjes ernaast worden naar Madrid en Den haag gestuurd.

Godsdienstoorlogen in Europa 

• Conflicten tussen katholieken en protestanten in Frankrijk. (Bloedbruiloft)
• Duitsland onder Karel V werd het noorden protestants en zuiden katholiek.
• Engeland onder Hendrik VIII kreeg ruzie met de paus en stichtte zijn eigen kerk. Met katholieke kenmerken zoals priesters, maar ook protestantse kenmerken zoals afschaffing van kloosters en priesters mochten trouwen.  

Onderzoeksvraag

Zijn er vandaag de dag nog godsdienstoorlogen?

Afsluiting

Zijn er nog vragen?

Moet er iets herhaald worden?

Was er iets onduidelijk?