Les 7 - 5 havo - periode 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

Als de timer is afgelopen heb je...

• Tas op de grond
• Leer- en opdrachtenboek op tafel
• Telefoon in je tas of telefoontas

Telefoon in telefoontas of eigen tas

Vandaag

- Startopdracht

- HW bespreken  §2.6 & §2.7

- Uitleg §2.8 & §2.9

- Exit ticket

Herhalingsvragen

1. Welke twee typen gebergten onderscheiden we?
2. Waarom wordt een delta juist bij zee gevormd?
3. Waarom is de golf van een tsunami juist bij de kust zo hoog?
4. Hoe heet de plek onder de aardkorst waar een aardbeving ontstaat?
5. Wat is het verschil tussen fysische en chemische verwering?

Startopdracht

• Wat?  Maken stencil startopdracht.
• Klaar? Doornemen H2

Huiswerk bespreken: 

2.8: opdr. 1,6

2.9: opdr. 4,5

Theorie §2.10, §2.11, §2.12

Natuurlijke gevaren in de VS

Gevolgen van natuurgevaar in de VS

De risico's van natuurgevaar in de VS

Leerdoelen §2.10 - §2.12

• Hoe en waar ontstaan hurricanes en tornado's? Waarom juist daar?

• Waarom wordt juist het zuidoosten van de VS getroffen door hurricanes?

• Welke maatregelen kan je nemen in het kader van hazardmanagement?

Theorie §2.11

Welke foto hoort bij welk legenda-item?

Welke foto hoort bij welk legenda-item?

Aardbevingen: 6 op de Schaal van Richter

• Frequentie: eens in de 20/30 jaar.  
• Intensiteit: 6 of hoger op de Schaal van Richter
  
  

Schaal van Richter

Waar haalt een orkaan de energie vandaan voor die krachtige wind?

• Uit warme zeewater
• Maanden: juni t/m november

Ontstaan: hurricane 

• Boven zeewater van minimaal 26 graden. Verdampt veel water 
• Warme lucht stijgt op
• Stijgende lucht koelt af, waterdamp condenseert en waait nauwelijks
• Door stijgende lucht wordt lucht aangezogen, dit versterkt de vorming van de Hurricane.

Het ontstaan van tornado's

Een grote wolk ontstaat als de lucht onder de wolk extreem snel omhoog wilt. Vergelijk het met een klein, maar sterk, lagedrukgebied. De lucht condenseert en regent uit. Dat kan bijvoorbeeld als koude lucht (zwaarder) zich boven warme lucht bevindt (lichter). De lichte lucht (warm) wilt omhoog, terwijl de zware lucht (koud) naar beneden wilt. Daarbij is nog een ingrediënt nodig: 2 luchtstromen die van verschillende richtingen komen en botsen. Als dit gebeurt is er een hoge kans op een tornado.

In de wolk botsen luchtstromen uit verschillende richtingen met elkaar. Dit zorgt voor een draaiende beweging in de wolk rond een horizontale as.

1

De sterke luchtstroom omhoog laat de roterende lucht kantelen: de as waar de lucht omheen draait wordt een verticale as

2

Er komt een sterke luchtstroom omhoog, die wij zien doordat condenserend waterdamp meedraait: de tornado is geboren

3

In Tornado Alley in de VS komen verschillende luchtstromen samen. Koude lucht uit het noorden, vochtige warme lucht uit het zuiden (de waterdamp zorgt voor de energie van de storm!), droge warme lucht uit de woestijnen in het zuidwesten en koude lucht uit het westen. Deze luchtstromen botsen in tornado alley, waardoor er juist daar veel tornado's voorkomen.

Theorie §2.11

De gevolgen van een aardbeving zijn groter:

• Wanneer de ondergrond uit los/vast materiaal bestaat
• In een gebied met veel relief
• Verklaring?
• Aardverschuivingen die kunnen ontstaan

Hurricanes veroorzaken directe schade door harde wind

• Voorbeelden?
• Kustgebieden kunnen overstromen door opgestuwd zeewater
• Rivieren treden buiten hun oevers door grote hoeveelheden regen
• Ontstaan van modderstromen 

Zuidoosten van VS wordt meest getroffen door hurricanes

• Waarom juist daar?
• Verklaring: meeste hurricanes ontstaan boven het warme zeewater van het Caribische gebied.

Waarom neemt de kracht van Sandy af wanneer het aan land komt?

• Verklaring: Hurricanes halen hun energie uit warm zeewater

Theorie §2.12

Rampenbestrijding

3 onderdelen bij rampenbestrijding:

• waarschuwingssysteem -> mensen op tijd evacueren
  
• bouwkundige maatregelen -> stevige huizen bouwen 
• rampenplan maken
  
• risicoperceptie = hoe beleef je de ramp

Hazardmanagement: het nemen van maatregelen.

Welke maatregelen kunnen mensen nemen die in gebieden wonen met een verhoogd risico op een natuurramp?

• Technische aanpassingen aan bouwwerken
• Aanleggen van waarschuwingssystemen
• Opstellen van evacuatieplannen
• Verzekeren tegen materiële schade

Aan de slag: individueel uitwerken (Zs). Oortjes mogen.

1. Maak  opdrachten 2.10,2.11 en 2.12 in je werkboek. 

2. Klaar? Examentraining: gebergte- en gesteentecyclus in IJsland en Japan

Exit Ticket

Pak je telefoon, scan de barcode en beantwoord de drie gestelde vragen.