BSR 4/3 u3bd Taalverzorging H3 voltooid deelwoord

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Open je boek alvast op blz. 112-113.

Log alvast in op LessonUp
(de code staat  linksonder in beeld).

blz. 112-113 : Taalverzorging H3

Het voltooid deelwoord

Voordat we beginnen:

Welkom U3BD

Hoofdstuk 3

SMAAK

Waar werken in deze les naartoe?

• Je kunt bepalen of een (lang) onderwerp enkelvoud of meervoud is.
  
• Je kunt voltooid deelwoorden goed spellen.
• Je kunt de verlengproef en 't kofschip op de juiste manier gebruiken.

Deze les                45 minuten

Starten met Taalverzorging H3: spelling

Uitleg voltooid deelwoord

Oefenen in LessonUp

Zelfstandig oefenen

Gezamenlijk terug- en vooruitblikken

15 minuten

10 minuten

10 minuten

10  minuten

Deze week: 

Taalverzorging H3 deel 2.

Woensdag 13 maart: 

Toets Woordenschat H3 en Taalverzorging H3.

De planning

Persoonsvorm:
enkelvoud of meervoud?

De persoonsvorm en het onderwerp horen bij elkaar. Als het onderwerp enkelvoud is, moet je de persoonsvorm ook in het enkelvoud schrijven. Als het onderwerp meervoud is, moet de persoonsvorm ook in het meervoud staan. 

Soms is het moeilijk om te bepalen of het onderwerp enkelvoud of meervoud is.

Persoonsvorm:
enkelvoud of meervoud?

Alle spelers van het zaalvoetbalteam vierden feest na de overwinning.

Het gaat hier om meerdere spelers, dus de persoonsvorm 'vierden' schrijf je ook in het meervoud.

De kudde schapen liep midden op de weg. Het gaat hier maar om één kudde, dus je schrijft de persoonsvorm 'liep' in het enkelvoud.

De schapen liepen midden op de weg. Het gaat hier om meerdere schapen, dus je schrijft de persoonsvorm 'liepen' in het meervoud.

Kies het juiste onderwerp.

De hele familie heeft zin in de bruiloft.

1. De hele familie
2. familie
3. heeft
4. de bruiloft

Is het onderwerp enkelvoud of meervoud?

De hele familie heeft zin in de bruiloft.

1. enkelvoud
2. meervoud

Kies het juiste onderwerp.

Na de voorstelling klapte het enthousiaste publiek.

1. de voorstelling
2. klapte
3. het enthousiaste publiek
4. publiek

Is het onderwerp enkelvoud of meervoud?

Na de voorstelling klapte het enthousiaste publiek.

1. enkelvoud
2. meervoud

 Het voltooid deelwoord (blz. 112).

Startopdracht samen maken (blz. 112).

Het voltooid deelwoord

Sterke werkwoorden

Zwakke
werkwoorden

Sterke werkwoorden zijn sterk genoeg om in de verleden tijd van vorm te veranderen.

lopen - liepen

zoeken - zochten

gaan - gingen

Zwakke werkwoorden zijn niet sterk genoeg om in de verleden tijd van vorm te veranderen.

hopen - hoopten

maken - maakten

bestellen - bestelden

VD van sterke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van vrijwel alle sterke werkwoorden eindigt op -en of -n:

                 Ik heb heerlijk geslapen.

                 Wij hebben gisteren pasta gegeten.

                 Hij heeft het niet gedaan!

Bij het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden schrijf je wat je hoort. Hij heeft zijn band geplakt.

Dus:

Sterke werkwoord

voltooid deelwoord eindigt op -(e)n:

smelten - smolten: Het ijs is gesmolten.

Zwakke werkwoord

voltooid deelwoord eindigt op -t of -d :

maken - maakten: Zij hebben wat moois gemaakt.

Je kunt niet altijd horen of een voltooid deelwoord op een -t of een -d eindigt. Weet je niet of een voltooid deelwoord op een –t of –d eindigt? Gebruik dan:

• De verlengproef (langer maken).
• Of ’t ex kofschip.

Kenmerken voltooid deelwoord

• Een voltooid deelwoord begint bijna vaak met
    ge–, be-, ver-, ont-.
  

•  Een voltooid deelwoord eindigt op –en, –t of –d.
•  Bij een voltooid deelwoord hoort altijd een hulpwerkwoord.

        De meest voorkomende hulpwerkwoorden zijn : zijn,
        hebben  en worden.

•  het VD staat meestal achteraan in de zin.

VD als bijvoeglijk naamwoord

• Een voltooid deelwoord kan ook gebruikt worden als een bijvoeglijk naamwoord. Je  schrijft het dan  zo kort en zo eenvoudig mogelijk!

De trui is gebreid - de gebreide trui.

Het werkstuk is geprint - het geprinte werkstuk.

De toets is gemaakt - de gemaakte toets.

Noteer het voltooid deelwoord:
Ik heb het hem gisteren ... (vertellen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Gisteren hebben wij de hele avond ...(dansen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Ik heb heel hard ....(rennen)

Vul het voltooid deelwoord in.
Gisteren ben ik om vier uur naar huis ... (gaan).

Vul het voltooid deelwoord in.
Ik heb wel 10 minuten ... (fietsen)

Noteer het voltooid deelwoord:
De appel wordt in stukjes ... (snijden)

Noteer het voltooid deelwoord:
Heeft je zus haar tas al ... (pakken)?

Noteer het voltooid deelwoord:
Ik ben gister naar school ... (lopen)

Kies de juiste spelling van het voltooid deelwoord van:

ontdooien

1. ontdooid
2. ontdooit
3. geontdooid
4. geontdooit

voltooid deelwoord
van raadplegen

Wat is het voltooid deelwoord?
jammeren

Wat is het voltooid deelwoord?
geloven

Voltooid deelwoord

/

/

Uitlegfilmpje

Wat?	Hoofdstuk 3: Smaak (blz. 112-113) Taalverzorging H3. Het voltooid deelwoord. Opdracht 1 t/m 3.
Hoe?	In je boek. Zelfstandig. Muziek mag (met oordopjes).
Hulp	Steek je vinger op als je iets niet begrijpt.
Tijd	Acht minuten.
Klaar?	Oefen verder in de online trainer (Magister -> leermiddelen) of leer de woorden van Woordenschat H3 (figuurlijk taalgebruik).

Oefenen voor de toets 

Waar werken in deze les naartoe?

• Je kunt bepalen of een (lang) onderwerp enkelvoud of meervoud is.
  
• Je kunt voltooid deelwoorden goed spellen.
• Je kunt de verlengproef en 't kofschip op de juiste manier gebruiken.

'Ik weet wanneer een onderwerp enkelvoud of meervoud is.'
0 = echt (nog) niet / 10 = absoluut wel

010

'Ik kan voltooid deelwoorden correct spellen.'
0 = echt (nog) niet / 10 = absoluut wel

010

Als je het voltooid deelwoord (vd) goed wil spellen kun je gebruik maken van ...

1. de verlengproef
2. 't sexy fokschaap (of 't kofschip)
3. Kan beide

Wat is het voltooid deelwoord?

Schrijf het voltooid deelwoord op de goede manier:
Heb je nu het voltooid deelwoord............... (snappen)?

De presentator ... (hebben) in een half uur al veel informatie ... (vertellen).

Oefen met het voltooiddeelwoord

Verder oefenen met het voltooid deelwoord? Klik op de onderstaande link(s) en maak de opdrachten.

https://www.jufmelis.nl/werkwoordspelling/voltooid-deelwoord-los/voltooid-deelwoord-los-1

https://www.jufmelis.nl/werkwoordspelling/voltooid-deelwoord/voltooid-deelwoord-1

Neem deel onze LessonUp klas

Wat kun je hier vinden?

• LessonUps
• Video's
• Handige websites 

Klassencode:
u3bd: uecuk