4TL Hoofdstuk 8 Ontwikkelingslanden

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

4TL Hoofdstuk 8 

Ontwikkelingslanden

Leerdoelen 8.2 

• Je kunt kenmerken van een ontwikkelingsland noemen.
  
• Je weet wat de gevolgen van een monocultuur zijn voor ontwikkelingslanden.
  
• Je kunt oorzaken noemen van de economische achterstand van ontwikkelingslanden.
  
• Je kunt uitleggen wanneer de ruilvoet verbetert of verslechtert.

www.populationpyramid.net

Monocultuur

Sommige ontwikkelinglanden zijn voor hun export afhankelijk van één of enkele producten. 

Verdiensten van landbrouwproducten 

zijn relatief laag.

Risico’s Monocultuur:

•   De oogst kan mislukken
  
•   De prijs op de wereldmarkt kan dalen.
  

Aan de slag!

Maken opdrachten 1 t/m 6 - pag.238-240

Leerdoelen 8.2 

• Je kunt kenmerken van een ontwikkelingsland noemen.
  
• Je weet wat de gevolgen van een monocultuur zijn voor ontwikkelingslanden.
  
• Je kunt oorzaken noemen van de economische achterstand van ontwikkelingslanden.
  
• Je kunt uitleggen wanneer de ruilvoet verbetert of verslechtert.

Oorzaken van armoede

• Gebrek aan goed onderwijs
• Infrastructuur
• Snelle bevolkingsgroei - sneller dan economische groei
• Hoge schulden en dus hoge rentelasten
• Protectiemaatregelen door andere landen
• Natuurrampen en/of burgeroorlogen
• Corruptie

Kenmerken ontwikkelingslanden

• veel werkloosheid
  
• ondervoeding
  
• snelle bevolkingsgroei
  
• veel analfabetisme (een deel van de bevolking kan niet lezen en schrijven)
  
• beperkte technische ontwikkeling
  
• een eenzijdige economische structuur. Dat betekent dat de inkomens vaak afhankelijk zijn van één productiesector, meestal de landbouw.

Vicieuze cirkel

Ruilvoet

Ruilvoet = de verhouding tussen de prijs van exportproducten en de prijs van importproducten.

Voor ontwikkelingslanden is die ruilvoet vaak slecht. Wat zij exporteren is goedkoop, wat zij importeren is duur.

Aan de slag!

Maken opdrachten 1 t/m 10 - paragraaf 8.2

Invulling Vrijdag

8.1 of toets voorbereiding

8.1 Verschillen in Welvaart

• Je kunt uitleggen hoe welvaart meestal wordt berekend.
  
• Je kunt vier redenen noemen waarom de welvaart in een land in werkelijkheid anders kan zijn.
  
• Je kunt met behulp van een Lorenzcurve de inkomensverdeling van landen vergelijken.
  
• Je kunt uitleggen dat het armoedeprobleem een vicieuze cirkel is.

Inkomen per hoofd van de bevolking

Het inkomen per hoofd van de bevolking (of inkomen per hoofd) is het gemiddelde inkomen per inwoner van een land.

Berekening

Inkomen per hoofd van de bevolking =

nationaal inkomen ÷ aantal inwoners

Opdracht 2

	Luxemburg	Portugal	Eritrea
Aant. inwoners	640.000	10,3 miljoen	6.150.000
Nationaal inkomen	70,95 miljard		9,8 miljard
Inkomen per hoofd		34.895

Inkomen per hoofd niet volledig

Verdeling van welvaart - Hoe is het geld verdeeld?

De prijzen in het land - Wat kosten producten in de winkel?

Informele productie - Is er ook zelfvoorziening?

Collectieve voorzieningen - Hoe staat het met de zorg en het onderwijs?

Aan de slag!

Maken opdrachten 1 t/m 6 - pag. 234

Maken rekenopdrachten 1 t/m 4 - pag. 256

8.1 Verschillen in Welvaart

• Je kunt uitleggen hoe welvaart meestal wordt berekend.
  
• Je kunt vier redenen noemen waarom de welvaart in een land in werkelijkheid anders kan zijn.
  
• Je kunt met behulp van een Lorenzcurve de inkomensverdeling van landen vergelijken.
  
• Je kunt uitleggen dat het armoedeprobleem een vicieuze cirkel is.

Lorenzcurve

De Lorenzcurve geeft inkomensongelijkheid aan.

Lorenzcurve

Wat zegt deze Lorenzcurve over Brazilië?

Vicieuze cirkel

Een vicieuze cirkel: een situatie waarin je op eigen kracht niet uit kunt komen.

Aan de slag!

Maken opdrachten t/m 10

Rekenen t/m 4 al af?

Leerdoelen 8.3

• Je kunt uitleggen dat noodhulp soms noodzakelijk is.
  
• Je kunt uitleggen dat structurele hulp belangrijk is voor economische groei in een ontwikkelingsland.
  
• Je weet hoe ontwikkelingslanden geld kunnen lenen.
  
• Je kunt uitleggen hoe ontwikkelingslanden meer zekerheid kunnen krijgen over hun exportinkomsten.

Noodhulp

Structurele Hulp

Noodhulp

Structurele hulp

Internationaal Monetair Fonds

Organisaties zoals de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verstrekken gewone leningen 

aan ontwikkelingslanden.

Dat gebeurt vaak tegen gunstige voorwaarden, zoals een lage rente of een langere periode van terugbetalen. Ook wordt soms de lening (of een deel ervan) kwijtgescholden. 

Microkrediet 

• Kleine ondernemingen in ontwikkelingslanden 
• Hulporganisaties bieden  microkrediet 
• Microkrediet is een kleine lening die verstrekt wordt aan kleine ondernemingen

• Omdat het risico relatief hoog is, is de rente ook hoog.

Vertellen wat is microkrediet en over de kleine ondernemers. Het effect van vicieuze cirkel uitleggen. 

Opdracht 6

Tanzania leent $ 950 miljoen bij de Wereldbank. De overheid van Tanzania mag deze lening in 25 jaar terugbetalen. De rente is 2,5% per jaar. Tanzania maakt het eerste jaar € 40 miljoen over naar de Wereldbank. Dit bedrag is inclusief de rente.

Aan de slag!

Maken opdrachten 1 t/m 13

Maken rekenopdrachten 5 t/m 11

Leerdoelen 8.4

• Je kunt voorbeelden geven van instellingen die ontwikkelingslanden helpen.
  
• Je kunt uitleggen hoe hulp aan ontwikkelingslanden in het belang van Nederlandse bedrijven kan zijn.
  
• Je kunt uitleggen dat de productie door bedrijven gevolgen kunnen hebben voor ontwikkelingslanden.
  
• Je kunt uitleggen hoe je met je koopgedrag de leefomstandigheden in arme landen kunt verbeteren.

Organisaties die helpen

Alleen door samenwerking kunnen we armoede de wereld uit helpen.

Er zijn verschillende organisaties waarin landen samenwerken in de bestrijding van armoede, bijvoorbeeld:

• de Verenigde Naties (VN)
  
• de Wereldbank
  
• het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
  

Afspraak: 0,7% van het nationaal inkomen naar ontwikkelinshulp

NGO's die helpen

Ontwikkelingssamenwerking

Subsidies aan Nederlandse bedrijven die in ontwikkelingslanden investeren. 

Bijvoorbeeld:

nieuwe fabriek  die zorgt voor werkgelegenheid 

Aan de slag!

Maken opdrachten 1 t/m 5

Maken rekenopdrachten 9 en 10

Opdracht 3 a

In 2021 gaf Nederland € 4,51 miljard uit aan ontwikkelingssamenwerking.

• Bereken de omvang van het nationaal inkomen van Nederland in 2021.

opdracht 3 b

Al jaren geeft Nederland minder uit dan binnen de VN en de Europese Unie is afgesproken. Vanuit hulporganisaties is er kritiek op dit Nederlandse beleid.

Ga voor 2025 uit van een nationaal inkomen van € 875 miljard in ons land.

• Bereken hoeveel Nederland dan extra aan ontwikkelingshulp moet besteden om aan de VN- en EU-doelstelling te voldoen. Noteer het bedrag voluit.

Leerdoelen 8.4

• Je kunt voorbeelden geven van instellingen die ontwikkelingslanden helpen.
  
• Je kunt uitleggen hoe hulp aan ontwikkelingslanden in het belang van Nederlandse bedrijven kan zijn.
  
• Je kunt uitleggen dat de productie door bedrijven gevolgen kunnen hebben voor ontwikkelingslanden.
  
• Je kunt uitleggen hoe je met je koopgedrag de leefomstandigheden in arme landen kunt verbeteren.

Economische globalisering: productie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Voordelen voor bedrijven

Minimumloon

Arbeidstijden

arbeidsomstandigheden

Ontbreken van vakbonden en milieuregels

Geldt met name voor arbeidsintensieve producten

Fairtrade

Aan de slag!

Maken opdrachten t/m 10

Maken rekenopdrachten t/m 13

Vanmiddag herkansing bespreken tijdens eerste daltonuur, Schrijf je in!