2223 H3 3.5 - vrede, maar niet voor iedereen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 1

Welkom in de geschiedenisles!

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen

• Beeldanalyse
• Einde WO1
  

• Opdrachten

• Afsluiting  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Je kunt uitleggen wat propaganda en censuur is.
  

• Je kunt beeldanalyse toepassen op propaganda uit de Eerste Wereldoorlog.

• Je kunt de afspraken van de Vrede van Versailles benoemen.
  

• Je begrijpt waarom de Vrede van Versailles veel Duitsers woedend maakten.
  

Propaganda & censuur

• Propaganda:
• Middelen om het volk te overtuigen van een bepaalde mening.
• - eenzijdig nieuws
• - feiten verdraaien
  
• - feiten weglaten
• -Voorbeeld: verliezen aan andere kant vergroten/ overwinningen aan eigen kant vergroten

• Censuur: 
• Overheid controleert de pers  en alle uitgaande berichten. 
• je mag niet zeggen / schrijven wat je wilt

1917: de oorlog duurt lang

Propaganda zorgt er in 1914 voor dat mensen enthousiast zijn om te gaan vechten

Propaganda zorgt er in 1917 voor dat mensen niet willen opgeven.

Beeldanalyse

• 1. Lees het onderschrift. Door wie is de bron gemaakt? Wanneer is de bron gemaakt? Heeft de bron een bijschrift? Wat weet je over de maker?
  

• 2. Beschrijf wat je ziet in de bron. Denk hierbij aan kleding, spullen, auto’s, wapentuig, gebouwen, personen, dieren, ect. (Wat stellen deze onderdelen voor? Herken je bepaalde landen, personen?)
  

• 3. Wat gebeurt er op de bron? Kijk hierbij naar acties, bewegingen en emoties. (Wat doen de personen op de bron? Welke gebeurtenis gaat de bron over?)
  

• 4. Wat is de boodschap van de maker van de beeldbron? Hoe weet je dat? (zijn personen negatief of positief afgebeeld?)
  

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd veel propaganda ingezet. 
Hier een voorbeeld van een oproep voor het Amerikaanse leger. 

Vaak stonden bepaalde dieren symbool voor een land.

Amerika: adelaar

Engeland: bull dog / leeuw

Frankrijk: haan

Rusland: beer

Duitsland: arend / varken

• Kom bij het de Amerikaanse luchtmacht! Wees een Amerikaanse adelaar!

    Prent uit 1917

• Wat is de boodschap van de maker?

• Hoe weet je dat?

Hier zie je de Duitse arend die de Franse haan kaal plukt. Op de achtergrond zie je dat de Engelse bull dog om hulp wordt gevraagd.

https://g-geschiedenis.eu/2014/02/14/humor-en-propaganda-in-wo-i/ 

Vaak werd de tegenstander belachelijk gemaakt.

Hier zie een een tekening van de Duitse keizer Wilhelm (herkenbaar aan de snor en de Duitse leger helm).

De tekenaar heeft een bezeten blik in zijn ogen gemaakt en laat zien dat hij zo gek is dat hij de wereld wil opeten.

De bron is in 1914 gebruikt als propaganda tegen de Duitsers.

Leg uit dat de bron als propaganda werd gebruikt.

Het is niet gemakkelijk om neutraal te blijven, jaartal onbekend.

F. B. Den Boer

Bekijk de bron:
Vertaling: 'Vernietig deze gestoorde gek! Ga in dienst!"
1) Leg uit wie wordt er bedoeld met 'de gestoorde gek' en
2) leg uit waarom dit een voorbeeld van propaganda is.
3) Leg uit wat het doel van de maker van de bron is met deze poster.

Ansichtskaart uit 1916.
Vertaling: 'De Balkantrein, een overwinningsprijs!"
1) Noem de landen die in deze poster worden afgebeeld
2) Leg uit wat de boodschap van de maker van de bron is.

Einde van de oorlog

• In 1917 sluit Rusland een wapenstilstand (Brest-litovsk overeenkomt) met Duitsland. In datzelfde jaar zinkt een Duitse U-boot (onderzeeër) een Amerikaans handelsschip (onbeperkte duikbotenoorlog). Duitsland ging vanaf dat moment alle schepen aanvallen die ze tegenkwamen. Amerika moest nu wel meevechten. De Duitsers waren niet opgewassen tegen het frisse Amerikaanse leger.
  
• Er kwam een einde aan de oorlog in 1918. De Geallieerden hebben gewonnen, maar tegen welke prijs....
  

Wapenstilstand

11-11-1918, 11 uur

• De vrede met de Russen had er niet voor gezorgd dat de Duitsers de oorlog het Westfront konden winnen.
• Uiteindelijk zorgt de komst van de Amerikanen voor de doorslag: na vier jaar is het voorbij voor Duitsland

Einde van de oorlog

... de gevolgen van de oorlog waren erg merkbaar.

• +/- 15.000.000 doden.
  
• Gevolgen op de mentale gezondheid van mensen die terug kwamen.(shellshock)
  
• Complete gebieden kapot geschoten en vergiftigd.
  
• Oude bommen en ander oorlogsafval.
  

Audio bestand: Koninklijk oorlogsmuseum recreatie van het einde van de Eerste Wereldoorlog, Rivier Moselle, Amerikaans Front. 

Welke landen?

• Engeland (Lloyd George)
• Frankrijk (Clemenceau)
• Verenigde Staten (Wilson)
• Italië (Orlando)

• Duitsland mocht als verliezer niet meepraten

• Rusland, dat zijn bondgenoten in de steek had gelaten, was ook niet uitgenodigd

In groepjes van 4:
Stel: je mag bepalen wat voor eisen je stelt aan de verliezers van de oorlog. Wat zijn je eisen?

Verdrag van Versailles (1919)

Duitsland moest:

1. Een deel van zijn grondgebied en al zijn koloniën afstaan
2. Klein leger  (max 100.000 soldaten)
3. geen vloot of luchtmacht
   
4. Demilitarisatie van het Rijnland.
   
5. Een enorm bedrag aan herstelbetalingen (132 miljard Goudmark)
6. Elzas-Lotharingen moest aan FR werden gegeven.
   

• Wat vonden de Duitsers hiervan?

Waarom werd de locatie: het paleis van Versailles (Parijs) , gekozen om over de vrede te onderhandelen?
(Tip: denk aan een oorzaak van de Eerste Wereldoorlog, 1871!)

Vóór...

...na

14 punten van Wilson

• Vrijheid voor alle volken: elk volk moet een eigen land hebben, met eigen grenzen (= zelfbeschikkingsrecht)

• Democratie voor alle landen

• Oprichting Volkenbond (voorloper Verenigde Naties: 'eerst praten, dan vechten').

Verdrag?! Dictaat!

In Duitsland is grote onvrede en spreekt men

liever van het Dictaat van Versailles

Gevolgen van de wapenstilstand en de vrede

• Oprichting Republiek van Weimar (Eerste democratie in Duitsland)
  

• Veel nieuwe staatjes in Europa (Polen, Joegoslavië).
  

• Verenigde Staten trekken zich terug uit de wereldpolitiek
  

Opdrachten

Paragraaf 3,5 – vrede maar niet voor iedereen

Lees eerst de teksten goed door!
Opdrachten:  67, 68, 71, 72,
LB blz.55 t/m 57
WB blz. 69 t/m 72

Klaar? 

Zet deze opdrachten in je planner!

Fijne dag!

Argonne, East (Marne). Four-de-Paris sector. The Godmother's package.
In a trench, an infantryman from the 363rd infantry regiment (reserve regiment of the 63rd RI) presents to his comrades the package of tin cans he has just received from his war godmother.

© Pierre Pansier/ECPAD/Défense

Color by Frédéric Duriez