5.2 Het Midden-Oosten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

h2 les 1

Dekolonisatie en globalisering

5

2 - Het Midden-Oosten

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

h2 les 1

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de staat Israël is gesticht en welke gevolgen dat had.
• Je kunt uitleggen hoe het Midden-Oosten zich na 1945 heeft ontwikkeld
• Je kunt uitleggen waarom de opkomst van de politieke Islam heeft geleid tot internationale spanningen

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

h2 les 1

De stichting van Israël

Voor meer info over het conflict tussen Israël en Palestina, zie link

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

In 1918 besluit de wereldgemeenschap delen van het Ottomaanse Rijk op te delen in mandaatgebieden en die te laten besturen door Frankrijk en Groot-Brittannië.

Oorzaak

• Het Ottomaanse Rijk stond aan de kant van de verliezers van WOI. FR en GB aan de kant van de winnaars.

Gevolgen

• Arabische bevolking niet blij, willen eigen Arabische staat
• Europese Joden dromen ook van eigen staat (Joden hadden gevochten aan kant GB in WOI)
• Na Holocaust (WOII) veel steun voor eigen land Joden in Midden-Oosten.
• Arabische landen zien komt Israël niet zitten 
• Komst Israël oorzaak onrust tussen Joden en Arabieren.

Je kunt uitleggen waarom de staat Israël is gesticht en welke gevolgen dat had.

h2 les 1

Nationalisme en Islam

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Onrust Midden-Oosten heeft ook andere oorzaken dan Israël

Oorzaken

• Grootmachten (VS en SU) willen invloed hebben in gebied, want olie.
• Nauwelijks parlementaire democratieën, verandering kan alleen ontstaan door opstanden of staatsgrepen

gevolgen

• Aversie tegen westerse cultuur, normen en waarden.
• Toenemende invloed politieke Islam

Je kunt uitleggen hoe het Midden-Oosten zich na 1945 heeft ontwikkeld

h2 les 1

Nationalisme en Islam

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Oorzaken

• Grootmachten (VS en SU) willen invloed hebben in gebied, want olie.

Om (goedkoop) toegang te kunnen krijgen tot de olievoorraden in het Midden-Oosten was (en is) het westen gebaat bij een politiek van verdeel en heers. 

• Om die reden veel militair ingrijpen in Midden-Oosten.
• Ook steunden de grootmachten vaak fracties en dictators in hun machtsstrijd. Door deze dictators en groeperingen te helpen konden de grootmachten invloed uitoefenen op deze personen, groepen (voor wat hoort wat)

Je kunt uitleggen hoe het Midden-Oosten zich na 1945 heeft ontwikkeld

h2 les 1

Nationalisme en Islam

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Oorzaken

• Nauwelijks parlementaire democratieën, verandering kan alleen ontstaan door opstanden of staatsgrepen
  

Na WOII kregen nationalisten die tegen buitenlandse overheersing streden, veel steun van de bevolking.

Sommige lukte het om de macht te grijpen, zoals de Egyptische nationalist Nasser. Bijna allemaal ontwikkelden zij zich tot alleenheersers. Ze losten de problemen in het land niet op, en raakten (vaak) financieel/militair afhankelijk van grootmachten. Die wilden daar dan wel iets voor terug.

Je kunt uitleggen hoe het Midden-Oosten zich na 1945 heeft ontwikkeld

h2 les 1

Nationalisme en Islam

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Gevolgen

• Aversie tegen westerse cultuur, normen en waarden.

Door de inmenging van de westerse landen waren veel mensen in het Midden-Oosten in aanraking gekomen met de westerse cultuur. Sommige zagen het westen echter als bron van alle ellende.

Er ontstond een afkeer tegen het westen en het nationalisme. De Islam werd steeds vaker gezien als oplossing voor de vele problemen en als antwoord op het 'verderfelijke' westen.

Je kunt uitleggen hoe het Midden-Oosten zich na 1945 heeft ontwikkeld

h2 les 1

Nationalisme en Islam

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Gevolgen

• Toenemende invloed politieke Islam

De afkeer tegen het Westen  en het zoeken van antwoorden op de problemen bij de Islam had twee gevolgen

• Steeds meer mensen in het Midden-Oosten gingen zich uiterlijk vroom gedragen en kleden.
• Opkomst politieke Islam. Deze politieke stroming  wil dat de samenleving wordt bestuurd volgens een bepaalde, strenge uitleg van de Islam. 

Je kunt uitleggen hoe het Midden-Oosten zich na 1945 heeft ontwikkeld

h2 les 1

Strijd voor verandering

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

In de 21e eeuw had het ontbreken van parlementaire democratieën in het Midden-Oosten twee gevolgen:

gevolgen

• Terrorisme
• Pogingen tot democratische verandering en revolutie

Je kunt uitleggen waarom de opkomst van de politieke Islam heeft geleid tot internationale spanningen

h2 les 1

Strijd voor verandering

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Gevolg: Moslimterrorisme

Sommige aanhangers van de politieke Islam werden steeds radicaler en gingen over tot terrorisme. het gebruik van geweld om mensen angst aan te jagen en zo je politieke doelen te bereiken.

Twee categorieën:

• Aanslagen tegen andere moslims om zo bepaalde leefwijze af te dwingen
• Aanslagen gericht op het westen

Je kunt uitleggen waarom de opkomst van de politieke Islam heeft geleid tot internationale spanningen

h2 les 1

Strijd voor verandering

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Gevolg: Pogingen tot democratische verandering en revolutie

In 2011 golf aan opstanden in diverse Arabische landen (Tunesië, Egypte, Syrië e.a.)

Verschillende machthebbers moesten aftreden en in sommige landen werden voor het eerst sinds tijden weer verkiezingen gehouden.

De Arabische lente hield echter geen stand (Tunesië uitgezonderd), in de meeste landen werd de ene dictator vervangen door de andere. In Syrië brak zelfs een burgeroorlog uit

Je kunt uitleggen waarom de opkomst van de politieke Islam heeft geleid tot internationale spanningen

h2 les 1

Strijd voor verandering

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Een politiek-islamitische organisatie, Islamitische Staat, wist door de chaos in Syrië en Irak grote delen van deze landen te veroveren. Zij stichtten in 2014 een Islamitisch rijk, waar strenge islamitische wetten golden. 

Volkerenmoord en slavernij kwamen veelvuldig voor in deze staat.

Een internationale gemeenschap onder leiding van de VS wist IS te verslaan.

In Syrië duurt de burgeroorlog nog altijd voort. Dankzij Russische steun kon de Syrische dictator aan de macht blijven.

Je kunt uitleggen waarom de opkomst van de politieke Islam heeft geleid tot internationale spanningen

h2 les 1

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de staat Israël is gesticht en welke gevolgen dat had.
• Je kunt uitleggen hoe het Midden-Oosten zich na 1945 heeft ontwikkeld
• Je kunt uitleggen waarom de opkomst van de politieke Islam heeft geleid tot internationale spanningen

Tijd van televisie en computers vanaf 1950