Examentraining - les 1 (globalisering)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

Als de timer is afgelopen heb je...

• Tas op de grond
• Syllabus examentraining bij de hand!
• Laptop op tafel
• Telefoon in je tas 

Telefoon in telefoontas of eigen tas

Examentraining

Vandaag: Hoofdstuk 3: Domein B (Wereld)

CSE = donderdag 12 mei 2022

Maak er tijdens de voorbereiding op je CSE gebruik van!

Paar algemene tips..

Tekst

Geografische Problemen & Schaalniveaus

1. mondiaal = wereldwijd,
   bijv. klimaatverandering
2. continentaal = continent, 
3. fluviaal = over het stroomgebied van een rivier
4. nationaal = landelijk, bijv. rivierbeleid ruimte voor rivier
5. regionaal = streek / gebied,
   bijv. aanwijzen noodoverloopgebied
6. lokaal = plaatselijk,
   bijv. welk dijkvak moet sterker  worden?
   

Oefenen met domein Wereld

AFBEELDING: DHL Directe buitenlandse investeringen (voorraad) volgens de DHL Global Connectedness Index 2014

Hoofdvraag

Welke processen hebben geleid tot het huidige patroon van samenhang tussen en verscheidenheid in relaties van de landen in het wereldsysteem? 

Thema's

Wereldsysteem - economisch zwaartepunt - transport- en communicatietechnologie - politieke aspecten - culturele aspecten 

Wereld als systeem: centrum-periferiemodel 

Wereldsysteem: Centrum-periferie

Global shift

Verschuivingen in het wereldsysteem​

Globalisering verandert het wereldsysteem

Wat is het wereldsysteem?

Hoe verandert globalisering dat?

 De eerste contouren van het wereldsysteem

Wereldsysteem

centrum-semiperiferie-periferie

Hebben samen een afhankelijkheidsrelatie. 

Regionale ongelijkheid

Hoe kan je het wereldsysteem hier nu op toepassen?

• Donkerblauw: centrum
• Lichterblauw: semiperiferie
• Rood: periferie

Wereldsysteem: welk type land hoort bij I, en welke bij 3?

Nieuwe arbeidsverdeling als gevolg van uitschuiving en doorschuiving

Nieuwe internationale arbeidsverdeling:

• R&D, Marketing
• Maakindustrie, lagere dienstverlening

Verandering van het wereldsysteem

Triade 

Uitschuiving

Nieuwe internationale arbeidsverdeling

Opkomende grootmachten 

Multipolaire wereld 

Tijd-ruimte compressie

Afname relatieve afstanden

door daling van reis- en vervoerstijden en -kosten

Tijd en ruimte worden in elkaar gedrukt. 

Noord-Zuid verdeling

Wereldsysteem

Meten van ontwikkeling:

• BNP per inwoner
• Samenstelling beroepsbevolking
• VN-index/welzijnsindex/HDI

BNP

• BNP= alle inkomsten van een land (inwoners en bedrijven)
  
• BBP= alle productie van een land (zonder buitenlandse inkomsten)

• per hoofd/per inwoner
  

Problemen:

• verschil in koopkracht           -> koopkracht pariteit
• informele sector ontbreekt -> nationale statistieken                                                                                           verbeteren
• sociale ongelijkheid                -> inkomensverschillen tussen                                                                             klassen zichtbaar maken
• regionale ongelijkheid           -> inzoomen

Verdeling beroepsbevolking

VN-welzijnsindex (HDI)

koopkracht, levensverwachting en analfabestisme

Internationale arbeidsverdeling

Arm land: grondstoffen, rijk land: hoogwaardige producten

Verschuiving: 

productie naar arme landen

Verdeling welvaart verklaard:

Interne oorzaken

Globalisering verandert het wereldsysteem