TH2 - periode 4 - Grondstoffen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 4: Grondstoffen

Inhoud periode 4

- Soorten Grondstoffen

- Duurzaamheid

- Onze ecologische voetafdruk

- Fossiele brandstoffen

- Steenkool (havo)

Voorkennis:
Wat is een grondstof? (eigen woorden)

Zoek een foto van één soort grondstof.
Plaats de foto hier, mits hij duidelijk is.

Grondstoffen

• Grondstof = onbewerkt materiaal uit de natuur om iets te kunnen maken.
• Grote vraag naar grondstoffen door groei van de bevolking wereldwijd en wereldwijde economische ontwikkeling.
• Verschil tussen niet-hernieuwbare bronnen en
  hernieuwbare bronnen. 

Noem twee producten, die jij bezit, waar natuurlijke grondstoffen voor nodig zijn bij de productie.

Gaan we meer of minder grondstofconflicten krijgen in de nabije toekomst? Waarom?

Ecologische Voetafdruk

De voetafdruk (ook wel mondiale of ecologische voetafdruk genoemd) is de ruimte die we per persoon innemen op aarde. Deze ruimte wordt berekend op basis van jouw levensstijl. Alles wat je consumeert kost namelijk ruimte. Eten en drinken neemt bijvoorbeeld ruimte in beslag, omdat het verbouwd en vervoerd moet worden. Maar ook papiergebruik (denk aan bomenkap) en energieverbruik (CO2 uitstoot) kosten veel ruimte

Als we alle beschikbare ruimte op aarde eerlijk verdelen over alle mensen, zonder dat de aarde uitgeput raakt, dan is er 1,8 hectare (3 voetbalvelden) per persoon beschikbaar. Dit noemen we het Eerlijk Aarde-aandeel. De gemiddelde voetafdruk van alle mensen op de wereld is nu 2,7 ha.

Opdracht 1

1) Ga naar 

https://www.wnf.nl/doe-mee/groene-tips/hoe-groot-is-jouw-voetafdruk/wat-is-ecologische-voetafdruk.htm

2) Doe de test en kijk hoe groot jouw ecologische voetafdruk is

Wat zijn fossiele brandstoffen?

Fossiele brandstoffen zijn miljoenen jaren geleden ontstaan uit versteende resten van planten en dieren. Bij de verbranding ervan komt energie vrij, ook bekend als grijze stroom. Die verbranding levert ook veel CO2 op, wat bijdraagt aan de opwarming van de aarde. De belangrijkste fossiele brandstoffen zijn aardgas, aardolie en steenkool.

Fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen

Niet-vernieuwbare energie

De meeste energiebronnen kun je maar 1x gebruiken

--> Milieu-uitputting

--> Versterkt Broeikaseffect

Ook wel: fossiele brandstoffen

Opdracht 2

1) Ga op internet op zoek naar een manier om duurzaam met energie om te gaan. 

2) Beschrijf deze manier volledig en noteer het in je schrift. 

3) Vergelijk de resultaten met je buurman/buurvrouw, welke is het beste volgens jullie? 

Waarom duurzame energie?

• Fossiele brandstoffen raken op
• Fossiele brandstoffen vervuilen enorm
• Aarde warmt op
• G20 Afspraak: maximaal 2 graden opwarmen, omschakelen naar duurzame energie.

_{Duurzame energie >onbeperkt}

_{Duurzame energie >milieuvriendelijk}

Soorten energie:

• Biomassa
• Energie uit water
• Zonne-energie
• Windenergie
• Geothermie

Windenergie

• Windmolenparken
• meestal op land, vooral aan de kust
• soms op zee = offshore windpark
• Bij Egmond aan Zee is een offshore windpark
• Bij Urk is een windmolenpark in het IJsselmeer

Nadeel windenergie -> 

• horizonvervuiling
• lawaai

Zonne-energie

• zonnepaneel vangt energie op
• zonnecollector verwarmt hiermee water

Nadeel =>

• geeft alleen energie als de zon schijnt

Waterkrachtenergie

• energie door stromend water
• energie door vallend water
• door een stuw of dam te bouwen
• energie door eb en vloed

Stuwdam 

Alleen bij genoeg reliëf zinvol

Stromend water levert ook energie op

In Nederland bij de plaatsen Lith, Linne en Maurik staan centrales om deze energie op te vangen

Energie door het bewegende water bij eb en vloed. Deze vorm van energie wordt in Frankrijk gebruikt bij St Malo. De energie wordt omgezet in een getijdencentrale

Aardwarmte: Geothermische energie

• warmte uit warmtereservoirs diep in de bodem, bv bij vulkanen
• de hoofdstad van IJsland, Reykjavik, wordt met aardwarmte verwarmd

Biomassa

• belangrijkste energiebron in Nederland -> goedkoop
• de helft van de groene energie in NL komt van biomassa
• planten- en dierenresten
• bv hout, groente/tuinafval, mest
• er komt geen extra CO2 in de lucht

=> door verbranding in electriciteitscentrale wordt energie opgewekt 

=>  stadsverwarming