De oudere mens (fase 1 module2)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Programma

• Lesdoelen
• Theorie
• Leervragen opstellen dementie 

Lesdoelen

Na de les..

• Kan je beschrijven wat een geriatrische zorgvrager is
• Kan je 6 endogene- en exogene veranderingen die plaatsvinden bij het ouder worden benoemen
• Kan je benoemen waar de behandeling van geriatrische zorgvragers op gericht is

Wat zou jij het moeilijkst vinden als je oud bent?

Verdeling van leeftijden

• Senioren:  55 - 74 jr.
• Bejaarde: 75 - 82 jr.
• Hoogbejaard: 83 jr. en ouder

De oudere bestaat niet?

• Je bent zo oud als je je voelt
•  Er is sprake van een biologische en fysiologische leeftijd
• De verschillen binnen de groep oudere zijn erg groot!

Geriatrische zorgvrager

Deze term wordt gebruikt voor oudere zorgvrager met complexe ziektebeelden als gevolg van stoornissen in lichamelijke, geestelijke en sociale functies.

Ouderdomsverschijnselen

• Endogene veranderingen
• Exogene veranderingen

Exogene veranderingen

Exogene veranderingen:

 

Het verouderingsproces heeft algemene veranderingen in de celgroei, celdeling, celreparatie en celregeneratie tot gevolg. 

Naarmate de cel ouder wordt, neemt het tempo van de celdeling af en wordt deze onregelmatiger.

• minder en brozer haar
• grijs haar
• afname lengte
• afname lichaamsgewicht
• Huid verliest soepelheid waardoor rimpels ontstaan
• dunnere huid waardoor bloedvaten goed zichtbaar zijn
• Huid gaat hangen 
• Houding verandert, gaat meer krom lopen

Endogene veranderingen

• Het gehoor van de ouderen neemt af
• Een oudere ziet minder goed dichtbij
• De conditie van de oudere vermindert
• De oudere heeft minder kracht in de spieren
• De botten van de ouderen breken sneller
• Hart en bloedvaten: wanden worden stugger door verkalking en afname collageen
• Longen: grotere ademsarbeid door verminderde soepelheid en vervorming van wervelkolom
• Botten: calcium neemt af waardoor botter brozer worden
• Spieren: aantal spiervezels neemt af, de geleiding van spierimpulsen neemt af daardoor kost het meer tijd en coördinatie wordt slechter.
• Centrale zenuwstelsel: hersenmassa en aantal neuronen neemt af, hierdoor is er minder contact tussen zenuwcellen
• Neurosensorisch systeem: waarnemingszintuigen gaan achteruit
• Psycho-sociale veroudering: het geheugen, leervermogen, gevoelsleven en intelligentie veranderen
• Evenwicht: cellen in evenwichtsorgaan nemen af, i.c.m. afname spiermassa, spierkracht en spiercoördinatie. Dit zorgt voor verminderde stabiliteit.

Kenmerken geriatrische zorgvrager

• Samenhang van somatische,  psychische, sociale en functionele factoren
• Gelijktijdige aanwezigheid van meerdere ziekten (multipathologie)
• Veranderende presentatie van ziekte
• Gebruik van meerdere medicijnen (polyfarmacie)
• Afname functionele reserves en snelle achteruitgang
• Langzaam herstel en meer kans op complicaties

Psychogeriatrische zorgvrager

• Zorgvrager die op latere leeftijd psychische problemen en/of  gedragsproblemen ontwikkelen
• Bijv. dementie, depressie, achterdocht en wanen

Meest voorkomende gezondheidsproblemen

• Ziekte van parkinson
• Ziekte van alzheimer
• Neurologische aandoeningen (CVA)
• (chronisch) hartfalen
• Luchtwegproblemen (pneumonie
• chronisch obstructief longlijden (COPD)

Meest voorkomende gezondheidsproblemen

• urineweginfecties
• depressie
• ontregelde DM
•  artrose
• osteoporose

Verpleegproblemen
oudere zorgvrager

• eenzaamheid
• verwaarlozing
• somberheid
• delier
• gestoorde mobiliteit
• obstipatie 
• incontinentie
• slikklachten
• verwardheid
• gestoorde stabiliteit

Waar ligt de nadruk op bij behandeling van geriatrische zorgvragers?

Op handhaving van de autonomie en herstel van functies. Kwaliteit van leven is belangrijker dan verlenging van het leven.

Specifieke problemen m.b.t. ethische dilemma's

• Versterving
•  Abstineren
• Euthanasie
• Niet reanimeren

Versterven kan worden omschreven als het natuurlijke proces van uitdrogen in de laatste levensfase. De stervende patiënt gaat steeds minder eten en drinken, omdat het lichaam daaraan geen behoefte meer heeft. Het lichaam droogt vervolgens uit, de patiënt wordt steeds suffer en slaapt tenslotte in. Dit is een gebruikelijke wijze van sterven die veelvuldig voorkomt.

Abstineren is het staken of niet beginnen aan medisch verlengend handelen omdat dit naar heersend medisch inzicht zinloos is.

euthanasie is het zelfgekozen levenseinde met behulp van een arts. Euthanasie is altijd uit vrije wil; een patiënt moet erom vragen. De arts kan een middel toedienen waardoor een patiënt overlijdt. Dit heet officieel: levensbeëindiging op verzoek. Ook kan hij de patiënt een middel geven, wat de patiënt vervolgens zelf inneemt en waardoor hij overlijdt. Dit laatste heet: hulp bij zelfdoding. Deze twee vormen van zelfgekozen levensbeëindiging worden allebei geregeld in de euthanasiewet.  

Begrippen

• Gerontologie:  wetenschap die zich bezig houdt met het ouder worden
• Geriatrie: wetenschap die zich bezig houdt met het ontstaan, behandeling en preventie van ouderdomsziekte
• Somatogeriatrie: gericht op lichamelijke klachten van ouderen
• Psychogeriatrie: gericht op geestelijke (mentale) klachten van de ouderen

Vragen?

Wat vonden jullie van deze manier van de les?

Leuk

Niet leuk