HAVO 2 - WOORDSOORTEN: ZNW - BN - VZ - HWW - ZWW AANPASSEN

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Goedemorgen!

Planning vandaag

Herhaling 

Hoe weet je of iets een zelfstandig naamwoord is?

• Je kunt er de, het of een voor zetten.
  
• Je kunt het in het meervoud zetten.
  
• Je kunt er een verkleinwoord van maken.

Zelfstandig naamwoord

Hoe weet je of iets een zelfstandig naamwoord is?

• Je kunt er de, het of een voor zetten.
  
• Je kunt het in het meervoud zetten.
  
• Je kunt er een verkleinwoord van maken.

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord (bn) zegt iets over het zelfstandig naamwoord. 

• Je kunt een bijvoeglijk naamwoord voor het zelfstandig naamwoord   zetten:  Het jonge meisje.
• Je kunt een bijvoeglijk naamwoord ook achter het zelfstandig   naamwoord zetten: Het meisje is jong.
• Er kunnen ook meer bijvoeglijke naamwoorden bij een zelfstandig   naamwoord staan: Het lieve, jonge, knappe meisje.

Voorzetsels

Voorzetsels (vz) zijn korte woorden die bij een zelfstandig naamwoord staan. Ze beschrijven waar, wanneer en hoe iets gebeurt.

Er zijn drie soorten voorzetsels:

1. Voorzetsels die een plaats aangeven: De vaas staat op de kast.
2. Voorzetsels die een tijd aangeven: Na de les gaan we sporten.
3. Voorzetsels die laten zien op welke manier iets gebeurt: Ik ga zonder jou. 

Werkwoorden

Een werkwoord (ww) geeft aan wat iets of iemand doet of wat er gebeurt.

In een zin staat altijd minstens één werkwoord: 

• De jongen loopt naar school.
• Ik wil het antwoord zien.

Zelfstandige werkwoorden (zww) en hulpwerkwoorden (hww)

Je weet nu dat in elke zin minstens één werkwoord staat. Er zijn twee soorten werkwoorden:

zelfstandige werkwoorden (zww);

hulpwerkwoorden (hww).

1. Zelfstandige werkwoorden

Staat het werkwoord alleen (dus zonder andere werkwoorden) in een zin, dan is het een zelfstandig werkwoord. Een zelfstandig werkwoord beschrijft wat iets of iemand doet of wat er gebeurt. Kijk maar naar de voorbeelden:

Mijn moeder smeert mijn boterhammen.

Jip voetbalt met zijn vrienden.

Let op

Als er meerdere werkwoorden in een zin staan, kan er maar één zelfstandig werkwoord zijn.

Het zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in de zin!

2. Hulpwerkwoorden

Staan er meer werkwoorden in de zin, dan wordt het zelfstandig werkwoord geholpen door een of meer hulpwerkwoorden.

In de volgende voorbeelden wordt het zelfstandig werkwoord geholpen door het hulpwerkwoord:

Soms staan er meerdere hulpwerkwoorden in een zin:

Zelfstandige werkwoorden

Staat alleen (dus zonder andere werkwoorden) in een zin. Beschrijft wat iets of iemand doet of wat er gebeurt. Is het belangrijkste werkwoord in de zin!

• Mijn moeder smeert mijn boterhammen.
  
• Jip voetbalt met zijn vrienden.
  

Hulpwerkwoorden

Staan met meer werkwoorden in de zin. Helpen het zelfstandig werkwoord.

• Mijn moeder heeft mijn boterhammen gesmeerd.
• Jip gaat graag voetballen met vriendinnen.
• Mijn moeder had mijn boterhammen willen smeren.

Werkwoorden

• Persoonsvorm: zin van tijd veranderen.

• Werkwoordelijk gezegde: alle werkwoorden in de zin.

Hoeveel zinsdelen heeft de zin?

Waren zij gisteren op mijn feestje?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Uit hoeveel woorden bestaat het onderwerp?

Vanmorgen heeft de hond van mijn neef mijn vader gebeten.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Wat is het onderwerp van de zin?

Jip en Janneke hebben een hondje dat Takkie heet.

Verander het onderwerp en de persoonsvorm van getal.

De metselaar bouwt zijn eigen huis.
De .... hun eigen huis.

Huiswerk en afronding