Staatsrecht les 8 herhaling

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

STAATSRECHT: week 8

-

De totstandkoming van wetten 

in formele zin

Stap 1: Voorbereiding op het ministerie

Stap 2: Bespreking in de ministerraad (voorstel namens de hele regering)

Stap 3: Advies door de Raad van State 

Stap 4: Stemming in de Tweede Kamer

Stap 5 Stemming in de Eerste Kamer

Stap 6: Ondertekening door de Koning en de (verantwoordelijke) minister(s) 

Stap 7: Bekendmaking in het Staatsblad (door de Minister van Veiligheid en Justitie)

Bij een initiatiefwetsvoorstel 

ziet het er als volgt uit:

Stap 1: Voorbereiding door Kamerleden zelf

Stap 2: Advies door de Raad van State (mag ook nog tijdens bespreking in de 2e Kamer)

Stap 4: Stemming in de Tweede Kamer

Stap 5 Stemming in de Eerste Kamer

Stap 6: Ondertekening door de Koning en de (verantwoordelijke) minister 

Stap 7: Bekendmaking in het Staatsblad (door minister van Veiligheid en Justitie)

Herhaling lesstof OP2 

Staatsvorm en regeringsvorm

Grondregels staatsrecht: in de Grondwet

Staat: eigen grondgebied, inwoners en overheidsgezag

Staatsvorm NL: 

- gedecentraliseerde eenheidsstaat want meeste regels uit Den Haag, maar ook regels uit de gemeente en Provincie

- democratische rechtsstaat, want legaliteitsbeginsel, onafhankelijke rechters, machtenscheiding en grondrechten; daarnaast algemene, vrije en geheime verkiezingen voor wetgevende macht

Regeringsvorm NL:

- constitutionele monarchie omdat positie Koning geregeld is in de Grondwet

- parlementair stelsel: parlement is de hoogste macht en controleert de regering!

Koning, regering en Staten-Generaal

Koning, art. 24 GW ev.

• Koningschap vervuld door de opvolgers van koning Willem I. 
• De koning heeft ceremoniële taken en staatstaken (ondertekenen wetten, Troonrede, voorzitter Raad van State). 

Regering, art. 42 GW ev.

• De koning vormt samen met de ministers de regering. 
• De ministers zijn verantwoordelijk voor het handelen, de uitspraken en het gedrag van de koning.
  
• De ministers en staatssecretarissen vormen samen het kabinet. 
• De benoeming van het nieuwe kabinet volgt na Tweede Kamerverkiezingen. 

Staten-Generaal, art. 50 GW ev.

• De Tweede Kamer en de Eerste Kamer zijn samen de Staten-Generaal. 
• De leden van de Tweede Kamer worden direct door het volk gekozen. 
• De leden van de Eerste Kamer worden indirect gekozen door de provinciale volksvertegenwoordigers.

Grondrechten

in principe tussen overheid en burger

horizontale werking: grondrechten kúnnen ook tussen burgers gelden!

Klassiek grondrecht	Sociaal grondrecht
art. 1-17 GW	art. 18-23 GW
beschermt tegen inmenging overheid	geeft een opdracht aan overheid om zaken te regelen
afdwingbaar bij de rechter	meestal niet afdwingbaar
vrijheids- en gelijkheidsrechten	economische, sociale en culturele rechten

Let op: soms is sociaal grondrecht wel afdwingbaar --> Urgenda vs de Staat

De overheid

De drie taken van de overheid(zijn van elkaar gescheiden: Trias Politica=machtenscheiding)

wetgevende taak: wetten maken 

bestuurlijke taak: het praktische uitvoeren van wetten

rechtsprekende taak: het oplossen van juridische (wettelijke) problemen

De twee landelijke overheidsorganen:

                                     

Staten-Generaal	1. wetgeving maken (samen met de regering 2. regering controleren
Regering	1. wetgeving maken (samen met Staten-Generaal) 2. uitvoeren van wetten = besturen van het land

Wetgeving=

algemeen verbindend voorschrift=

wet in materiële zin=

geldt voor iedereen

'De wet'=

wet in formele zin

(bv. BW, WvSr, Awb)

gemaakt door regering en de Staten-Generaal=

de formele wetgever

Algemene maatregel van bestuur (AMvB)

gemaakt door de regering

Ministeriële regeling

gemaakt door de minister

Provinciale verordening

gemaakt door de Provinciale Staten

gemeentelijke verordening (bv. APV)

gemaakt door de gemeenteraad

Hiërarchie van wetten

Drie uitgangspunten:

1. Hoog gaat voor laag (Grondwet voor APV Eindhoven)

2. Nieuw gaat voor oud (uitzondering strafrecht)

3. Bijzonder gaat voor algemeen (bepaling uit Vreemdelingenwet gaat voor de algemene bepaling uit de Awb)

Let op: Boven de wet in formele zin staan nog

1. Internationale/Europese verdragen

2. Grondwet

De totstandkoming van wetten 

in formele zin

Stap 1: Voorbereiding op het ministerie

Stap 2: Bespreking in de ministerraad (voorstel namens de hele regering)

Stap 3: Advies door de Raad van State 

Stap 4: Stemming in de Tweede Kamer

Stap 5: Stemming in de Eerste Kamer

Stap 6: Ondertekening door de Koning en de (verantwoordelijke) minister(s) 

Stap 7: Bekendmaking in het Staatsblad (door de Minister van Veiligheid en Justitie)

Let op: ook leden van de 2e Kamer kunnen initiatiefwetsvoorstel indienen.

Dan worden stappen 1 en 2 vervangen door de voorbereiding van het voorstel door de Kamerleden. (voorbeeld: wetsvoorstel strafbaarstelling seksuele intimidatie)