Thema 3 blok 2 Romeinen

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Stadstaat Rome

• Rome begint als stadstaat (net als de Griekse steden)
• De stadstaat Rome heeft een koning
• Rome wordt rijk door de handel over de Middellandse zee
• De Griekse cultuur wordt "gekopieerd"

Romeinse cultuur

De Griekse goden krijgen een Romeinse naam

• Zeus wordt Jupiter
• Poseidon wordt Neptunes
• Enzovoorts..

Ook de bouwwerken lijken op elkaar

De Romeinen gebruiken meer bogen en koepels in hun bouwwerken

Beter goed gejat als slecht bedacht

Republiek Rome (1)

• Rome breidt uit -> de kleine stadstaat verovert veel gebieden in Italië en omstreken
• Ook Griekenland is aan de beurt en wordt ingelijfd
• De Romeinse burgers zijn de koning zat en maken van Rome een republiek: Een staat zonder koning 

Republiek Rome (2)

Maar hoe wordt het Romeinse Rijk dan bestuurd?

• Oude, rijke Romeinen zitten in de Senaat
• De Senaat kiest twee consuls
• De consuls besturen het land, de senaat geeft advies
• De consuls kunnen elkaar tegenhouden: ze hebben een Veto

Republiek Rome (3)

• Als de burgers ontevreden zijn, kan de Senaat de consul(s) afzetten. 
• In het geval van nood kan de Senaat een dictator aanwijzen
• Een dictator bestuurt het land in zijn eentje
• Laatste dictator: Julius Caesar

Keizerrijk Rome

• Een paar senatoren zijn bang dat Caesar te veel macht krijgt, en daarom vermoorden ze hem

• Zijn neef/zoon Augustus neemt wraak
• Hij neemt de leiding over en noemt zichzelf Caesar (net zoals zijn vader)
• Caesar = Keizer
• Na Augustus komen nog vele andere Keizers
• Het Romeinse Keizerrijk wordt groter 

De grens van het Rijk (1)

• Grens = Limes
• De Romeinen gebruiken natuurlijke elementen als grens
• Zoals rivieren of bergen
• In Nederland komen ze niet verder als de Rijn
• De Rijn is makkelijk te verdedigen
• Het is een Natuurlijke Grens

De grens van het Rijk (2)

• In Engeland is geen rivier
• De Romein Hadrianus laat een muur bouwen tussen Engeland en Schotland
• Zo kunnen ze het rijk verdedigen tegen de barbaren uit Schotland
• Het is een Kunstmatige Grens

Maak de volgende opdrachten uit het boekje

1 / 2 / 6 / 9

De rest mag natuurlijk ook...

Wie deden mee aan de Oude Olympische Spelen?

De Griekse stadstaten

De Griekse stadstaten hadden dezelfde cultuur als elkaar, maar bestuurden zichzelf. Het was een klein landje.

Waarom was het winnen van de Olympische Spelen zo belangrijk?

Het staat gelijk aan het winnen van een oorlog

De stadstaten hadden dezelfde cultuur, maar maakten veel ruzie onderling. De Olympische Spelen was een alternatief voor oorlog

Noem een voorbeeld van discriminatie in het Oude Griekenland?

Bijvoorbeeld:

- Vrouwen mogen niet meedoen aan de OS

- Buitenlanders mogen niet meedoen aan de OS

- Vrouwen mochten niet kijken bij de OS

- Vrouwen mochten niet in de volksvergadering

- Mensen onder de 20 mochten niet in de volksvergadering

- Slaven hadden geen rechten

- Buitenlanders mochten niet in de volksvergadering

Wie hadden in de Griekse democratie de meeste macht?

Burgers (mannen)

Al waren vrouwen niet helemaal onbelangrijk, ze gaven advies aan de mannen. Niet-burgers zijn slaven, buitenlanders of arme mensen

Waarom verspreidt de Griekse cultuur zich rondom de Middellandse zee?

• Kolonies stichten
• Kolonies hebben dezelfde cultuur
• Via de kolonies handel drijven met andere steden rondom de Middellandse zee (zoals Rome)
• En de Grieken waren goed in wetenschap, andere bevolkingsgroepen wisten nog niets

Maak de volgende opdrachten uit het boekje

Deel 1: Opdracht 1

Deel 2: Opdracht 1 / 4 / 5 / 7

Deel 3: Opdracht 1 / 2 

Deel 4: Opdracht 5

Deel 5: Opdracht 6 / 9

Deel 6: Alles (als je geen les volgt)

Deel 7: Alles (als je geen les volgt)

Pax Romana

• Romeinse vrede
• Na keizer Augustus volgen veel andere keizers
• Er is vrede in het Rijk
• Tijd om te handelen, ook buiten de limes, bijvoorbeeld met de Germanen en Friezen
• De Romeinse cultuur verspreidt over heel Europa

Goed geregeld

Tijdens Pax Romana:

• Grenzen goed bewaakt
• Goede wegen aangelegd (alle wegen leiden naar Rome)
• Overal met dezelfde munt betalen

Cultuur en taal (Latijn) wordt overgenomen: Romanisering

Romeinse Goden

• Romeinen hebben meerdere goden: Polytheïsme
• De Romeinse goden zijn de enige die toegestaan zijn in het rijk: Staatsgodsdienst
• Joden en later ook Christenen worden opgepakt en vermoord 
• Dit zijn godsdiensten met maar één god: Monotheïsme

Zoals Jezus Christus

Christendom

• Het Christendom wordt groter en groter
• De Romeinen veranderen de staatsgodsdienst naar Christendom
• Keizer Constantijn de eerste Christelijke keizer

Toets 11 december

Tijdvak 2: Grieken en Romeinen

Blok 3.1 Olympische Spelen

Blok 3.2 Romeinen

Blok 3.1 Olympische Spelen

• Wat, waar en waarom waren de Olympische spelen? 
• Welke sporten telde de Olympische spelen?
• Waarom willen Grieken graag winnen?
• Voorbeelden discriminatie in Griekenland

Blok 3.1 Olympische Spelen

• Hoe wordt Griekenland bestuurd?(stadstaten)
  
• Waarom voelen Grieken zich verbonden met elkaar?
  
• Wie wonen er in een stadstaat? (burgers)
• Hoe werkt de (Atheense) democratie?

Blok 3.1 Olympische Spelen

• Hoe ziet een stadstaat eruit? (agora, akropolis)
• Hoeveel wisten de Grieken van de wereld? (wetenschap)
• Hoe groot dachten de Grieken dat de wereld was?

Alle begrippen uitleggen!

Lees de stukjes tekst uit je boek!

Blok 3.2 De Romeinen

• Hoe ziet het Romeinse rijk eruit? (belangrijke steden en rivieren)
• Op welke drie manieren is het Romeinse rijk bestuurd? (Stadstaat met koning, republiek en keizerrijk)
• Hoe wordt de Republiek bestuurd? (senaat, veto en consuls)

Blok 3.2 De Romeinen

• Hoe groeit het Romeinse rijk en verspreidt de Romeinse cultuur? (Romanisering: wegen, taal en betalen met 1 munt)
• Kenmerken van de Romeinse cultuur (taal, bouwwerken, gladiatoren)

Blok 3.2 De Romeinen

• Hoe reageerden andere volken op de Romeinen?
  
• Verschil Polytheïstische en Monotheïstische godsdiensten
  
• Ontwikkeling Christendom tot staatsgodsdienst

Blok 3.2 De Romeinen

• Hoe verdedigden de Romeinen hun rijk? (kunstmatige en natuurlijke grenzen)
  
• Voorbeelden Romanisering en Amerikanisering opnoemen
  

Alle begrippen uitleggen!

Lees de stukjes tekst uit je boek!