5 vwo ECON 1 Crisis H5/6

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wat wil je studeren aan de universiteit / hbo? (of wat voor soort baan wil je hebben?

Overzicht

• Snel herhaling monetaire beleid
• verkeersvergelijking van Fischer
• Inleiding H6 - geaggregeerde vraag en aanbod
• Weektaak deze week: 6.1 t/m 6.12 + 6.23 
• Als tijd: inleiding actie onderzoek

Waarom is monetaire beleid belangrijk?

Wat kunnen we doen om de waarde van geld relatief stabiel te houden?

• De Centrale Bank heeft een mandaat: inflatie rond de 2% houden
  
• Monetair beleid: invloed uitoefenen op de hoeveelheid geld, ruimgeldbeleid of krabgeldbeleid
  
• In contrast met fiscaal beleid: hoe geld wordt ingezameld en besteed door de overheid (belastingen en uitgaven/bestedingen)
  

Tools:

• Chartale geld maken (niet te veel!)
  
• Officiële rente
  
• reserveverplichting
  
• Openmarktpolitiek

MV = PT

• De waarde van de transacties is hoger dan het totale geldbedrag omdat hetzelfde geld steeds opnieuw wordt gebruikt
  
• M - hoeveelheid geld (Money)
  
• V - omloopsnelheid van de geld (Velocity)
  
• P - prijs (Price)
  
• T - transacties - hoeveelheid goederen en diensten (Transactions)
  

(opgaven 5.14 en 5.15)

MV = PT

• M = Bakker (35) + slager (20) + groenteteler (25) = 80
  
• V = ??
  
• Transacties * Prijs = 200 - De waarde van de transacties
  
• 20*3 = 60 (groenten) + 14*5 = 70 (gehakt) + 35*2 = 70 (brood)
  
• 80V = 200 --> Er werd 80 euro gebruikt om voor 200 euro aan transacties te doen
  
• V = 2.5 --> elke euro 2,5 keer gebruikt

Verder met H6

• Geaggregeerde vraag en aanbod
• vraag en aanbod als evenwichtsmodel 

Wat betekend ceteris paribus?

Wat is een model?

• een vereenvoudigde versie van de werkelijkheid
  

Vraag en Aanbod

• een model voor de relatie tussen prijs en hoeveelheid die op een markt wordt gekocht en verkocht
  
• hoeveel wil ik kopen (vraag) en hoeveel wil je verkopen (aanbod)

www.desmos.com

Wat zijn enkele redenen waarom de vraagcurve naar rechts kan verschuiven? (opd 6.7!)

Geaggregeerde Vraag

• Vraag voor een hele land
  
• Effectieve vraag: bereidheid en vermogen om te kopen
  
• EV = C + I + O + E - M --> geld als rekeneenheid
  
• Prijs: algemene prijspeil
  
• Hoeveelheid gevraagd: totaal in alle (micro) markten inclusief investeringen en overheid bestedingen

Als de prijs van appels stijgt, koop ik in plaats daarvan peren. Dit zal leiden tot een verandering in de vraag naar appels en peren. Leidt het ook tot een wijziging van GV? Waarom of waarom niet?

Redenering

Impact van een prijswijziging op de gevraagde hoeveelheid

(3 versies)

Stijging prijs > _____ koopkracht > daling macrovraag

Stijging in de prijs > stijging vraag voor geld > stijging rente > _______ > minder consumeren > bedrijven minder lenen (lenen is duurder) > minder investeringen > dalen macrovraag

Prijzen stijgen sterker dan concurrente buitenland > _________ > dalend vraag

Redenering voor een daalende Macrovraag

• Stijging prijs --> daling in koopkracht --> daling macrovraag
  
• Stijging in de prijs --> stijging vraag voor geld --> stijging rente --> meer sparen --> minder consumeren --> bedrijven minder lenen (lenen is duurder) --> dalen investeringen --> dalen macrovraag
  
• Prijzen stijgen sterker dan concurrende buitenland --> minder besteding (E-M) --> dalen macro vraag

Aanbod: als de prijs stijgt, wil een bedrijf dan meer of minder verkopen? (ceteris paribus!)

1. meer
2. minder

www.desmos.com

Wat kan een verandering van de aanbodcurve naar links veroorzaken? (opd 6.8!)

Geaggregeerde Aanbod

• Niet alle prijzen veranderen in één keer
  
• Korte termijn:
  
• Ceteris paribus
  
• wat gebeurt er als de prijs voor auto's omhoog gaat, maar niet de kosten (i.e. lonen)

Wat gebeurt er op een markt?

Belangrijk concept:  evenwicht

Vraag en Aanbod

Vraag en aanbod is een evenwichtsmodel van de economie

• we nemen aan dat de markt over het algemeen in evenwicht is
  
• we nemen aan dat dit een stabiel evenwicht is
  
• binnen de denkbeeldige wereld van het model is dat heel logisch!

Is de reële wereldeconomie in het algemeen in evenwicht?

Afsluiting GA en GV

• We kunnen ons vraag- en aanbodmodel voorstellen voor een heel land
  
•  Deze gedragen zich op een vergelijkbare maar niet identieke manier als de (micro) vraag- en aanbodcurves
  
• De economie in het vraag- en aanbodmodel is over het algemeen in evenwicht
  
• Morgen: lange termijn GA en evenwicht, opdrachten bespreken
  
• Weektaak: 6.1 t/m 6.12 + 6.22
• Actieonderzoeksproject

Actie onderzoek: leren door onderzoeken

• Onderwerp: Wat een jaar.... (corona op middelbarre scholen)
  
•  Vier vragenlijsten, delen tussen resultaten tijdens de les
  
• Enquêtes zijn anoniem: ik weet niet wie wat heeft gezegd
  
• Deelnemen is vrijwillig, maar ik hoop dat je eraan deelneemt
  
• We kunnen de resultaten met Sectie Economie en Team Leiders delen als jullie dat willen
  
• Resultaten zal ik met andere leeraren-in-opleiding bij de VU delen

Waarom?

• Ik vind dat volwassenen geen beslissingen voor tieners moeten nemen zonder hun inbreng. Dus ik wil je om je inbreng vragen.
  
• Vragen over: Ervaringen, obstakels, coping-mechanismen, en ideeën voor volgend jaar
  
• Ik zal de volgende enquêtes maken met jullie input
  
• Meer informatie? Vraag maar!

forms.office.com