4.3 Biologische en psychologische theorieën

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Help! Een theorie

4.3 Biologische en psychologische theorieën

Crimineel A

Crimineel B

Crimineel A

Crimineel B

Crimineel A

Crimineel B

Crimineel A

Crimineel B

(1) Biologische theorieën

Lombroso (1835-1909): 

"Mensen worden crimineel, omdat het in de genen zit."

Net als dat jij blauwe ogen of blond haar hebt, zit dat je een crimineel wordt gewoon in je genen opgesloten.

Crimineel herkennen

Criminelen hebben:

• Kleinere schedel
• Lager voorhoofd
• Hogere jukbeenderen
• Bredere kaken
• Plattere neus
• Doorlopende wenkbrauwen. 

De geboren crimineel was dus achtergebleven in zijn evolutionaire en geestelijke ontwikkeling

Achterhaald

Hoewel de theorie populair is (de schuld wordt namelijk bij de misdadiger en niet bij de samenleving gelegd), is die wetenschappelijk volledig achterhaald geraakt.

(2) Socio-biologische theorieën

Men zoekt verklaringen in een combinatie van erfelijke factoren en sociale factoren.

Kritiek door gelijkenis met Nazistische Kriminalbiologie.

In Nederland vooral bekend door Wouter Buikhuisen.

(3) Psychologische theorieën

Crimineel gedrag is aangeleerd en heeft te maken met persoonlijkheidskenmerken.

Denk aan:

1. Moeilijk temperament / hyperactiviteit
2. Superintelligentie
3. Leerproblemen
4. Persoonlijkheidsstoornissen
5. Psychiatrische stoornissen

(4) Sociaal-psychologische theorieën

Verklaringen voor afwijkend gedrag van individuele mensen worden bekeken in relatie tot de cultuur van de groepen in de samenleving.

> Etiketteringstheorie

Etiketteringstheorie

Becker - fasen etikettering:

1. Mensen met afwijkend gedrag krijgen een brandmerk (stigma)
2. Persoon krijgt de neiging zich te gedragen naar het brandmerk (etiket)
3. Persoon vervreemd zich van eigen omgeving en stapt over naar een subcultuur met gelijkgestemden
4. Stereotypen blijken daarom van toepassing = Selffulfilling prophecy
5. Vicieuze cirkel is rond: hoe hard het misdrijf ook wordt bestreden, des te hardnekkiger het blijft bestaan.

Arts Lombroso (19e eeuw) 'ontdekte' dat criminelen er anders uitzien dan niet-criminelen. Ze hebben een achteroverhellend voorhoofd, en een asymmetrische gezichtsuitdrukking. Ook hebben ze een lage gevoelsdrempel voor pijn en zijn ze wispelturig.

1. Nature
2. Nurture

De Lombroso-theorie is achterhaald, maar welk positief effect kun je omschrijven?

Criminaliteit neemt af als ADHD'er zijn pillen slikt.

1. Biologische theorie
2. Sociaal-psychologische theorie
3. Psychologische theorie
4. Sociologische theorie

Welke theorie zou van toepassing zijn op de crimineel Willem Holleeder?

Hoe kan het zijn dat de ene persoon wel overgaat tot crimineel gedrag (Willem) en de ander niet (Astrid)?