4.3 Nederland in 1848

• geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school
• vwo
• Leerroute V
• Leerjaar 1

Nederland in 1848

paragraaf 4.3

Welke verandering heeft er plaats gevonden als je kijk naar de twee afbeeldingen?

Grondwetswijziging van 1848

Grondwet: De belangrijkste rechten en plichten van zowel de bestuurders als onderdanen. 

Conservatief

1. Zomin mogelijk verandering
2. Zoveel mogelijk verandering
3. Zomin mogelijk vrijheid
4. Zoveel mogelijk vrijheid

Weet je nog..
Wat vonden Liberalen belangrijk?

!

!

1830-1839: België wordt onafhankelijk

Oorzaken:

• Nederlands officiële taal

• Protestantse geloof is de staatsgodsdienst: België is katholiek

• Belangrijke banen vaak in handen van Nederlanders

• Nederland wordt voorgetrokken
  

Meer weten? PODCAST

Belgische Revolutie

1830

• Tijdens de viering van de verjaardag van koning Willem I in Brussel, 
• slaat de vlam in de pan en komt het volk in opstand.

• Ruim een maand later roepen de Belgen hun onafhankelijkheid uit
  

Gevolgen

• 1831: Leopold I wordt de eerste Belgische koning
  
• 1831: Tiendaagse Veldtocht
• 1839: onder internationale druk erkent Willem I de onafhankelijkheid
• 1840: Willem I treedt af

1840-1848: 

Koning Willem II

• Conservatief: geen ruimte voor veranderingen
  
• Regeert, min of meer, als absolute vorst
  
• Moet niets weten van democratie
  
• Moeizame relatie met zijn vader

     Willem I

• In 1848 vreest Willem II voor revolutie. Hij geeft de liberaal Thorbecke opdracht een nieuwe grondwet te schrijven.

1848

Het Revolutiejaar 1848 betreft een reeks Europese opstanden die een liberaal systeem, een liberale grondwet of het verdrijven van vreemde heersers mogelijk moesten maken. De beweging was van korte duur en veel afgedwongen maatregelen werden later door de aristocratische en conservatieve elite teruggedraaid.

Van welke politieke stroming waren met name de opstandelingen in 1848

1. Socialisten
2. Liberalen
3. Conservatiefen
4. Feminisme

Thorbecke

Gevolgen 

• De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt een nieuwe grondwet:
  

1. Koning is onschendbaar
2. Ministeriële verantwoordelijkheid

• Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (dus ook voor de daden van de koning)
  

Grondwet 1848

1. Invoering rechtstreekse verkiezingen (mogelijkheid tot ontbinden)

2. Macht verschuift naar het parlement ,ten koste van de koning en de regering (A t/m H).

Macht verschuift

A. Ministeriële verantwoordelijkheid
B. Rechtstreekse verkiezingen (eerste kamer niet)
C. Eerste kamer indirecte verkiezingen, via provinciale staten.
D. Eerste en tweede kamer kunnen door de koning ontbonden worden.
E. Vergaderingen zijn openbaar
F. Recht van interpellatie / Recht van amendement/ Recht van enquête
G. Begroting ->  Prinsjesdag
H. Grondrechten

Trias Politica

Montesquieu

• Belangrijk onderdeel van een parlementaire democratie

• Verdeling van de macht in het land in drie machten

• Bedacht in Frankrijk in 18e eeuw, toen de koning alle macht(en) had.

• Iemand kan maar bij één van de drie machten horen.

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Bedenk 3 argumenten waarom de Nederlandse democratie in 1848 niet zo democratisch was. (gebruik je boek)

In 1848 toch niet zo democratisch 

- Census (2,5 procent)

- Districtenstelsel

- Willem III lag dwars, ontbond

Niet zo democratisch....

www.parlement.com

Afsluiting

Vragen?

Herhaling?

Onduidelijkheden?

Tip serie: De Troon.

Voor de beeldvorming. Serie over onze eerste drie koningen in de 19e eeuw. Vanaf het ballingschap van Willem V. Willem I als eerste koning. Tot Koning Gorilla, Willem III.