13.2 Reactie op hormonen V5 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 13.2 Reactie op hormonen

Waar vind ik informatie over…

…hormoonklieren, het afgegeven hormoon en de werking van het hormoon?

…verschillende regelkringen met hormonen?

Waar vind ik informatie over…

…hormoonklieren, het afgegeven hormoon en de werking van het hormoon?

BINAS 89A

…verschillende regelkringen met hormonen?

BINAS 89C

Neurohypofyse

In de hypothalamus wordt ADH afgegeven. Wat gebeurt er daarna?

In alle doelorganen.

Adenohypofyse

In de hypothalamus wordt CRH afgegeven. Wat gebeurt er daarna?

In alle doelorganen.

Lesdoel 13.2 Je kunt

• beschrijven wat het verschil is tussen een steroïdhormoon, een eiwithormoon en een tyrosinehormoon
• beschrijven welke twee manieren er zijn om de cellen van een doelorgaan te beïnvloeden 
• in BINAS 89A opzoeken welk hormoon van welk type is
• beschrijven welke andere signaalstoffen er zijn en hoe ze werken

Verschillende typen hormonen

• Peptidehormonen 
• Steroïdhormonen
  
• Tyrosinehormonen
  

BINAS 89A:

Peptidehormonen     1

• Eiwitten (aminozuurketens)
  
• Kunnen celmembranen niet passeren (hydrofiel)
  
• Receptoreiwit bevindt zich op het celmembraan
  
• Binding van het hormoon activeert een second messenger (Eiwit -> cascade) die kunnen een enzym activeren of een gen.
  

Steroïdhormonen     2

• Gemaakt van cholesterol
  
• Kunnen celmembranen passeren (hydrofoob genoeg)
  
• Receptoreiwit bevindt zich in het grondplasma
  
• Hormoon-receptorcomplex -> DNA -> eiwitsynthese

Tyrosinehormonen

• Gemaakt van aminozuur tyrosine 
• Sommigen gedragen zich als steroïdhormonen (schildklierhormoon-T3/T4)        3
• Sommigen gedragen zich als eiwithormonen (adrenaline)               4

Andere signaalstoffen

Groeifactoren (eiwitten)

Prostaglandines (gemaakt van verzuren)

Werken lokaal (in hetzelfde weefsel), binden aan receptor op het celmembraan van de doelcel

Overeenkomsten en verschillen met hormonen?

Groeifactoren

Zetten buurcellen aan tot deling en verdere ontwikkeling

Bijvoorbeeld: Cytokinen (bij infecties), IGF (groeischijven tijdens groeispurt)

Prostaglandines

Bijvoorbeeld: Stimulatie baarmoederwandspieren tijdens de bevalling, verwijden bloedvaten tijdens ontstekingsreactie

  

Waar vind ik informatie over…

…de wijze waarop verschillende typen hormonen invloed uitoefenen op de doelwitcellen?

BINAS 89B

…de moleculaire bouw van een aantal hormonen?

BINAS 67K 1, 2, 3

Lesdoel 13.2 Je kunt

• beschrijven wat het verschil is tussen een steroïdhormoon, een eiwithormoon en een tyrosinehormoon
• beschrijven welke twee manieren er zijn om de cellen van een doelorgaan te beïnvloeden 
• in BINAS 89A opzoeken welk hormoon van welk type is
• beschrijven welke andere signaalstoffen er zijn en hoe ze werken

Huiswerk

In de online methode/ in je boek.

Kies een leerweg.

13.2 (15, 19, 20, 21)