Par. 5.3 De sociale kwestie

Leerdoelen opschrijven
3. Wat is het recht van initiatief?
4. Hoe kwamen de arbeiders voor zichzelf op?
5. Wat was de ideologie van Karl Marx?
6. Wat willen de socialisten?

Zelfstandig en in stilte
Klaar? Lees "Leven en werken in armoede" op blz. 96

timer
3:00
1. Hoe was de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders?

1 / 22
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

Cette leçon contient 22 diapositives, avec diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 50 min

Éléments de cette leçon

Leerdoelen opschrijven
3. Wat is het recht van initiatief?
4. Hoe kwamen de arbeiders voor zichzelf op?
5. Wat was de ideologie van Karl Marx?
6. Wat willen de socialisten?

Zelfstandig en in stilte
Klaar? Lees "Leven en werken in armoede" op blz. 96

timer
3:00
1. Hoe was de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders?

Slide 1 - Diapositive

Planning 2hv2
06/04 par. 5.1 Industrie en samenleving
Tweede Paasdag
11/04 par. 5.2 Democratie in Nederland
13/04 par. 5.2 Democratie in Nederland
18/04 par. 5.3 De sociale kwestie
20/04 par. 5.3 De sociale kwestie 
Meivakantie
09/05 par. 5.3 De sociale kwestie 
11/05  par. 5.4 Politiek en samenleving
16/05 par. 5.4 Politiek en samenleving 
Hemelvaart
23/05 par. 6.3 Westerse Wereldrijken
25/05 par. 6.3 Westerse Wereldrijken
Tweede Pinksterdag

TOETSWEEK P4
 par. 5.1, 5.2, 5.3, 5.4 en 6.3
30/05 Werken aan de PO
01/06  PO presentaties
06/06 PO presentaties
08/06 Voorbereiden toetsweek
12/06 TOETWEEK

Slide 2 - Diapositive

2hv1 heeft t/m vakbonden 

Slide 3 - Diapositive

Programma
1. Uitleg par. 5.3
2. Leerdoelen antwoorden
3. Het verleden van Nederland
4. Afsluiten

Slide 4 - Diapositive

Leven en werken in armoede

Slide 5 - Diapositive

Slide 6 - Diapositive

Werkgever vs werknemer
Zoveel mogelijk winst maken
Steun van de overheid
Armoede is normaal
Steeds meer rijkdom
Weinig loon, veel armoede
Geen kiesrecht (dus geen invloed op de regering om hun situatie te veranderen).
Slechte werkomstandigheden
Geen opleiding, dus vaak geen goede baan

Slide 7 - Diapositive

Kenmerkend aspect 31

KA31: De industriele revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriele samenleving.

Slide 8 - Diapositive

De sociale kwestie
De sociale kwestie = de discussie over de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders. 
De sociale kwestie leidde tot het invoeren van sociale wetten

KA 32:  Discussies over de sociale kwestie

Slide 9 - Diapositive

Waarom ontstond er een discussie?
  • Armoede valt meer op, omdat meer burgers welvarend werden terwijl er ook grote arbeiderswijken ontstonden. 
  • Arbeiderswijken: wonen grote gezinnen in vochtige huizen die in lagen rijen naast elkaar stonden. 
  • Er kwamen steeds meer berichten over armoede en het uitbuiten van arbeiders die voor een laag loon 12 tot 17 uur per dag moeten werken. 

Slide 10 - Diapositive

Sociale wetten
Om te zorgen voor ondersteuning en berscherming van sociaal zwakkeren, zoals: 
Het kinderwetje
Van Houten gebruiken het recht van initiatief van de Tweede Kamer: hij diende een wetsvoorstel in, dat in 1874 werd aangenomen. 
Kinderarbeid in fabrieken en werkplaatsen onder de 12 jaar verboden, het Kinderwetje van Van Houten (in de landbouw mocht nog wel)
Dit was de eerste sociale wet.

Slide 11 - Diapositive

Opsomming Sociale wetten
1874     Kinderwetje van Samuel van Houten
1901      Leerplichtwet = eind aan de arbeid van kinderen jongen dan 12 jaar. 
1919      Arbeidswet = Alle werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken.

Later kwamen er nog meer sociale wetten, bijv. nachtarbeid voor vrouwen en jongeren onder 16 is verboden en arbeiders die ziek zijn hebben recht op een uitkering. 


Slide 12 - Diapositive

Arbeiders in actie
Werknemers richtten eigen organisatie op: vakbonden.

Een vakbond steunt de arbeiders, vecht voor betere arbeidsomstandigheden, organiseren stakingen en gaat met werkgevers in gesprek. 

Slide 13 - Diapositive

Politiek
Socialisten streefden in de politiek naar meer gelijkheid en minder verschilt tussen arm en rijk. 

Politieke stromming (denkrichting): het socialisme. 

Kreeg veel aanhang onder de industriearbeiders. 

Nederland had censuskiesrecht: arme mannen mochten niet stemmen. Hoe kunnen de arbeiders hun situatie via politiek verbeteren als ze niet kunnen stemmen?

Punten waar de socialisten zich voor inzetten:
  • Algemeen kiesrecht
  • Betere leef- en werkomstandigheden

Slide 14 - Diapositive

Socialistische denkbeeld (socialisme) (1)
De samenleving is verdeeld in klasse. De arbeidersklassen werden uitgebuit door de bezittende klasse: de fabriekseigenaren. 




Slide 15 - Diapositive

Het socialisme
Volgens de ideologie (geheel van ideeën over de samenleving) van Karl Marx, was er klassenstrijd:
 de samenleving is oneerlijk verdeeld tussen de bourgeoisie vs. het proletariaat.

Zolang de middelen van productie eigendom waren van de bourgeoisie, zou de uitbuiting van het proletariaat doorgaan. 
Arbeiders hebben maar een optie...

Slide 16 - Diapositive

"Het rode spook waart door Europa"
In revolutie komen en de productiemiddelen in handen van de staat (overheid) brengen. 

Slide 17 - Diapositive

Socialisten richten politieke partijen op
Zoals de SDAP in Nederland. 

  • Radicalen: gewapende revolutie
  • Gemaatigde: voor geleidelijke veranderingen met sociale wetten. 

Rond 1900 begonnen de arbeiders ook te profiteren van de welvaart in Nederland (door bijv. hogere lonen en korter werktijden). 
organisatie die vanuit bepaalde ideeën probeert invloed te hebben op het bestuur. 

Slide 18 - Diapositive

Slide 19 - Vidéo

Opdrachten maken en bespreken
Werkboekje par. 5.3 opdrachten 1 en 4.
Huiswerk: opdracht 3. 

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen. 
Lees "Arbeiders in actie" en "Toen en nu: veilig werk" vanaf blz. 97.
timer
10:00

Slide 20 - Diapositive

Leerdoelen antwoorden
3. Wat is het recht van initiatief?
  • Leden van de Tweede Kamer mogen een wetvoorstel indienen. 
4. Hoe kwamen de arbeiders voor zichzelf op?
  • Ze richtten politieke partijen en vakbonden op. 
5. Wat was de ideologie van Karl Marx?
  • Hij geloofden dat het proletariaat uitgebuit werd door de bourgeoisie. Het proletariaat zou   een menswaardig bestaan krijgen door in revolutie te komen en de productiemiddelen aan de staat te geven.  
6. Wat willen de socialisten?
  • Meer gelijkheid en minder verschilt tussen arm en rijk, algemene kiesrecht en beter leef- en werkomstandigheden. 

Slide 21 - Diapositive

Slide 22 - Lien