§2 zelfstandig naamwoord en lidwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Woordsoorten

Zelfstandig naamwoord & lidwoord

Wat gaan we doen?

Uitleg: Grammatica zelfstandig naamwoord en lidwoord

Opdracht: Maak werkblad en leertaak in Numo

Lesdoel

Ik kan zelfstandige naamwoorden en lidwoorden in zinnen herkennen 

apps.noordhoff.nl

Zelfstandig naamwoord

1. Een woord voor een mens, plant, dier, ding of gevoel.
2. Een eigennaam is ook een zelfstandig naamwoord (en begint met een hoofdletter).  

Hoe is een zn te herkennen?

- Heeft meestal een enkelvoud en een meervoud.

- Je kunt er een verkleinwoord van maken. 

- Je kunt er vaak een lidwoord (de, het of een) voor zetten

Zelfstandig naamwoord

1. Een woord voor een mens, plant, dier, ding of gevoel.

• Mens: jongen
• plant: cactus
• dier: hond
• ding: wolk
• gevoel: liefde

Zelfstandig naamwoord

2. Een eigennaam is een zelfstandig naamwoord.

• Jan
• Annelies
• Gert
• Johannis (de) Zeeuw

Zelfstandig naamwoord

3. Heeft meestal een enkelvoud en een meervoud.

• Lengte - lengtes
• kwal - kwallen
• melk, onzin, rijst  - geen meervoud

Zelfstandig naamwoord

4. Je kunt er een verkleinwoord van maken. 

• been - beentje
• stoplicht - stoplichtje
• honger, Jansentje - geen verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

5. Je kunt er vaak een lidwoord (de, het of een) voor zetten. 

• poes - de poes
• museum - het museum
• rijst - krijgt nooit een lidwoord

Vakanties voor het najaar zijn razend populair.

Hoeveel zelfstandige naamwoorden zie je in de volgende zin?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

In het huis van mijn vriend wonen weinig mensen.

Hoeveel zelfstandige naamwoorden zie je in de volgende zin?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Samengevat: zelfstandig naamwoord

1. Een woord voor een mens, plant, dier, ding of gevoel.
2. Een eigennaam is een zelfstandig naamwoord.
3. Heeft meestal een enkelvoud en een meervoud.
4. Je kunt er een verkleinwoord van maken. 
5. Je kunt er vaak de, het of een voor zetten. 

Lastige gevallen

concreet zelfstandig naamwoord

Je kunt het aanraken/ vastpakken

abstract zelfstandig naamwoord

Je kunt het niet aanraken/ het bestaat niet/ denkbeeldige personen of zaken (heksen, luilekkerland, elfen, Zweintein, ... )

werkwoord - zelfstandig naamwoord

Wij werken erg hard tijdens de les Nederlands.

De werking van de machine is niet optimaal.

verdriet

1. zelfstandig naamwoord
2. zelfstandig naamwoord (eigen naam)
3. geen zelfstandig naamwoord

Lidwoord

- Er zijn maar 3 lidwoorden: de, het en een.

De & het --> bepaald lidwoord

Een --> onbepaald lidwoord

Bepaald en onbepaald

De/het = bepaald lidwoord.

Het is bepaald, het staat vast wanneer je de of het gebruikt.

Een = onbepaald lidwoord.

Onbepaald omdat je een zowel voor een de- als een het-woord kunt zetten.

Onbepaald lidwoord

Het lidwoord een is een onbepaald lidwoord.

Je gebruikt het als niet duidelijk is wat of wie je precies bedoelt: een jongen, een plan, een fiets.

De hond blaft (je weet welke hond).

Een hond blaft (je weet niet welke hond).

HET is mij veel te koud!
HET = lidwoord
HET = geen lidwoord

1. Lidwoord
2. Geen lidwoord

Welk lidwoord is het onbepaald lidwoord?

1. de
2. het
3. een

Aan de slag 

Maak het werkblad

Maak de leertaak in Numo