Hoofdgedachte + oefentekst 2F

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lezen

Hoofdgedachte

Doel:

Ik weet wat een hoofdgedachte is

Ik weet hoe ik een hoofdgedachte kan formuleren

Ik weet hoe een tekst is opgebouwd

Ik weet wat deelonderwerpen en tussenkopjes zijn

Ik weet wat kernzinnen zijn

Weet je het nog?

inleiding, kern, slot, tussenkopje, deelonderwerp

Hoe noem je het eerste deel van een tekst?

1. Kern
2. Middenstuk
3. Slot
4. Inleiding

Hoe introduceer je het onderwerp in de inleiding?

1. met een anekdote
2. met een voorbeeld
3. met veel informatie
4. met een bijzondere situatie

Wat is de opbouw van een tekst?

1. Inleiding en kern
2. Inleiding, middenstuk en slot
3. Kern en slot
4. Inleiding en slot

Wat is een tussenkopje?

1. Een alinea
2. Een titel van een alinea
3. De titel
4. De bron

Wat is een deelonderwerp?

1. Een onderwerp van een tekst
2. De titel
3. Een onderwerp van een alinea
4. De schrijver van een tekst

Wat kun je NIET vinden in het slot?

1. een samenvatting
2. een anekdote
3. een conclusie
4. dat je naar de toekomst kijkt

Hoofdgedachte

Wat is volgens jou een 'hoofdgedachte'?

Theorie (hoofdgedachte)

Hoofdgedachte = het belangrijkste wat over het onderwerp gezegd wordt in één zin.

Zo vind je een hoofdgedachte:
1. Onderwerp zoeken.

2. Wat is het belangrijkste wat er over het onderwerp gezegd wordt? Antwoord in één zin. 

Theorie (hoofdgedachte)

Waar kan de hoofdgedachte in de tekst staan?

- inleiding

- slot

Soms staat hij er letterlijk in, maar soms moet je de hoofdgedachte zelf formuleren

Wat is de juiste vorm van het onderwerp?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Wat is de juiste vorm van de hoofdgedachte?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Waar zoek je in een tekst de hoofdgedachte?

1. Titel
2. Inleiding
3. Kern
4. Slot

Oefenen met tekst

Bekijk de tekst 'Cannabis van 4200 jaar oud in graf Hanzelijn'

Wat is het onderwerp?

Wat is de bron van de tekst?

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. activeren
3. amuseren
4. overtuigen

Opdracht: lees de eerste alinea

Wat is de kernzin?

de eerste zin

Welk chronologisch tekstverband zie je?

tegenwoordig, voor het eerst

Wat is de functie van deze eerste alinea?

1. aanzetten tot handelen (activeren)
2. centrale vraag stellen
3. samenvatting geven

'De nederwiet is waarschijnlijk medicinaal gebruikt wegens de pijnstillende werking.'
Door welk woord kan 'nederwiet' vervangen worden?

1. cannabis
2. pijnstillers
3. pollen

Opdracht: lees de tweede alinea

In deze alinea staat een toelichting. Welke?

'Hanzelijn' wordt uitgelegd

Wat wordt bedoelt met 'de Hanzelijn'?

1. de spoorverbinding tussen de Randstad en het noordoosten van Nederland
2. een graf uit de steentijd
3. een plek vlakbij het Gelderse Hattemerbroek

Opdracht: lees de derde alinea

Wat is de kernzin?

de eerste zin

Zoek een tegenstelling en een opsomming.

tegenstelling: het graf werd al 5 jaar geleden gevonden, maar het duurde jaren ....

opsomming: ook moerasspirea

Waarnaar verwijst 'dat'?

1. de plant waar de pollen van afkomstig zijn
2. het graf
3. wetenschap

Waarom denken archeologen dat de destijds begraven persoon misschien ziek was?

1. omdat ze cannabis in het graf vonden
2. omdat ze zoveel pollen in het graf vonden
3. omdat ze pollen van een plant met koortsverlagende werking in het graf vonden.

Opdracht: lees de vierde alinea

Wat is de kernzin?

de eerste zin

In deze alinea staat een opsomming. Welke?

'drinkbekers, barnstenen kralen en sieraden'

Welke vondsten heeft Museum het Valkhof in Nijmegen in depot?

1. de aangetroffen cannabis en moerasspirea
2. drinkbekers, kralen en sierraden
3. een kindergraf uit 2800-2400 voor Christus

Opdracht: lees de vijfde alinea

Is dit het slot van de tekst?

Nee, deze tekst is een nieuwsbericht en heeft geen slot.

Wat is de kernzin?

de eerste zin

Waarnaar verwijst 'daar'?

1. de lijmproductieplaatsen uit de steentijd
2. een deel van Nederland waar nog maar zelden is gegraven
3. Flevoland

Wat gebeurde er in de steentijd bij lijmproductieplaatsen?

1. daar werden kapotte gereedschappen verzameld
2. daar werd lijm gebruikt voor het bewerken van dennenhout
3. daar werd lijm gemaakt

Wat is de hoofdgedachte van deze tekst?

Evaluatie

Leg in je eigen woorden uit wat een kernzin is

Leg in je eigen woorden uit wat een hoofdgedachte is

Wat vind je uit deze LessonUp nog lastig?