voeding

voeding

voedingsstoffen

en hun functies

- Koolhydraten: voornamelijk brandstof, kan ook bouwstof zijn voor dna en celmembranen. Overschot wordt omgezet in vet.

- Eiwitten: bouwstof, ook nodig voor transport van stoffen, bij celcommunicatie en als enzym. Overschot wordt omgezet in aminozuren

- Mineralen: bouwstof voor groei en herstel van lichaamsweefsels en het skelet, ook voor zenuwcommunicatie en vochtbalans

- Vitamines: bouwstof, elke vitamine een andere functie. Vit. C voor weerstand en littekenweefsel, vit. D voor botten, vit. A voor de ogen, vit. B om efficienter energie uit voeding te halen, etc.

- Vetten: voornamelijk brandstof, kan ook bouwstof zijn voor celmembranen

- Water: bouwstof, oplosmiddel voor voedingsstoffen, lichaamstemperatuur op peil houden

bron: notities lessen + 4 jaar bij kruidvat werken

weende analyse

De Weende analyse is een methode om erachter te komen hoeveel van welke voedingsstoffen er in een bepaald voedermiddel zitten.

Weende analyse

 

- Vocht: dmv een oven, zodra het gewicht niet meer verandert is al het vocht uit het voedsel. Gewichtsverschil tussen voor en na is de hoeveelheid vocht.

- Minerale stoffen: ook dmv een oven, maar op hogere temperatuur, waar alles organisch verbrandt. Wat er overblijft is de minerale fractie (anorganische stof) 

- Eiwit: dmv stikstoftest, omdat er een consistente hoeveelheid stikstof in eiwit zit (16%)

- Vet: wordt geextraheerd

- Ruwe celstof: wordt eerst gekookt in een sterk zuur, daarna in een sterke base. Wat er overblijft is de ruwe celstof

- Overige koolhydraten: wordt aan het einde berekend. 100-(alle percentages van de voorgaande testen)=overige koolhydraten

https://www.nutricontrol.nl/analyses-oud/voedingswaarde/weende-analyse/

soorten voeding

- ruwvoer

- krachtvoer

onder ruwvoer verstaan we voedingsmiddelen met een hoge hoeveelheid langzaam verteerbare vezels

dit is voer met een lage hoeveelheid vezels en een hoge energiewaarde

ruwvoer

- veel vezels, weinig voedingswaarde

- draagt bij aan een goede spijsvertering; doordat er op ruwvoer veel gekauwd moet worden, komt er meer speeksel vrij

Denk aan:

- stro

- luzerne

- kuilgras

- hooi

- snijmais

bron: notities lessen

krachtvoer

- weinig vezels, hoge voedingswaarde

- onder te verdelen in enkelvoudig krachtvoer of gemengd krachtvoer

denk aan: 

- brok (gemengd)

- haver (enkel)

- gerst (enkel)

- mais (enkel)

- muesli (gemengd)

- gries/zemelen (enkel)

- legkorrel (gemengd)

- granenmix (gemengd)

rantsoen

kip

- 95% krachtvoer, 5% ruwvoer

- pluimveekorrel is de basis van het rantsoen

- kippen kunnen vezels niet zo goed verteren en halen weinig voedingsstoffen uit ruwvoer

- ruwvoer werkt ook als verrijking

bron percentages: eigen berekening op basis van hoeveel een kip van elk krijgt, in gram

rantsoen

geschikt ruwvoer voor kippen:

geschikt krachtvoer voor kippen: 

luzerne

snijmais

stro

verse groente, fruit en kruiden

legmeel

legkorrel

rantsoen

aanvullende voedingsmiddelen kip:

grit

- gemalen schelpjes

- extra calcium indien kip daar behoefte aan heeft

meelwormen 

(of andere gedroogde insecten)

- snackmateriaal

- dierlijk eiwit

- bevorderdt scharrelgedrag

rantsoen

koe

- 8% krachtvoer, 92% ruwvoer

- omdat koeien herkauwen, kunnen ze vezelrijk ruwvoer goed verteren en daaruit genoeg voedingsstoffen opnemen

- essentieel om de microben en pH-waarde in de pens op peil te houden

bron percentages: eigen berekening op basis van gemiddelde hoeveelheid die een koe van elk krijgt, in kilo's

https://ruwvoer.nu/ruwvoer-koeien/#:~:text=Ruwvoer%20is%20een%20belangrijk%20onderdeel,opleveren%20en%20daarnaast%20langer%20leven.

rantsoen

geschikt ruwvoer voor koeien:

geschikt krachtvoer voor koeien: 

luzerne

snijmais

hooi

kuilgras

rundveebrok

mais

rantsoen

aanvullende voedingsmiddelen koe:

rundveekoek

- gemaakt van restproducten uit de raap-, kool-, en lijnzaadolie-industrie

- rijk aan vezels en mineralen

liksteen

- grotendeels zout, maar ook andere mineralen

- koe kan zelf extra mineralen doseren indien nodig

https://www.levendehave.nl/dierenwikis/runderen/veekoek-voor-runderen

voer bewaren

brokken en gemengd graan: 

droog, donker en afgesloten in een voersilo, ton of zak. Bij een ton, eerst alles opmaken alvorens bij te vullen, ivm houdbaarheid. Een silo wordt van boven gevuld en van onder geleegd, daarbij is dit dus niet nodig. 

kuilgras, snijmais:
kuil, luchtdicht aftgedekt met plastic en daarbovenop zand. Soms wordt er een afdeklaag van bijvoorbeeld appelpulp, bietenpulp of wortelpulp gebruikt voordat het landbouwplastic er overheen gaat. Dit helpt het fermenteringsproces sneller op gang en voegt bovendien smaak toe.

stro, hooi:
droog, in balen. Ongeveer een jaar houdbaar, daarna zal de voedingswaarde afnemen.

luzerne: 

droog, in plastic verpakt

https://veevoer.nu/

document les voersoorten

voedsel verstrekken

- voor koeien komt dit vaak uit een trog

- voor varkens komt dit vaak uit een tuit (trog ook geschikt) 

- voor schapen worden vaak drinkbakken met een leidingsysteem gebruikt (trog ook geschikt)

- voor kippen worden vaak watersilos gebruikt

vers drinkwater moet altijd beschikbaar zijn.

voedsel verstrekken

automatische voersystemen

Tegenwoorig worden voor varkens en koeien vaak automatische voedersystemen gebruikt om krachtvoer te doseren. Het dier heeft een chip in de nek.

Door hun kop in de voerrobot te steken, wordt de chip uitgelezen en komt de juiste dosering voer voor het individuele dier uit de robot.

Zo kan de boer makkelijk zien welk dier wel en niet eet, en daarnaast kost het veel minder tijd en moeite. Ook kan de boer instellen dat bepaalde dieren iets meer krijgen als ze aan moeten komen, of juist iets minder als ze te vet worden.

https://www.automatischvoeren.nl/

https://wimdereu.site/voersystemen/

voedsel verstrekken

conventionele voersystemen

Ruwvoer wordt vaak onbeperkt gegeven. Bij koeien wordt dit vaak voor het voerhek op de grond gelegd. 

Bij varkens zie je vaak een ruif met stro, maar nog beter is een stal waarvan de bodem bedekt is met stro. Dit omdat stro niet alleen voer is, maar ook stalverrijking waarin ze kunnen wroeten.

voedsel verstrekken

conventionele voersystemen

net als bij koeien en varkens, krijgen schapen vaak ruwvoer bij een voerhek of uit een ruif. Krachtvoer komt vaak uit een continuvoederbak. 

De continuvoederbak zien we ook bij kippen. Het is hetzelfde principe in een ander formaat.

Een continuvoederbak is, net als een silo, altijd FIFO. Het wordt aan de bovenkant gevuld, en het voer komt er aan de onderkant uit.

kwaliteit van voer controleren

ruwvoer uit kuil	hooi of stro	brok en granen
ruikt licht friszuur	ruikt licht zoetig	ruikt licht muf
vochtig	vochtig	vochtig
ruikt muf	stoffig	beestjes
schimmel	schimmel	schimmel

bron: les voeding