4.1 De wereld in oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

De wereld in oorlog

De Tweede Wereldoorlog en dekolonisatie

§4.1

De wereld in oorlog

A

De oorlog begint

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de Tweede Wereldoorlog begon en hoe de Duitse Blitzkrieg verliep.

Begrippen:

asmogendheden

Blitzkrieg

Slag om Engeland

B

De geallieerden slaan terug

Leerdoel:

Je kan uitleggen waarom de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten zich bij de geallieerden aansloten.

Begrippen:

Operatie Barbarossa

geallieerden

Slag om Stalingrad

C

Het einde van de oorlog

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe Italië, Duitsland en Japan werden verslagen.

Begrippen:

D-Day

tweefrontenoorlog

Pearl Harbor

• Na Oostenrijk en Sudetenland wilde Hitler zijn Derde Rijk nog verder uitbreiden.

• Hiervoor ging hij eerst een bondgenootschap aan met Italië en Japan. Ze noemden zichzelf de asmogendheden. 

• Daarnaast had Hitler het niet-aanvalsverdrag met de Sovjet-Unie.

• Hitler voelde zich nu veilig genoeg om door te gaan.

Leerdoel:

Je kan beschrijven hoe de Tweede Wereldoorlog begon en hoe de Duitse Blitzkrieg verliep

Begrippen:

asmogendheden

Blitzkrieg

Slag om Engeland

§4.1

De wereld in oorlog

A

DeBoze burgers

De oorlog begint

• Op 1 september 1939 trokken Duitse soldaten de Poolse grens over. 

• Dit betekende het einde van de appeasementpolitiek.

• Engeland en Frankrijk verklaarden twee dagen later de oorlog met Duitsland: de Tweede Wereldoorlog was begonnen.

§4.1

De wereld in oorlog

A

DeBoze burgers

De oorlog begint

• De Duitsers wilden voorkomen dat ze weer in de loopgraven terecht kwamen.

• Daarom voerden ze een blitzkrieg: een snelle veroveringsoorlog met tanks en vliegtuigen. 

§4.1

De wereld in oorlog

A

DeBoze burgers

De oorlog begint

• De Polen hadden geen schijn van kans tegen de blitzkrieg van de Duitsers. 

• Ook werd dagelijks Warschau gebombardeerd door het Duitse leger met veel burgerslachtoffers tot gevolg.

§4.1

De wereld in oorlog

A

DeBoze burgers

De oorlog begint

Duitse bommenwerper boven Warschau.

Luchtbombardementen waren een nieuwe tactiek in de Tweede Wereldoorlog. Er vielen veel burgerslachtoffers.

• Toen ook de Russen op 17 september 1939 Polen binnenvielen, was de situatie voor Polen helemaal kansloos. 

• Toen het duidelijk werd dat Stalin en Hitler geheime afspraken hadden gemaakt om Polen te verdelen, was dat een grote verrassing. 

• Polen gaf zich eind september over. 

§4.1

De wereld in oorlog

A

DeBoze burgers

De oorlog begint

• Na de verovering van Polen ging Hitler verder. Vanaf 1940 werden eerst Denemarken en Noorwegen veroverd.

• Daarna Frankrijk, Nederland, België en Luxemburg

§4.1

De wereld in oorlog

A

DeBoze burgers

De oorlog begint

• Hitler's volgende stap was het veroveren van Engeland.

• In de zomer van 1940 brak de Slag om Engeland uit: een felle luchtoorlog.

• Het werd de eerste slag die Hitler verloor: door nieuwe radartechniek konden de Engelsen de Duitse bommenwerpers aan zien komen.

§4.1

De wereld in oorlog

A

DeBoze burgers

De oorlog begint

werken in werkboek

opdracht 2 en 4

paragraaf 4.1

• In 1941 bleek dat het niet-aanvalsverdrag met de Sovjet-Unie weinig betekende voor Hitler.

• Hij begon Operatie Barbarossa: het plan voor een snelle inname van het westelijk deel van de Sovjet-Unie.

• Dat was nodig voor Hitler’s Lebensraum: meer land voor het Duitse/Arische ras.

Leerdoel:

Je kan uitleggen waarom de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten zich bij de geallieerden aansloten.

Begrippen:

Operatie Barbarossa

geallieerden

Slag om Stalingrad

§4.1

De wereld in oorlog

B

DeBoze burgers

De geallieerden slaan terug

Pearl Harbor

In deze spotprent steekt Hitler een mes in de rug van Stalin. Stalin laat het niet-aanvalsverdrag uit zijn handen vallen 

• Een nieuw bondgenootschap werd gevormd: de geallieerden.

• Engeland en de Sovjet-Unie hadden nu namelijk dezelfde vijand: Hitler

§4.1

De wereld in oorlog

B

DeBoze burgers

De geallieerden slaan terug

Sovjetpropaganda: Engelsen en Russen werken samen om het Nazi-monster te verslaan 

• Operatie Barbarossa (de verovering van Rusland) liep aan het begin erg goed voor Duitsland.

• Grote stukken land werden veroverd. De Russische bevolking had zwaar te leiden onder de Duitse bezetting

§4.1

De wereld in oorlog

B

DeBoze burgers

De geallieerden slaan terug

Veel Duitse soldaten gingen als beesten tekeer in Rusland: er werden veel oorlogsmisdaden begaan. Fabrieken en boerderijen werden vernield. De Russische bevolking leed zwaar onder de Duitse bezetting.

• Toch had Hitler zich vergist in de grote afstanden en de kou in de Sovjet-Unie. Russische aanvallen op Duitse aanvoerroutes waren succesvol.

• In de winter van 1942-1943 leden de Duitsers een zware nederlaag bij de Slag om Stalingrad.

• Deze veldslag duurde meer dan 5 maanden en 

• Was een keerpunt in de oorlog: het Sovjetleger trok richting West-Europa

§4.1

De wereld in oorlog

B

DeBoze burgers

De geallieerden slaan terug

De Duitse soldaten waren niet goed uitgerust tegen de kou. Ze hadden voedsel- en munitietekorten. De soldaten mochten zich niet overgeven van Hitler: het was voor Duitse soldaten een traumatische ervaring.

• Japan was in Azië druk bezig om een machtig rijk te stichten. 

• Het land had zelf weinig grondstoffen, dus veroverde veel gebieden. 

• In december 1941 raakten ook de VS betrokken bij de oorlog.

• Door een onverwachte Japanse aanval op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor.

§4.1

De wereld in oorlog

B

DeBoze burgers

De geallieerden slaan terug

De aanval op Pearl Harbor kwam voor de Amerikanen als een complete verrassing. Japanse bommenwerpers vernietigden een groot gedeelte van de marinebasis en de vliegdekschepen van de Amerikanen

• Volgens de Japanners waren de Amerikanen de enige die hen tegen konden houden een groot Aziatisch rijk te stichten. 

• Daarom hadden ze uit voorzorg de Amerikaanse schepen vernietigd.

• Na de aanval op Pearl Harbor verklaarde de Amerikanen Japan de oorlog. Hitler verklaarde de oorlog aan de VS.

• De VS sloot zich aan bij de geallieerden.

§4.1

De wereld in oorlog

B

DeBoze burgers

De geallieerden slaan terug

Japan wilde een groot rijk stichten in Azië. Japan had voedsel en grondstoffen nodig. Dat wilden ze halen in landen als China en Nederlands-Indië

§4.1

De wereld in oorlog

B

DeBoze burgers

De geallieerden slaan terug

Asmogenheden	Geallieerden
Duitsland	Groot-Brittannië
Italië	Frankrijk
Japan	Sovjet-Unie
	Verenigde Staten

werken in werkboek

opdracht 8 

daarna opdracht 6

paragraaf 4.1

1943 was een keerpunt in de oorlog: 
 

• Het Duitse leger werd uit de Sovjet-Unie verdreven
• Amerikanen en Engelsen bombardeerden onophoudelijk steden en industrie in Japan en Duitsland.
• De Japanse vloot en Duitse duikboten leden zware verliezen.
• Italië kon de oorlog niet volhouden: ze gaven zich in 1943 over aan de geallieerden.

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe Italië, Duitsland en Japan werden verslagen.

Begrippen:

D-Day

tweefrontenoorlog

§4.1

De wereld in oorlog

C

DeBoze burgers

Het einde van de oorlog

• De geallieerden kwamen bij elkaar in 1943. 

• VS en Engeland beloofden Stalin om Hitler vanuit het westen aan te vallen.

• Ze begonnen met het voorbereiden van de invasie.

• De Duitsers hielden rekening met deze invasie: 

• Ze hadden bunkers, kanonnen en mijnenvelden aangelegd langs de kusten van Frankrijk, België en Nederland. 

• Ze noemden het de Atlantikwall

§4.1

De wereld in oorlog

C

DeBoze burgers

Het einde van de oorlog

• De verwachte invasie kwam op D-Day: 6 juni 1944. 

• Geallieerde legers landden op de kusten van Normandië om de Duitsers uit West-Europa te verdrijven.

• De Duitsers kregen te maken met een tweefrontenoorlog (net als in 1914)

§4.1

De wereld in oorlog

C

DeBoze burgers

Het einde van de oorlog

• De Nazi’s zetten hun propaganda in om de bevolking op te roepen tot een totale oorlog: 

• Het Duitse volk moest alles geven en opofferen om de oorlog nog te winnen.

• Zelfs pubers en bejaarden gingen het leger in.

• Let op! Dit wordt in je boek niet beschreven, maar is wel belangrijk om te weten voor het examen!

§4.1

De wereld in oorlog

C

DeBoze burgers

Het einde van de oorlog

• De totale oorlog hielp niets. De legers van de geallieerden trokken Duitsland binnen. 

• In april 1945 werd Berlijn omsingeld door de Russen.

• Hitler pleegde in april 1945 zelfmoord.

• Begin mei gaven de laatste Duitse soldaten zich over.

§4.1

De wereld in oorlog

C

DeBoze burgers

Het einde van de oorlog

De ondergrondse bunker in Berlijn waar Hitler zijn laatste dagen doorbracht

• In Azië was de oorlog echter nog niet voorbij.

• De Japanse tegenstand was bijzonder fel. 

• De Amerikanen waren bang veel soldaten te verliezen bij de invasie van Japan. 

• Ze besloten daarom een geheim wapen in te zetten: de atoombom, een kernwapen.

§4.1

De wereld in oorlog

C

DeBoze burgers

Het einde van de oorlog

Amerikaanse soldaten op één van de eilanden in de Stille Oceaan. Ze moesten daar hard vechten tegen Japanse soldaten.

• In augustus 1945 gooit de VS twee atoombommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki. 

• Honderdduizenden Japanners vonden hierbij de dood.

• Kort na het bombardement gaven de Japanners zich over. De Tweede Wereldoorlog was voorbij.

§4.1

De wereld in oorlog

C

DeBoze burgers

Het einde van de oorlog

werken in werkboek

opdracht 9, 11 en 13

paragraaf 4.1