Les 3 wondzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Hechten: wanneer wel ?

• Bij een grote wond met wondranden ver uit elkaar  

Hechten zorgt voor minder langdurig bloedverlies, minder infectiegevaar en een minder groot litteken.

Hechten: Wanneer niet?

- Bij bacteriën in de wond (wond die langer open is dan 6 uur)

Wat wordt verstaan onder een ideale wond?

1. Een verse wond (pas ontstaan)
2. Een chirurgische wond
3. Een wond die niet bevuild is
4. Een ideale wond bestaat niet

Antwoord B, een chirurgische wond

= steriel aangebracht (steriel mes)

= gave wondranden (niet rafelig) 

= van te voren gedesinfecteerd

Post operatieve wondinfecties

Risicofactoren zijn in te delen in twee onderdelen:

1. Zorgvrager gebonden risico

2. Procedure gebonden risico

Zorgvrager gebonden
risicofactoren

Leeftijd

Algehele gezondheidstoestand

Gewicht

Type wond: schoon of vuil

Dragerschap van bijvoorbeeld een staphylococcus  aureus (verminderd vatbaar voor antibioticum)

Procedure gebonden
risicofactoren

Opnameduur (hoe langer hoe groter infectierisico)

Wel of niet pre-operatief verwijderen lichaamshaar

aard, duur en type operatie

gebruik lichaamsvreemde materialen (bijvoorbeeld bij een prothese)

Soorten hechtingen

• Zwaluwstaart = pleister in zandlopervorm - let op: wondranden niet laten  overlappen!
• Huidlijm (cosmetische overweging), vooral in hoofd-halsgebied
•  Hechtingen met diverse materialen

Soorten hechtmateriaal

• Nylon hechtdraad ( oplosbaar en niet oplosbaar) soms met knoop, soms in doorlopende hechting (ritssluiting)
• catguthechtingen (bij dieper gelegen lagen, oplosbaar
• staaldraadhechtingen (vaak door orthopedisch chirurg)

Gehechte wond verzorgen

Niet lekkende wond:

• Operatiewond lekt meestal twee dagen
• Verbandwissel na 48 uur ( is steriel verbonden)
• Daarna als wond droog is, is verbinden niet meer nodig
• Blijf wond wel inspecteren op infectieverschijnselen

Lekkende gehechte wond 

• Infecties ontstaan vaak op dag 5 of 6
• Pus, geel, groen, wondvocht, soms ook nare geur
• Wond desinfecteren en opnieuw verbinden, dit 1 tot 2 keer per dag i.o.m. arts
• Soms verwijdert arts een hechting voor wondkweek 
• Soms mag patiënt niet douchen, afhankelijk van mate infectie, overleg met arts
• Gebruik voldoende absorberend materiaal om lekkage in kleding te voorkomen
• Gebruik zo nodig pijnstilling, benader de patiënt met rust en begrip

Hechtingen verwijderen

• Is een verpleegkundige taak
•  Altijd plaats op voorschrift van arts, meestal na 7 of 14 dagen
• Arts adviseert of alles tegelijk of om en om te verwijderen
• Soms de helft (om en om), bijvoorbeeld bij buikwond 

Hoe verwijder je een enkel geknoopte hechting

• Leg de patiënt uit wat je gaat doen
• Laat de patiënt in een comfortabele houding plaatsnemen
• Trek met een pincet de hechting aan het knoopje iets omhoog
• Snijd met de stitchcutter onder het knoopje, zo dicht mogelijk bij de huid de hechting door  en trek het draadje uit de huid
• Het omhoog trekken van de hechting is wat pijnlijk

Intracutane hechting: beide knoopjes losknippen en de draad in één rechte beweging eruit trekken

Complicaties

• Wijkende wondranden bij onderhuids abces of vocht
• Wijkende wondrand bij schone wond (zwaluwstaartje)
• Infectie (hygiënisch werken!)

Rapportage na
verzorgen gehechte wond

Hoe voelt de zorgvrager zich en hoe reageert hij op de situatie?

In welke mate is hij geïnformeerd?

Zijn er ontstekingsverschijnselen?

Zijn er veranderingen waar te nemen bij een geïnfecteerde wond wat betreft kleur, geur en hoeveelheid wondvocht?

Wanneer mogen de hechtingen/agrafen worden verwijderd?

Wijkt de wond?

Wat is de verdere procedure voor de wondbehandeling?

Zijn er wijzigingen?

Afspraken bij operatiewonden

• Wat zijn tussentijdse doelen (bijv. eerst stabilisatie)?
•  Wat is de prognose?
• Wat zijn de wensen van de zorgvrager? (zoals pijnbestrijding vooraf)
• Zijn er specifieke zaken om op te letten? (zoals het wijken van de wondranden)

Wat is een drain

Een drain is een dun kunststof buisje met een opening aan elk uiteinde, dat zorgt voor een verbinding van een deel van het lichaam met de buitenwereld

Redenen gebruik drain

• Overtollig bloed of vocht afvoeren uit operatiegebied
•  Verwijderen pus bij geïnfecteerde wond
• Het spoelen van een wond

Opdracht

Lees H17 in zorgpad (KD 2016), verzorging van een zorgvrager met een drain. Bespreek met je buurman/buurvrouw wat deze tekst inhoudt en doe dit in je eigen woorden.

Meest gebruikte drains

• Wonddrain
• Galdrain
• Thoraxdrain 

Opdracht

• Maak drie groepjes, ieder groepje presenteert:
• Groep A - wat is een wonddrain, wanneer gebruikt?
• Groep B - wat is een galdrain, wanneer gebruikt?
• Groep C - wat is een thoraxdrain, wanneer gebruikt? 
• Wat zijn indicaties,  contra indicaties , hoe verzorg je een zorgvrager met deze drain?

Twee manieren van draineren

• Passieve drainage
• Actieve drainage (vacuüm zuigkracht)

Let er bij actieve drainage altijd goed op dat het vacuüm nog op de drain zit, als dit vacuüm afneemt, kan (geïnfecteerd) wondvocht teruglopen de wond in!

Het verzorgen van een drain

• Steriel (desinfectie rondom wond, gebruik steriele splitgazen)
• Check insteek op infectieverschijnselen
• Check secreet op hoeveelheid en kleur - opvangsysteem niet te vol!
• Check doorgankelijkheid drain / check vacuüm bij actieve drainage
•  Zorg bij verzorgen zorgvrager dat er geen spanning op de drain komt

Complicaties drain

Drain ligt niet goed of is eruit geschoven (nooit terugschuiven! afdekken met steriel gaas en arts waarschuwen)

Lekkage wondvocht langs drain (kan komen door losgeschoten hechting. Als lekkage aanhoudt, arts waarschuwen. Los eerst op met steriel absorberend verband)

Infectie (roodheid insteek, koorts). Raadpleeg arts.

Drain loopt niet door (check op een knik, check op te strak zittende kleding, check of de klem van de drain open is. Waarschuw arts.

Verwijderen drain

• Altijd op verzoek van arts, bij minder dan 50 cc productie/24 uur
• Meestal na 4 dagen
• Buikdrain: gefaseerd verwijderen (opschuiven)
• Houd rekening met angst zorgvrager
• Bij drain met vacuüm: check bij arts hoe de drain is ingebracht, verwijder hechting, haal vacuüm eraf, klem toevoerslang dicht: verwijder met vloeiende beweging eruit
• Raadpleeg Vilans protocol verwijderen wonddrain 

Protocol 'verwijderen neustampons'

• Eerst 20 minuten weken met NACL 0,9%  (spuit)
• Voorzichtig met pincet verwijderen, check op bloeding
• Check of de gehele tampon is verwijderd