ka 34 Democratisering

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

ka 34

Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces

Democratie

ka 34 democratisering

• 19e eeuw
• geschiedenis Nederland: koning Willem I en II
• mijlpaal 1: democratische grondwet 1848
• mijlpaal 2: algemeen kiesrecht mannen en vrouwen 1917 en 1919

Wie is wie uit ka 34?

Koning Willem II

Koning Willem I

Johan Thorbecke

Napoleon

Koninkrijk der Nederlanden

1815 Napoleon verslagen > oude  macht koningen herstellen 

= Restauratie  ancien régime

- reden: Frankrijk zwak houden

gevolg:

> Willem I koning Nederland

> België bij NL (sterke buffer Fr)

Koning Willem I was...

1. de zoon van stadhouder Willem V
2. de kleinzoon van Napoleon
3. een door het volk gekozen koning
4. geen familie van Willem van Oranje

Wat is NIET waar over koning
Willem I?

1. Hij was niet populair in het Zuiden
2. Hij stond boven de grondwet
3. Hij kon ministers en het parlement ontslaan
4. Hij stimuleerde krachtig de economie

Willem I

• 1813-1840
• 'Koopman-koning': stimuleerde de economie in het noorden
• Verlichte vorst: grondwet gehoorzamen, maar regeerde in praktijk alleen

1830 afscheiding België

- Belgen in opstand tegen Willem I

- redenen:

1. hoge belastingen en weinig economische investeringen

2. weinige Belgische bestuurders in Den Haag

3. Nederlandse taal officieel ipv Frans

4. Protestanten voorgetrokken, Belgen meestal katholiek

Wanneer werd de Nederlandse grondwet democratischer?

1. 1840
2. 1844
3. 1848
4. 1850

Willem II

- zoon van Willem I

- zwakkere koning dan vader

- gevolg: roep om meer democratie

Hoe werkte het parlement rond 1840? één antwoord hoort er NIET bij

1. Er waren al wel politieke partijen
2. De koning kon het parlement ontbinden
3. Er zaten vooral liberalen in
4. Alleen rijke burgers kozen parlementsleden

Vóór 1848...

- maar weinig democratie 

- koning had veel macht

- weinig burgers mochten stemmen

- koning wilde geen veranderingen

Waarom kwam er dan toch een democratische grondwet?

01:00

Waardoor werd koning Willem II bang in 1848?

01:31

Wat betekent 'Willem II werd in één nacht van conservatief liberaal '?

1. Hij wilde de oude grondwet bewaren en alleen een klein beetje veranderen
2. Hij wilde geen veranderingen 's nachts doorvoeren, alleen overdag.
3. Hij was eerst streng katholiek en werd vervolgens in één nacht een protestant
4. Hij veranderde snel van mening dat er een nieuwe democratische grondwet moest komen

02:07

Wie heeft uiteindelijk de meeste macht in de constitutionele parlementaire monarchie na 1848?

1. de koning
2. de ministers
3. het parlement

03:16

Er komen ook grondrechten in de grondwet. Kun je een voorbeeld noemen van een grondrecht?

Grondwet 1848

-  Willem II overstag door 'Revolutiejaar 1848'

- liberaal Johan Thorbecke (leiding)

- kern: parlement meeste macht ipv koning 

1. Tweede Kamer rechtstreeks gekozen door volk

2. ministeriële verantwoordelijkheid 

- parlement controleert ministers ipv koning

Wat past bij de invoering van de ministeriële verantwoordelijkheid?

1. Ministers kiezen de koning
2. ministers worden ontslagen door het parlement
3. de koning maakt wetten
4. het parlement wordt door de koning onbonden

De koning is onschendbaar

De ministeriële verantwoordelijkheid bestaat ook nu nog...

01:35

Wat heeft Rutte gezegd over de ministeriële verantwoordelijkheid?

1. Als ik ben afgetreden, kan ik vertellen wat de koning zei
2. Ik ben niet verantwoordelijk voor uitspraken van de koning
3. Er is eenheid van de kroon: de koning en ik, wij zeggen hetzelfde
4. Ik heb de koning geadviseerd om niet op vakantie gaan

Ministeriële verantwoordelijkheid

- de koning is onschendbaar

- Mark Rutte moet verantwoording afleggen over handelen Willem-Alexander

vraag 34.11: Waarom werd Nederland na 1848 nog geen volwaardige democratie?

1. de koning kon nog veel beslissen
2. de koning had nog veel geld en bezit
3. de grondrechten golden niet voor iedereen
4. alleen rijke burgers mochten stemmen

algemeen kiesrecht

mijlpaal 2 in democratisering

- mannen in 1917

- vrouwen in 1919