3 vmbo-k/pm 5.4 Regeling: de hersenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

5.4 Hersenen

wat gaan we vandaag doen?

herhalen vorige les: 5.3 ruggenmerg

bespreken huiswerk: 16 t/m 21

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 5.4 de hersenen

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

functie ruggenmerg:

het geleiden van impulsen van zenuwen uit de romp en de ledematen naar de hersenen en omgekeerd

het ruggenmerg is opgebouwd uit grijze en witte stof

het ruggenmerg

grijze stof (merg):

- bevat cellichamen van schakelcellen

- bevat cellichamen van bewegingszenuwcellen

witte stof (schors):
- bevat uitlopers van schakelcellen die van en naar de hersenen lopen

het ruggenmerg

Vlakbij het ruggenmerg splitsen de gemengde zenuwen zich in gevoelszenuwen en bewegingszenuwen.

- de bewegingszenuwen komen het ruggenmerg binnen aan de buikzijde

- de gevoelszenuwen komen het ruggenmerg binnen aan de rugzijde

het ruggenmerg

De cellichamen van gevoelszenuwcellen liggen bij elkaar in verdikkingen. Dit zijn zenuwknopen.

1

2

3

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je vertellen uit welke onderdelen de hersenen bestaan

- kan je de functie van deze onderdelen benoemen

- weet je hoe de kleine en de grote hersenen zijn opgebouwd

- kan je uitleggen wat hersencentra zijn

- kan je vertellen welke stoffen het zenuwstelsel kunnen beïnvloeden

De hersenen

de hersenen bestaan uit:

- grote hersenen

- kleine hersenen

- hersenstam

hersenen

hersenstam:

- geleidt impulsen van het ruggenmerg naar de grote en kleine hersenen en andersom

- geleidt impulsen vanuit zintuigen in hoofd en hals naar de grote en kleine hersenen

- geleidt impulsen vanuit de grote en kleine hersenen naar spieren en klieren in hoofd en hals

hersenen

hersenstam stuurt ook belangrijke levensfuncties aan:

- hartslag

- ademhaling

- bloeddruk

- temperatuur

hersenen

Grijze stof (schors): cellichamen van schakelcellen van de hersenen

Witte stof (merg): uitlopers van schakelcellen

hersenen

De grote en kleine hersenen bestaan uit een linker- en een rechterhelft.

Net als in het ruggenmerg kunnen de hersenen opgedeeld worden in grijze en witte stof.

hersenen

functie grote hersenen:

- het verwerken van impulsen die afkomstig zijn van zintuigen

- regelen van bewegingen

In de grote hersenen liggen verschillende hersencentra: hierin liggen de cellichamen van schakelcellen in groepjes bij elkaar.

hersenen

hersencentra worden onderverdeeld in:

- gevoelscentra: ontvangen informatie van zintuigen

- bewegingsscentra: sturen spieren of klieren aan

Voor elk lichaamsdeel is er in elke hersenhelft een centrum voor bewegen en voelen.

hersenen

kleine hersenen:

- zorgen voor coördinatie: alle bewegingen die je doet zijn op elkaar afgestemd

hersenen

Er zijn veel stoffen die het centrale zenuwstelsel beïnvloeden:

- medicijnen

- drugs

- tabak

- alcohol

Deze stoffen remmen of stimuleren het doorgeven van impulsen.

Beïnvloeding zenuwstelsel

Sommige medicijnen remmen het zenuwstelsel, zoals morfine (pijnstiller) en slaapmiddelen:

-je wordt suf

- je reactievermogen neemt af:  je reageert trager

Dit is levensgevaarlijk als je aan het verkeer deelneemt of met zware machines werkt. Dit staat op de verpakking.

Beïnvloeding zenuwstelsel

Alcohol:

- heeft een verdovende werking op het zenuwstelsel: je reageert trager

- bij jonge mensen kan het blijvende schade aan de hersenen veroorzaken

- heeft invloed op je humeur

Beïnvloeding zenuwstelsel

drugs beïnvloeden je zenuwstelsel:

- kalmeren; rustgevend: hasj en heroïne

- stimulerend: xtc, cocaïne

- hallucinerend: cocaïne, hasj en heroïne

Sommige drugs zijn erg verslavend.

beïnvloeding zenuwstelsel

tabak:

- werkt stimulerend

- verslavend

- slecht voor de gezondheid

vragen

VRAGEN? 

zelf aan de slag

opdracht  22 t/m 27 maken (is huiswerk)