Een nieuwe leider

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

H4,  Van oorlog naar oorlog

Paragraaf 4

Een nieuwe leider

TL 2

In welk tijdvak speelt dit hoofdstuk zich af?

Welke jaartallen horen hierbij? 

HERHALING

Welk land sloot in 1917 een wapenstilstand met Duitsland?

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Rusland
4. Verenigde Staten

Van welk land viel Duitsland schepen aan, waardoor die ook de oorlog verklaarde aan DU?

1. Rusland
2. Verenigde Staten
3. Engeland
4. Frankrijk

Wat stond er NIET in het verdrag van Versailles?

1. Duitsland mag nog maar 1.000.000 soldaten hebben
2. Duitsland moet herstelbetalingen doen
3. Duitsland moet 20% van het land afstaan
4. Duitsland mocht geen oorlogsvloot meer hebben

1 Wat gebeurt er als geld bijgedrukt wordt?

1. De waarde van geld daalt
2. De waarde van geld stijgt

2 Wat gebeurt er als geld bijgedrukt wordt?

1. Prijzen dalen
2. Prijzen stijgen

Waarom leende de VS geld aan Duitsland?

1. de VS wilde een nieuwe oorlog voorkomen
2. Duitsland zou dan producten van de VS kopen
3. Dit stond in het Verdrag van Versailles
4. de VS kreeg het geld met rente terug

1 Waarom is het leven in Amerika 'Good'?

1. Mensen kopen minder dan ze nodig hebben
2. Mensen kopen meer dan ze nodig hebben

2 Waarom is het leven in Amerika 'Good'?

1. Fabrieken produceren weinig en duur
2. Fabrieken produceren veel en goedkoop

Wat is een van de oorzaken van de economische crisis van 1929?

1. Mensen kochten minder spullen
2. Mensen kochten veel spullen op afbetaling
3. Fabrieken hadden te weinig producten op voorraad
4. De VS leende Duitsland te veel geld

Wat is de directe aanleiding tot de economische crisis van 1929?

1. Er ontstaat paniek op de beurs: mensen verkopen hun aandelen
2. Fabrieken hebben een te grote voorraad
3. Mensen kopen spullen op afbetaling

Hoe ontstaat er in Duitsland een grote crisis?

1. Frankrijk koopt geen producten van de VS meer
2. Duitsland weigert de herstelbetalingen te doen
3. De VS wilt het geleende geld terug

Leerdoel

Aan het eind v/d les kunnen de leerlingen uitleggen: 

1. Waarom Hitler teleurgesteld was én op welke manier Hitler Duitsland weer sterk kon maken. Kopje 1 & 2, blz. 68.
2. Wat een fascist is én wat fascisten willen. Kopje 2, blz. 68.
3. Wat propaganda is en hoe het werkt. Daarnaast kunnen ze voorbeeldenervan doorzien. Kopje 2, blz. 68.
4. Hoe Hitler op democratische wijze aan de macht kwam en via de Machtiginswet het land tot een dictatuur maakte. Kopje 3, blz. 69
5. Dat Hitler door zijn aanpak op weg was naar een nieuwe oorlog. Kopje 4, blz. 69.
   

Vraag van de paragraaf 4: 

Hoe kreeg Hitler alle macht in Duitsland?

Hoe kon hij Duitsland op een nieuwe oorlog voorbereiden? 

Hitler is teleurgesteld

Hitler's ideeën:

1. De oorlog is verloren door de Joden en Communisten, zij hadden de Duitse soldaten niet gesteund.
2. Hitler wordt lid van de NSDAP (Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij) (nazi's). Binnen deze partij,  neemt Hitler steeds meer de rol van leider op zich.

Niet denken, maar doen 1/3

1. Door de crisis zijn mensen werkeloos en geven ze de regering de schuld. 

2. Hitler beloofde dat hij Duitsland weer groot en sterk zou maken. 

3. Hitler vond dat het Verdrag van Versailles afgeschaft moest worden. 

4. Hitler geloofde in één sterke leider. 

5. Hitler's haat tegen Joden (en communisten) accepteerde men, omdat ze dachten dat hij een eind aan de chaos kon maken.

Niet denken, maar doen 2/3

1. Hitler was leider van de nazi's en een fascist:

• Fascisten vinden dat er één sterke leider moet zijn.
• Fascisten vinden dat je niet té veel moet denken, maar moet doen.
• Fascisten vinden geweld goed. 

2. De Duitse fascisten droegen uniformen, zwaaiden met vlaggen en sloegen Joden en communisten in elkaar. 

Niet denken, maar doen 3/3

1. Hitler maakte gebruik van propaganda. 

2. Propaganda is reclame voor eigen land en volk, politieke reclame.

3.   Deze reclame is erop gericht om de samenleving voor je te winnen door bewust eenzijdige en/of verzonnen informatie te verspreiden. 

4. Zie voorbeelden van propaganda op de volgende slides. 

PROPAGANDA

Propaganda

Propaganda

Propaganda NSDAP

De eeuwige Jood

Een propaganda film (1940)

Bierkellerputsch

1923

• Hitler's mislukte staatsgreep (putsch) in München.
• Hij wordt gearresteerd en veroordeeld tot een gevangenisstraf van 5 jaar. 

Hitler wordt vrijgelaten

1924

Hitler hoeft uiteindelijk slechts 9 maanden 

van zijn straf uit te zitten in de Landsberg-gevangenis

Mein Kampf

1925

• Hitler gebruikte zijn tijd in de gevangenis om zijn boek 'Mein Kampf' te schrijven.
• Een slecht geschreven en bij elkaar gefantaseerd boek, met vage hersenspinsels.

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• Na de verkiezingen van november 1932, wordt de NSDAP de grootste partij.
• Andere partijen (en de president) kunnen niet meer om Hitler heen.
• Hij wordt kanselier (minister-president). 

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• Hoewel Hitler nu kanselier is én leider van de grootste partij in de Rijksdag, heeft hij niet de meerderheid in het Duitse parlement. 

• Hij zal dus altijd moeten samenwerken met andere partijen.
  
• En dat vindt hij afschuwelijk: te lang praten om er samen uit te komen...
  

Rijksdagbrand

27 februari 1933

• Op 27 februari 1933 wordt de Rijksdag in de hens gezet. 
• Een Nederlandse communist, Marinus van der Lubbe, wordt  opgepakt, veroordeeld en geëxecuteerd.
• Aan zijn schuld wordt echter nu nog steeds ernstig getwijfeld...
  

Machtingswet

24 maart 1933

• ...de brand komt Hitler wel érg goed uit: 
  
• Hij kan de noodtoestand in Duitsland uitroepen.
  
• Het Duitse parlement neemt een noodwet aan, de Machtigingswet, die Hitler onbeperkte macht geeft: Duitsland is een dictatuur.

Machtingswet

• De Grondwet kan door Hitler worden aangepast en opgeschort,  zonder goedkeuring van het Duitse parlement.
• Alle partijen, behalve de NSDAP, worden verboden.
  
• Sommige burgerrechten worden opgeschort (o.a. briefgeheim).
  

Nacht van de Lange Messen

juni 1934

• Hitler kan door de Machtigingswet zijn tegenstanders uitschakelen.
  
• Dit zijn in het begin vooral mensen binnen Hitlers eigen partij.
• Sommigen worden zonder proces vermoord door de SS, anderen komen in concentratiekampen.

Video

Histoclips: Hoe kwam Hitler aan de macht?

Führer

1934

• Als president Hindenburg in 1934 overlijdt, komt er geen nieuwe president
  
• Hitler is vanaf dat moment Führer, Leider, van Duitsland
  

• Aan hem is onvoorwaardelijke trouw verschuldigd
  

Hitler's populariteit stijgt

vanaf 1934

• Hitler is rond 1934 mateloos populair. Het gaat goed in Duitsland. 
  
• Zolang je niet tot een minderheid hoort, pluk je de vruchten van zijn beleid.
  
• Door grootschalige werkverschaffingsprojecten daalt de werkloosheid snel, en krijgen Duitsers weer zelfvertrouwen én nationalistische gevoelens.

Trouw aan de Führer

vanaf 1934

• Hitlerjugend: jongens werden voorbereid op een leven als soldaat die zonder nadenken de bevelen van de Führer opvolgde.
  
• Bund Deutscher Mädel: meisjes leerden er hoe zij een goede huisvrouw konden zijn en dat de ideale Duitse vrouw veel kinderen baarde.
  

Op weg naar een nieuwe oorlog

• Hitler liet werkeloze Duitsers in wapenfabrieken werken, in het leger gaan en wegen aanleggen.
• De werkeloosheid daalde en hij kreeg zo meer aanhangers.
• Hitler vond dat Duitsland recht had op meer ruimte; Lebensraum. Polen en Rusland moesten het maar afstaan, desnoods door een oorlog. 

Maak vragen par 4.4

2, 4, 7, 9, 10, 11  blz. 135- 138