4. Het einde van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.Het einde van de Koude Oorlog

Meetmoment

• Gedaan
  

Introductie vragen gemaakt

Hoofdstuk 2 en 3: leervragen, samenvatting of vragen gemaakt

• Nu

Hoofdstuk 4: leervragen, samenvatting of vragen gemaakt 

Herhaling hoofdstuk 3

Leervragen:

• Wat betekent het Rode gevaar? En waarom was de Sovjet-Unie na de Tweede Wereldoorlog nog niet zo gevaarlijk
  
• Wat is een satellietstaat? En noem voorbeelden van landen.
  
• Hoe kwamen de communistische partijen in de satellietstaten aan de macht?
  
• Wat betekent destalinisatie? En wat is het gevolg hiervan?
  
• Beschrijf de gebeurtenissen van de Hongaarse opstand en de Praagse Lente. Waarom gingen mensen de straat op om te demonstreren?
  
• Hoe greep de Sovjet-Unie in op de demonstraties van Hongarije en Tsjechoslowakije?
  
• Wat is de Brezjnevdoctrine?
  

Leerdoel:

Hoe gingen de landen in Oost-Europa deel uitmaken van het communistische Oostblok en welke gevolgen had dat voor de inwoners van die landen?

Wat gebeurde in Hongarije in 1956?

1. De Hongaren wilden het communisme afschaffen.
2. Hongarije wilde meer vrijheid, maar de Sovjetunie sloeg met geweld de opstand neer.
3. In Hongarije kwam het Westen te hulp bij de destalinisatie.
4. Er was een opstand onder leiding van Stalin.

Invloedssfeer SU

Invloedssfeer VS

Westblok

Oostblok

kapitalisme

democratie

satellietstaat

Oost-Europa

Communisme

dictatuur

West-Europa

Van 1922 tot zijn dood in 1953 was Stalin de absolute leider van de Sovjet-Unie. Na zijn dood volgde een periode van destalinisatie. Leg uit wat hiermee wordt bedoeld.

Leervragen en Leerdoel 

1. Beschrijf de twee zwakheden van de Planeconomie en welke gevolgen die hadden voor de burgers van de Sovjet-Unie en andere Oost-Europese landen. 
2. Welke twee hervormingen voerde Gorbatsjov door? Benoem ze en leg uit wat Gorbatsjov ermee wilde bereiken.
3. Benoem het gevolg van Glasnost en Perestrojka voor de Oostbloklanden. 
4. Welke gevolgen waren er voor West-Duitsland bij de Duitse eenwording? 
5. Welk gevolg zorgde voor het Einde van de Sovjet-Unie? 
6. Beschrijf hoe de kaart van Europa verandert na de val van de Sovjet-Unie 

Leerdoel:

Wat waren de oorzaken van de ineenstorting van het communistische Oostblok en hoe zorgde dit voor het einde van de Koude Oorlog 

Filmpje

Leven in de DDR in de jaren '80

Planeconomie

•  De planeconomie wil zeggen dat de regering bepaald hoeveel er van iets geproduceerd moet worden per jaar
• Het leidde tot bureaucratie
• De kwaliteit van de produceten was ook ondermaats

Communisme toont zwakte

Het communisme blijkt toch niet zo goed te werken

De wapenwedloop met de VS kost veel te veel geld

Ook raken Oostbloklanden achter op ontwikkeling op de  westerse landen

Het volk demonstreert massaal voor verandering

Gorbatsjov luistert

In 1985 komt Michail Gorbatsjov aan de macht in de SU

Hij ziet de problemen en wil veranderingen maken

Hij komt met: Glasnost & Perestrojka

Het centrale idee was meer vrijheid

Glasnost (openheid)

• In een open samenleving zouden problemen opgelost worden
• Burgers kregen de kans om mee te denken
• concreet: vrijheid van meningsuiting & persvrijheid
• Probleem: Het volk besprak juist de problemen van het regime

Perestrojka (hervormingen)

• Door perestrojka veranderde de economie
• particulieren mochten zelf kiezen wat ze produceerden
• Ook konden slechte bedrijven failliet gaan
• Hij stopte de wapenwedloop met Amerika om geld te besparen 

Filmpje

President Reagan vraagt Gorbatsjov "Tear down this wall!"

Wat is een wapenwedloop?

1. Strijd wie het snelst een oorlog kan winnen.
2. Strijd wie het snelst gebieden kan veroveren.
3. Strijd wie de meeste en krachtigste wapens kan maken.
4. Een wedstrijd waar je heel hard moet lopen met wapens.

Gorbatsjov introduceerde glasnost.
Wat betekent 'glasnost' letterlijk?

1. Eerlijkheid
2. Openheid
3. Gelijkheid
4. Vrijheid

Gorbatsjov introduceerde perestrojka.
Wat betekent 'perestrojka' letterlijk?

1. Wederopbouw
2. Openheid
3. Hervorming
4. Restauratie

Gevolgen

Gorbatsjov zette al zijn aandacht op de Sovjet-Unie 

De Oost-Europese landen kregen minder steun van de SU. 

Hongarije zet de grens 

met Oostenrijk open

mei 1989

Veel andere inwoners van Oost-Europese landen vluchten 

via Hongarije naar het westen.

Deze Oost-Europese leider begrijpt wél de ideeën van Glasnost en Perestrojka: hij wil zijn volk meer vrijheid geven.

Elke avond zijn er demonstraties in Berlijn

De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, 

terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn

Filmpje

Een terugblik op de val

van De Berlijnse Muur

Totale ineenstorting 

van het communisme in Oost-Europa

• 16 november 1989: communistische leider van Bulgarije wordt afgezet

• 28 november 1989: communistische partij van Tjecho-Slowakije staat haar macht af

• 25 december 1989: communistische leider Roemenië wordt terechtgesteld

• april 1990: vrije verkiezingen in delen van Joegoslavië

Duitse Eenwording

• Hoofdstad: Berlijn.
• Kosten van West Duitsland: 900 miljard.
• Nog steeds verschillen in het land.
• Een aantal landen waren bang voor de eenwording. 

Duitsland herenigd

3 oktober 1990

kaart van Europa 1989

kaart van Europa 2009

Sovjet Unie valt uiteen

Einde van de Sovjet-Unie

25 december 1991

Filmpje

Kapitalisme is de voormalige USSR