grammatica zinsdelen: meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

stillezen

Je kent de regels

Werk samen

1. Jullie krijgen een A3 en een stift;
2. Maak een mindmap met zinsontleding in het midden;
3. Met ruimte voor een voorbeeldzin;
4. Schrijf alle stappen nog eens op 
5. 1 t/m 5 - Welke vragen moet je stellen?

Vandaag

Herhalen

Journaal kijken nieuwsbegrip

Tekst lezen nieuwsbegrip

Meewerkend voorwerp 

Wat weet je aan het einde van de les?

• Je weet wat een meewerkend voorwerp is 
• Je kan een meewerkend voorwerp in de zin benoemen. 

Wat weten we tot nu toe? 

zinsdelen 

persoonsvorm 

onderwerp 

werkwoordelijk gezegde 

lijdend voorwerp 

meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is.

 Begint vaak met aan, maar hoeft niet. In dat geval kun je 'aan' ervoor zetten. 

Of het begint met 'voor'. Dat is wat lastiger weg te laten. 

Het meewerkend voorwerp 

Geeft aan voor wie iets bestemd is 

1. Noteer het onderwerp, werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp. 

2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp? 

3. Controleer of je aan (voor) kunt weglaten of toevoegen. 

Even checken...

Heb je het begrepen? 

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. aan/voor wie + pv + ow +lv?
2. aan/voor wie + ow + lv?
3. aan/voor wie + wg + ow +lv?
4. aan/voor wie + wg + lv?

Als er geen meewerkend voorwerp is kan er wel een lijdend voorwerp zijn.

1. juist
2. onjuist

Als er geen lijdend voorwerp is kan er wel een meewerkend voorwerp zijn.

1. juist
2. onjuist

Dan gaan we nu oefenen! 

Wat is de pv?
De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. verdwaalde
2. toerist
3. vroeg
4. de weg

Wat is het lijdend voorwerp?
De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. de verdwaalde toerist
2. de politie
3. vroeg
4. de weg

Wat is het wg?
Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. zongen een vrolijk welkomstlied
2. zongen voor
3. zongen
4. alle aanwezigen

Wat is het mv?
Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. voor de jarige
2. de jarige
3. alle aanwezigen
4. een vrolijk welkomstlied

Wat de pv?
De stad Amersfoort doneert de speeltuinvereniging jaarlijks subsidie.

1. doneert subsidie
2. doneert
3. de stad Amersfoort
4. jaarlijk

Wat is het lv?
De stad doneert de speeltuinvereniging jaarlijks subsidie.

1. jaarlijks subsidie
2. subsidie
3. doneert
4. de stad

Wat is het ow?
Zal de oud-kampioen vanavond de winnaar een medaille opspelden?

1. de winnaar
2. de oud-kampioen
3. zal
4. een medaille

Wat is het mv?
Elke woensdag geeft Nienke de plantjes op haar kamer water.

1. Nienke
2. woensdag
3. op haar kamer
4. de plantjes

Wat is de pv?
Wie zal jullie dit voorstel gaan toelichten?

1. gaan
2. wie
3. zal
4. toelichten

Nog even om te controleren... 

Hoe vind je de persoonsvorm?
Kies het beste antwoord.

1. vraagproef
2. vraagproef en getalproef
3. getalproef en tijdproef
4. getalproef

Benoem de kenmerken van een werkwoordelijk gezegde.

In elke zin staat een lijdend voorwerp

1. juist
2. onjuist

Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is.

1. juist
2. onjuist

Alles voor de persoonsvorm is één zinsdeel.

1. juist
2. onjuist

Lesdoelen 

Je weet wat een meewerkend voorwerp is 

Je kan een meewerkend voorwerp in de zin benoemen.