De Pest

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De Pest

klas 1 SGDB

Wat is de Pest?

• De Pest wordt veroorzaakt door een bacterie: de Yersinia Pestisbacterie
• Deze bacterie wordt verspreid door vlooien op knaagdieren
• In de middeleeuwen maakte Europa voor het eerst kennis met deze bacterie. Men schat dat 1/3 van de bevolking (zo'n 20 miljoen mensen) van Europa toen overleed.
• De pandemie maakte tussen 75-200 miljoen slachtoffers...

Welke aanvankelijke verklaring hadden de mensen voor de Pest?

1. De schuld van de joden
2. Een straf van god
3. Bedorven lucht
4. Verkeerde verhouding van levenssappen

Hoe bereikte de Pest 
Europa???

Sleep in de juiste volgorde

Amsterdam

Parijs

Messina

Madrid

Londen

Kopenhagen

1

2

3

4

5

6

Hoe wordt de pest ook wel genoemd?

1. Pukkelkoorts
2. De zwarte koorts
3. De zwarte dood
4. Rattenpukkels

Verspreiding

• Vanuit Centraal-Azië, via de Krim (Kaffa) en de Zwarte Zee naar Sicilië naar Europa. 
• Ondanks de quarantaine (veertig (!) dagen voor anker voor de haven) wisten ratten toch het vasteland te bereiken
•  Verdere verspreiding via handelsschepen, reizigers en pelgrims

In onze tijd heeft de pest geen kans meer.... Waarom niet?

1. De besmette vlooien zijn uitgestorven
2. We worden ingeent tegen de pest
3. Door de uitvinding van een antibioticum en medicijnen
4. We hebben minder last van ratten in de steden

Hoe behandel je de Pest?

• Toen: kruidenmengsels, zalven, aderlatingen, uitdrijving, bidden
• Nu (jaarlijks nog zo'n 4000 pestgevallen wereldwijd): quarantaine en antibiotica
• Verschillende vormen van de pest: builenpest, longpest (meest gevaarlijke), pestsepsis en kleine pest  

Masker

Het masker bedekte het hele hoofd tegen de lucht van de pest. Men dacht namelijk dat door lucht de pest verspreidt werd. In de snavel van het masker zat vaak knoflook, kruiden of bloemen om de stank van de zieken en doden op afstand te houden.

Stok

De stok was een manier van de dokter om de zieken te behandelen zonder ze te hoeven aanraken.

Mantel

Deze mantel was vaak van leer. En diende als bescherming tegen de vlooien van de ratten die de pest verspreidden. Maar dat wist men toen nog niet.

Handschoenen

De handschoenen zorgden ervoor dat de handen niet direct in contact kwamen met de zieken.

Hoed

De hoed had geen functie. Dit vonden ze gewoon mooi!!

Laarzen

De laarzen waren gemaakt van leer. Deze waren bedoeld om viezigheid tegen te houden. Vooral in de straten van de stad.

Waarom had de Pestdokter een snavel, een stok bij zich en een masker op?

De Pest en antsemitisme (jodenhaat)

• Joodse mensen lijken minder vatbaar voor de Pest (waarschijnlijk door hygiëneregels uit het Joodse geloof)
• Zondebokken, aangewezen door de Flagellanten (geselaars/zelfkastijders) 
• Pogroms, spontane uitbarstingen van jodenhaat, in héél Europa 

Pest:

• Begonnen bij ratten
• Afkomstig uit Azië
• Quarantaine toen bedacht!
• Longpest: aerosolen

Maar de vergelijking gaat niet op:

• Mortaliteit 30-60%
• Iedereen
• Eeuwenlang geen vaccin

Corona:

• Begonnen bij vleermuizen
• Afkomstig uit Azië
• Quarantaine
• Corona: aerosolen

Bij Corona heel anders

• Mortaliteit wordt geschat op 2%
• Vnl ouderen
• Vaccin is in de maak

Pest en Corona: een vergelijk

Is het coronavirus een epidemie of een pandemie?

1. Epidemie
2. Pandemie
3. Beiden
4. Geen van beiden

Verder lezen?

klik op de link in de volgende dia.

https: