§ 3 De positie van arbeiders en vrouwen wordt sterker

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Geschiedenis

Introductie

 Nederland als industriële samenleving

 § 3 De positie van arbeiders en vrouwen wordt sterker

Geschiedenis

              Lesdoelen

Na deze paragraaf kun je herkennen en uitleggen wat arbeiders deden om hun omstandigheden te verbeteren, wat de overheid deed om de arbeidsomstandigheden te verbeteren en hoe algemeen kiesrecht leidde tot verbetering voor arbeiders en vrouwen.

Veel succes!

Tijdvak 8: Burgers & Stoommachines

De arbeiders

Als gevolg van de industrialisatie leefden en werkten de arbeiders onder slechte omstandigheden

• lage lonen
• lange werkdagen
• staken......
• ontslag
  

Oplossing?

Samenwerken!

Vakbonden

• Arbeiders werken samen om sterk te staan.
  
  
• Vakbond = een verzekering
  
  
• Eisen stellen en staken

SOCIALISTEN

CONFESSIONELEN

Socialisten

Socialisten vonden gelijkheid belangrijk. Zij wilden het verschil tussen arm en rijk kleiner maken:

• algemeen kiesrecht
• betere werkomstandigheden
• hogere lonen
• inkomen voor oude mensen
• S.D.A.P

Confessionelen

Confessionelen zijn protestanten en katholieken die vanuit hun geloof politieke partijen en verenigingen oprichtten waaronder ook vakbonden

• Willen voorkomen dat gelovige mensen lid worden van socialistische vakbonden
• Wel hetzelfde doel: arbeidsomstandigheden verbeteren van de arbeiders
  

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (4 euro)

Oplossing:

Sociale wetten

Liberalen

Hebben de macht in Nederland en zitten in de regering - rijke burgers - want alleen zij mochten stemmen!

• vrijheid
• mensen moeten zoveel mogelijk zelf doen
• overheid moet zich niet bemoeien met arbeidsomstandigheden
• dat is een zaak van arbeiders en fabriekseigenaren

Sociale wetten

• Rond 1900 in Nederland eerste wetten - steeds meer liberalen zien in dat fabriekseigenaren en arbeiders hun problemen niet eerlijk oplosten....

Langzaam verbetering

Sociale wetten

• Eerste sociale wet :
•  1874: Kinderwetje van Van Houten

• Arbeidswet
• Leerplichtwet

• kinderen onder de 12 jaar mogen niet meer in fabrieken werken - wel nog in het huishouden of op het land
  

Het Kinderwetje van 

Van Houten

1863-1901

Arbeidswet 1889

Wordt ingevoerd omdat er  'Kinderwetje' niet werkt omdat er geen controle is.

• verbod op:  lange werkdagen, gevaarlijk werk
• verbod op nachtarbeid in fabrieken en werkplaatsen voor kinderen tot 12 jaar en vrouwen.
• Wel controle!
  

Nieuwe arbeidswet 1919

• Kortere werkdagen
• Werkweek van 6 dagen
  
• maximaal 45 uur per week
• maximaal 8 uur per dag

Leerplichtwet

• pas echte verbetering
• Werd wel goed gecontroleerd
• Alle kinderen verplicht naar school tussen 6-12 jaar
• Lonen werden hoger: kinderen hoeven niet meer bij te dragen aan het loon

Algemeen kiesrecht

kiesrecht

• 19e eeuw: alleen kiesrecht voor mannen die een bepaald bedrag aan belasting betalen = censuskiesrecht
• Rijke mannen, fabriekseigenaren deze kiezen liberalen
  
• 1886: Mannen die kunnen lezen en schrijven......weer geen arbeiders..
• 1917: Algemeen kiesrecht voor alle mannen
• Kunnen nu dus stemmen op socialisten om hun leven te verbeteren
  

Feminisme

• Vrouwen die opkomen voor de (gelijke) rechten van de vrouw
• Zoals kiesrecht en het worden toegelaten op universiteiten

in 1919 vrouwenkiesrecht