1.3 Waar komen de grondstoffen vandaan?

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

      Aan het eind van de les

• kun je uitleggen hoe de aarde is ontstaan, hoe het leven zich ontwikkelde

en hoe Nederland er lang geleden uitzag;

• kun je de indeling van de geologische tijdschaal uitleggen en weet je welke

perioden voor Nederland belangrijk zijn geweest;

• kun je uitleggen hoe je de ontwikkeling van de aarde kunt zien in fossielen

en gesteenten;

• kun je uitleggen hoe steenkool, aardolie en aardgas ontstaan zijn.

Hoe is de aarde ontstaan?

Sla open blz. 26

1.3 Waar komen de grondstoffen vandaan?

Het ontstaan van de aarde

De aarde is 4.5 miljard jaar geleden ontstaan 

De aarde was toen een hete bol  afkoeling          aardkorst aan de buitenkant:

• gaten in de aardkorst waren vulkanen waar gassen uit kuonden ontsnappen
  

Ontstaan van de aarde

Geologie -> wetenschap die onderzoek doet naar:

1. ontstaan van de aarde

2. De samenstelling van de aardkorst

3. De ontwikkeling van het leven

Veranderingen in de aardkorst 

00:33

Hoe lang bestaat de aarde?

1. 4,6 miljoen jaar
2. 4,6 miljard

Geologische tijdschaal 

- vier tijdsvakken 

- begint met de komst van een nieuwe levensvorm 

      Aan het werk

Werken in boek of op laptop

1. Afmaken 1.3 (blz. 26 t/m 31)
2. Nakijken 1.3
3. Maken verdieping (blz. 33)

De eerste grondstof: Steenkool

Uit veen ontstaat steenkool.

Er komen lagen op het veen en door het gewicht veranderd het in steenkool.

Wat is veen?

1. Dode dieren
2. Dode planten
3. Een automerk
4. Groente en fruit

Als we een energiebron (bv. steenkool) uit de grond halen noemen we dat een delfstof.

Delven = graven

Fossielen en gesteenten

Hoe kunnen we iets te weten komen over de omstandigheden van vroeger?

• Fossielen: versteende overblijfselen van planten/dieren 
  
• Bodemlagen
  

Grondstof twee: aardolie

Wat is plankton

1. Dode diertjes en planten in de zee
2. Dode dieren en planten
3. Aardolie
4. Een stoommachine

Grondstof drie: Aardgas

Aardgas ontstaat uit aardolie en/of steenkool. 

> Dit gebeurt als aardolie en/of steenkool nog meer onder druk staan.

Kalksteen

Mergelgrot Maastricht

Sint Pietersberg

Welke omschrijving hoort bij welke grondstof?

Kalksteen

Aardolie

Steenkool

Aardgas

Ontstaat uit plantenresten

Ontstaat uit plankton

Ontstaat uit aardolie of steenkool

Ontstaat uit samengeperste skeletjes van zeedieren

Carboon

Jura

Krijt

Heeft elk land dezelfde delfstoffen?

1. Ja
2. Nee

Kijk goed naar de afbeelding. Welke grondstof heeft Nederland volgens het kaartje?

1. Steenkool
2. Aardolie
3. Aardgas
4. Kalksteen

Klopt het dat Nederland alleen aardgas heeft?

1. Ja, Nederland heeft alleen deze grondstof
2. Nee, Nederland heeft ook andere grondstoffen

Hoe noemen we een energiebron die we uit de grond halen?

1. Zonne-energie
2. Veen
3. Koffie
4. Een delfstof

Steenkool, aardolie en aardgas zijn voorbeelden van...

1. Delfstoffen
2. Fossielen
3. Energiebronnen
4. Tijdperken

Steenkool

Fossiel

Aardolie

Nederland heeft ooit op de evenaar gelegen

1. waar
2. niet waar
3. Waar, Nederland heeft zelfs op de plek van Australië gelegen.
4. wat een onzin

waarvoor wordt steenkool gebruikt?

1. Elektriciteit
2. productie van plastic

Waarvoor wordt aardgas gebruikt

1. Voor electriciteit
2. Voor verwarming

Waarvoor wordt aardolie NIET gebruikt

1. voor electriciteit
2. voor benzine
3. voor productie van plastic

Over 50 jaar is al het steenkool, aardolie en aardgas op

1. juist
2. onjuist

Hoe is steenkool ontstaan?

1. Uit dode plantenresten
2. Uit plankton

Hoe is aardolie ontstaan?

1. Door plankton
2. Door zout

een energiebron pf grondstof die nuttig is voor de mens noemen we delftstoffen

1. Juist
2. Onjuist

Steenkool kun je vinden onder de oceaan

1. juist
2. onjuist

Aardgas wordt gemaakt als steenkool en aardolie lang onder druk komen te staan

1. Juist
2. Onjuist