8.3 Democratisering in Nederland

• geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Samenvattingsopdracht 

Jij kan zelf een samenvatting maken van de paragraaf. Deze samenvatting moet echter bevatten:

1. Hoe en op welke manier regeert koning WIllem II? 
2. Welke verklaring kun jij geven voor de uitspraak ' Willem II werd in 1 nacht liberaal' .
3. Welke standpunten liberalen hadden en hoe zij dit in de praktijk hebben gebracht
4.  Wat het censuskiesrecht is 
5. Wie of wat ' confessionelen'  zijn
6. De redenen voor de schoolstrijd en hoe deze werd beslist
7. Een definitie geven van 'emancipatiebewegingen'  en hier enkele voorbeelden van geven 
8. Welke rol de 'pacificatie van 1917'  speelt in de democratisering van Nederland 

8.3 Democratisering in Nederland

Kenmerkende aspecten 

34 De opkomst van emancipatiebewegingen.

35 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces.

36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.

1840-1848: 

Koning Willem II

• Conservatief: geen ruimte voor veranderingen

• Regeert, min of meer, als absolute vorst

• Moet niets weten van democratie

• Moeizame relatie met zijn vader

Revolutiejaar 

1848

De ‘erfgenamen van de Franse Revolutie’, de Liberalen, komen tot de conclusie: "Alles is weer hetzelfde als vóór de Franse Revolutie!"

Overal zitten er weer koningen op de Europese tronen en 

ondanks 'een grondwet' is er maar weinig democratie.

Aanleiding revolutiejaar is economisch

Doel werd politiek van aard

Paniek bij de vorsten

in heel Europa!

Ook in Den Haag...

...koning Willem II wordt 'in één nacht' liberaal

Johan Rudolf Thorbecke

(Liberaal)

krititek: 

• koning regelt alles daardoor worden burgers passief en gemakzuchtig
  
• afkomst en de juiste contacten zijn belangrijker dan capaciteiten
  

       Wil inspraak burgers op landsbestuur

Grote kritiek conservatieven: gevaarlijke revolutionaire ideeën

Liberalen

• Rijke burgers, eerste politici
• Thorbecke
• Politieke partij: Liberale Unie.
• Overheid moet zich zo min mogelijk met het land bemoeien, alleen zorgen voor veiligheid. Zeker niet met de economie.

Na 1848 worden de liberalen de nieuwe machthebbers en komen andere groepen op voor hun rechten

De schoolstrijd

• Het openbare onderwijs werd betaald door de overheid en was neutraal.
• Protestanten en katholieken richtten hun eigen scholen op. Dit is het bijzonder onderwijs.
• De confessionelen streden voor gelijke rechten (emancipatie):

1. De overheid moest ook bijzondere scholen financieren (schoolstrijd).
   
2. Bij het maken van wetten moet meer rekening gehouden worden met geloof.

• In 1917 werden alle scholen gelijk gesteld.  

Ook vrouwen laten van zich horen!

Albert Hahn in de Notenkraker, 14-2-1914

De arbeider:'Alleen als zij er ook van zal profiteren, zijn wij bereid, u te helpen het vrouwenkiesrecht te veroveren.'

Waar was Albert Hahn, blijkens deze prent, bang voor?

In 1918 werd Suze Groeneweg (SDAP)  als eerste vrouw gekozen in de tweede kamer 

1919:  sluitstuk democratisering van Nederland

Algemeen kiesrecht nu ook voor vrouwen!