H4.1 Stoffen veranderen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

hst 4.1 "stoffen veranderen"

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe stoffen kunnen veranderen als je ze verhit.
• Je kunt drie verschillende manieren beschrijven om een stof te ontleden. 
• Je kunt een ontledingsreactie en verbrandingsreactie beschrijven als een proces waarbij beginstoffen verdwijnen en reactieproducten ontstaan. 
• Je kunt een reactieschema opstellen van ontledingsreacties en verbrandingsreacties.
• Je kunt de toestandsaanduiding toewijzen aan de beginstoffen en de reactieproducten.

vandaag

Filmpje Miranda Onstenk

Uitleg hst 4 paragraaf 1 met quiz-vragen tussendoor

Stoffen verhitten

Stoffen kunnen veranderen als je ze genoeg verhit:

- Ze kunnen van fase veranderen (smelten)

- Ze kunnen verbranden

- Ze kunnen ontleden

Verbranden of ontleden?

Als je kijkt naar een reactie, en je vraagt je af of dat een verbrandings- of ontledingsreactie is? Dan kijk je of er zuurstof (O2) nodig is. Heeft de reactie zuurstof nodig? Dan is het een verbrandingsreactie. 

Branddriehoek

- brandstof

- zuurstof

- ontbrandingstemperatuur

Zonder een van de drie brand-voorwaarden, geen verbranding.

Reactieschema of reactievergelijking?

Van een reactie kun je een reactieschema of een reactievergelijking maken. 

Een reactieschema is in woorden. 

Een reactievergelijking is in formule. 

Reactieschema

Een reactieschema is in woorden:

Beginstoffen -> Eindstoffen

Een voorbeeld:

Hout(s) -> Koolstof (s) + Water (l) + witte rook (g)

Even ophalen:

De fases geef je in een reactieschema weer als:

(s) = vast (solid in engels)

(l) = vloeistof (liquid in engels)

(g) = gasvormig (gass in engels)

(aq) = opgelost in water (aqua in latijn)

Bekijk het volgende filmpje

Thermolyse van suiker: thermolyse is een manier van ontleden door verhitting, je verhoogd de themperatuur. 

Onderzoeksvraag: welke stoffen ontstaan wanneer je suiker ontleed door middel van thermolyse?

Maak aantekeningen van de resultaten, er volgen vragen. 

Wat was de beginstof?

1. Koolstof
2. Water
3. Suiker
4. Brandbare gassen

Wat waren de reactieproducten?

1. Koolstof
2. Water
3. Suiker
4. Brandbare gassen

Beginstof

Reactieproducten

Suiker

Brandbare gassen

Water

Koolstof

Conclusie
De onderzoeksvraag was: welke stoffen ontstaan wanneer je suiker ontleed dmv thermolyse? Geef antwoord op de onderzoeksvraag.

Dit was een:

1. Faseovergang
2. Verbrandingsreactie
3. Ontledingsreactie

Verbrandingsreactie

Wanneer je bij de beginstoffen zuurstof (O2) hebt staan, is er sprake van een verbrandingsreactie. 

Bekijk het volgende filmpje

Verbranding van glucose: verbranding is een reactie met zuurstof. 

Onderzoeksvraag: welke stoffen ontstaan wanneer je glucose verbrand?

Maak aantekeningen van de resultaten, er volgen vragen. 

Wat waren de beginstoffen?

1. Koolstofstofdioxide
2. Water
3. Zuurstof
4. Glucose

Wat waren de reactieproducten?

1. Koolstofdioxide
2. Water
3. Glucose
4. Zuurstof

Conclusie
De onderzoeksvraag was welke stoffen ontstaan er bij de verbranding van glucose? Geef antwoord op de onderzoeksvraag.

Dit was een:

1. Faseovergang
2. Verbrandingsreactie
3. Ontledingsreactie

Dit was een:

1. Faseovergang
2. Verbrandingsreactie
3. Ontledingsreactie

Aan de slag

Lezen en maken 4.1