"kleine luyden" : boeren, arbeiders, kleine winkeliers
kiesrecht voor het mannelijke hoofd van het gezin
Slide 20 - Diapositive
Katholieken
Protestantisme was het officiële geloof in Nederland
Katholieken achtergesteld
1926: Schaepman: R.K.S.P.
Limburg, Noord-Brabant
Slide 21 - Diapositive
Socialisten
opkomen voor de arbeiders
vakbonden en stakingen
geen klassenverschil
Overheid moet zorgen voor de burgers
partij: SDAP
belangrijke personen: Pieter Jelles Troelstra en Domela Nieuwenhuis.
Slide 22 - Diapositive
Socialisten
1894: S.D.A.P.
Troelstra
Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen
Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)
Om dit te bereiken: strijden voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)
Links in de politiek
Slide 23 - Diapositive
Caoutchouc-artikel
1887
De 'rubberen regel' komt in de Grondwet, waarbij het kiesrecht wordt gegeven aan volwassen mannen 'die daarvoor geschikt zijn'. ('kentekenen van geschiktheid en maatschappelijke welstand')
Dat klinkt vaag, en dat was ook de bedoeling: de eisen konden steeds worden verlaagd. Aan deze 'rubberen' flexibiliteit dankt het artikel haar naam.
In 1913 mocht ongeveer 65% van de volwassen mannelijke bevolking stemmen.
Slide 24 - Diapositive
Emancipatie
Tweede helft 19e eeuw: arbeiders, protestanten en katholieken voelen zich achtergesteld. Ze willen gelijke rechten.
De strijd voor gelijke rechten noemen we: Emancipatie
Slide 25 - Diapositive
Slide 26 - Diapositive
Zuilen
Mensen voelen zich alleen thuis in eigen groep.
Daarom heeft elke club ( bijv. socialisten of protestanten ) zijn eigen vereniging
Slide 27 - Diapositive
Slide 28 - Vidéo
Slide 29 - Vidéo
De schoolstrijd
Belangrijk conflict over de financiering van het onderwijs
Openbaar vs Bijzonder onderwijs
Slide 30 - Diapositive
Openbaar Onderwijs
Openbare scholen
Onderwijs volgens vaste staatsregels
Staat betaalt wel
Bijzonder Onderwijs
Katholieke en protestante scholen (school met den Bijbel)
Onderwijs volgens regels eigen godsdienst
Staat betaalt niet
Slide 31 - Diapositive
Schoolstrijd
Zijn het niet altijd oneens!
Slide 32 - Diapositive
schoolstrijd
-gaat over financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs.
-eindigt in 1917. Dan wordt bepaald dat bijzonder onderwijs en openbaar onderwijs allebei door de staat worden betaald.
Slide 33 - Diapositive
ik vind dat mensen met een bepaald geloof hun eigen school mogen kiezen
eens
oneens
Slide 34 - Sondage
ik vind dat er alleen maar 1 soort school mag zijn: openbaar onderwijs
eens
oneens
Slide 35 - Sondage
ik vind dat als je naar een katholieke, protestante of islamitische school wil je dit zelf moet betalen
eens
oneens
Slide 36 - Sondage
ik vind dat religie niet thuis hoort op een school