Les 4 Rugklachten

• Triage
• MBO
• Studiejaar 2

Triage - DA2BOL - periode 2.1

Rugklachten

Voorbereiding

- heb je het onderwerp voorbereid?

- heb je vanuit de voorbereiding nog vragen/onduidelijkheden?

Herhaling vorige week 

- nekklachten 

- wat weet je nog?
meningeale prikkeling
petechiën

nekhernia
acute hoofdpijn

Mw Bos is bekend met een nekhernia, sinds vanochtend heeft ze last van krachtsverlies in haar arm. Welke urgentie kies je?

1. U2
2. U1
3. U4
4. U3

Casus opdracht

* gezamenlijke terugblik vorige week
 *start casus voor de klas

* onderwerp: nekklachten

* feedback vanuit de klas - maak aantekeningen 

Rugpijn 

- acute lage rugklachten 
- subacute lage rugklachten
- chronische rugklachten

 - achterliggende ziektebeelden

Acute lage rugklachten

- vaak bij gezonde personen
- wanneer ontstaat het?

- patiënten ervaren veel pijn
- verwachtingspatroon patiënt bespreken --> vaak geen tijd
- behandeling = blijven bewegen, warmte en pijnstilling
- eventueel oefeningen of fysiotherapie

Sub acute lage rugklachten

- Wat langere aanloop voor het echt erger wordt, of knapt niet op.

- Levensstijl kan er mee te maken hebben.

- Behandeling van klachten, 

- Duur van de klachten (binnen 1 maand)

- Fysiotherapie of mensendiecktherapie -> levensstijl en houding

- Klachten kunnen wel  6 weken tot 3 maanden duren

Chronische rugklachten

- alle rugpijn die langer dan 3 maanden bestaat

- oorzaak is vaak niet duidelijk

- verschillende uitingsvormen: stekend, zeurend, brandend, tintelingen, uitstraling

- fysiotherapie van belang

- rugpijn in algemeen voorkomen: spieren sterker maken, gewicht verliezen, goed tillen en juiste houding

Achterliggende ziektebeelden

- aneurysma buikslagader (meest voorkomend) - acute pijn in de onderrug uitstralend naar de buik of liezen of pijn in de buik uitstralend naar de onderrug en vegetatieve verschijnselen 

- aneurysma (borst) -  pijn in de borst of hoog in de rug, vaak tussen de schouderbladen soms met hoesten of hijgen 

Achterliggende ziektebeelden

Urine weg infectie - vaak klagen patiënten over buikpijn, maar ook pijn in de onderrug ter hoogte van de nieren komt voor.

Patiënten hebben niet altijd pijn bij plassen. Bij rugpijn die niet bewegingsafhankelijk is altijd UWI onderzoeken. 

Achterliggende ziektebeelden

Niersteenkoliek - heftige krampende pijn in de flanken en in de rug. Patiënten staan op de kop van de pijn. Klein steentje uit nierbekken komt in urine leider. Pijn in de lendenstreek richting buik en rug, misselijkmakend, soms ook braken. Bewegingsdrang. Rollen van de pijn. Ze kunnen niet stil zitten of liggen. 

Achterliggende ziektebeelden

Wervelpijn - patiënten ervaren vaak chronische rugklachten door een beknelde zenuw. Of door een inzakking door osteoporose (botontkalking) Vaak uitstralingspijn benen.

Spondylose - gebarsten of verschoven wervel door overbelasting of verkeerde houding. Chronisch en zwaar werk is risico factor. Stijfheid en lage rugpijn uitstraling naar benen

Ziekte van Bechterew

Rugpijn laag in de rug of bil, gepaard met stijfheid. Vorm van reuma, ontsteking in de rug en het bekken Vaak in de ochtend klachten, door te lang dezelfde houding. Beweging helpt. Oefeningen/medicatie ontstekingsremmers. Overige klachten: vermoeidheid, darm en huidklachten. Erfelijkheid speelt een rol, openbaring 15-35 jaar, toename bij overbelasting, actieve en minder actieve periodes 

HNP (hernia nuclei pulposi)

- Een tussenwervelschijf die uitpuilt en op een zenuw drukt. Geeft pijn in een bil/been. Pijnstillers en in beweging blijven op geleide pijn kan helpen. 75% gaat binnen 12 weken vanzelf over

- Wanneer bellen (bekend met hernia)? Minder kracht in benen, op tenen/hakken staan lukt niet, doof gevoel schaamstreek/anus, niet meer kunnen plassen, of incontinentie urine

Cauda equinasyndroom

- cauda syndroom in volksmond: door de wervelkolom lopen zenuwen, bundel van uitlopers ruggenmerg zenuw, lijkt op paardenstaart.

- schade aan de zenuw van de bundel uitlopers, werken als boodschapper tussen hersenen en verstoord of niet door gegeven   alarmsymptomen: 

 

Alarmsymptomen

- klachten: problemen bij bewegen benen, verminderd/afwezig gevoel benen/zitvlak/schaamstreek

blaasproblemen/darmen en seksueel functioneren

Wanneer pijn onder in de rug als hevig (>8) wordt beschreven, welke urgentie past daarbij?

1. U4
2. U2
3. U3
4. U1

Wanneer iemand hevige pijn aangeeft die niet onder in de rug zit, welke urgentie kies je dan?

1. U1
2. U3
3. U2
4. U4

Mevrouw Haverkamp belt over haar man, die klaagt over extreme rugpijn en heeft het gevoel flauw te vallen, is misselijk en zweet. Wat doe je?

1. Ik vraag of mevrouw direct kan langskomen op de praktijk met haar man
2. Ik stuur een ambulance, dit is een levensbedreigende situatie
3. Ik stuur de huisarts direct op huisbezoek
4. Ik maak een afspraak aan het eind van de middag op het spreekuur

Indien er naast rugpijn ook sprake is van buikpijn, al dan niet met koorts, welk advies/uitleg geef je de patiënt mee?

neem de temperatuur op

eet en drink niet

van urine op 

Meneer Bos is bekend met een hernia, nu klaagt hij over verminderde kracht in zijn benen en een wat doof gevoel in de schaamstreek. Wat doe je?

1. Het is momenteel 9.00 uur, dus ik plan een afspraak voor hem in om 12.00 uur
2. Ik vraag of hij met spoed richting de praktijk kan komen, dit moet de huisarts beoordelen
3. Ik stuur een ambulance naar meneer
4. Ik geef hem een afspraak voor morgenmiddag 14.00 uur

Meneer Pieters belt, hij kan niet meer normaal plassen. Het is ook al zo'n tijd geleden dat ik voor het laatst geplast heb, maar ik voel dat mijn blaas vol zit. Welke urgentie hoort hierbij?

1. U1
2. U3
3. U2
4. U5

urine retentie = U2 (beoordelen binnen 1 uur)

Risicogroepen

Benoem een aantal risicogroepen uit je hoofd. 

Bij welke patiënten is het mogelijk dat de urgentie omhoog gaat? 

Zie harde kaft TRGWijzer. 

Casussen oefenen

- Wie durft? (iedereen komt aan de beurt)

- Maak vooraf je leerdoel duidelijk

- Schrijf mee in SOEP

- Feedback vanuit de klas - dus iedereen let goed op en maakt aantekeningen 

Huiswerk

- maak Medilect rugpijn

- bereid het volgende onderwerp goed voor:
trauma nek en trauma rug

- schrijf 2 casussen over deze onderwerpen en neem deze mee naar de les. Kies voor twee verschillende urgenties.