Hoofdstuk 13. De dwangmiddelen

• Bedrijfseconomie
• MBO
• Studiejaar 3

Hoofdstuk 13. De dwangmiddelen

Karakter van dwangmiddelen

• Juridisch gereedschap waarmee politie en justitie de waarheid over een strafbaar feit kunnen achterhalen.
• Hoe dwangmiddelen ingezet mogen worden is wettelijk geregeld.
• Zwaarder misdrijf - zwaarder dwangmiddel
• Ernstiger verdenking - zwaarder dwangmiddel
• Voor wat lichtere dwangmiddelen het redelijk vermoeden uit art. 27 Sr voldoende
• Zwaarder dwangmiddel - hogere functionaris (OvJ) 
• Verdachte is niet verplicht mee te werken (wel gedogen)

Dwangmiddelen

• Staande houden
• Aanhouden
• Ophouden voor onderzoek
• In verzekering stellen
• Voorlopige hechtenis
• Onderzoek aan lichaam en kleding
• In beslag nemen
• Huiszoeking

Staande houden

• Art 52 Sv
• De opsporingsambtenaar mag de verdachte kort aanhouden om zijn identiteit vast te stellen (art 27a Sv)
• Algemeen uitgangspunt : verdachte hoeft niet mee te werken aan een dwangmiddel maar ......
• Niet tonen van ID is strafbaar o.gr.v. art. 447e Sr
• Als ID is vastgesteld krijgt de verdachte een uniek strafketennummer

Aanhouden (art. 53 en 54 Sv)

Aanhouden op heterdaad

Tijdens of meteen na een strafbaar feit

Iedereen, ook de burger, mag de verdachte aanhouden

Aanhouden buiten heterdaad

OvJ beslist over aanhouding van de verdachte (HOvJ/opsporingsambtenaar)

Als regel alleen mogelijk bij wat zwaardere misdrijven waarop een maximum straf staat van 4 jaar of meer

Ophouden voor onderzoek

• Eerst voorgeleiding aan de OvJ
• Deze beoordeelt of aanhouding goed is verlopen
• Politie heeft max. 6 uur om verdachte te horen en om andere maatregelen te nemen in het belang van het onderzoek  

• Bij een verdenking van een misdrijf waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten bedraagt de termijn 9 uur (de nachtelijke uren tellen niet mee)
• Cautie verplicht (mededeling over zwijgrecht) 
• Raadsman bij politieverhoor!

In verzekering stellen (art. 57,58,59 Sv)

• Politie mag verdachte nog 3 dagen vasthouden voor onderzoek 
• Beslissing door HOvJ og OvJ
• Alleen bij een misdrijf waarbij voorlopige hechtenis is toegelaten (67 Sv)
• Alleen als noodzakelijk voor onderzoek
• Verdachte moet vooraf gehoord worden
• Eenmaal een verlenging van 3 dagen mogelijk (alleen OvJ!)
• Na 3 dagen en 15 uur voorgeleiding aan de rechter-commissaris 

Voorlopige hechtenis

1. Bewaring, inbewaringstelling duurt maximaal 14 dagen, vorderen bij de rechter-commissaris
2. Gevangenhouding, duurt maximaal 90 dagen, binnen deze termijn moet de rechtszaak beginnen, langer indien pro-forma zitting ( Let op! In de praktijk werkt dit anders )
3. Gevangenneming, als een verdachte bij het begin van de rechtszaak vrij rondloopt

Onderzoek aan lichaam en kleding 

(art 56 Sv)

• = Fouilleren
• Aangehouden verdachte
• Ernstige bezwaren (zo goed als zeker het strafbaar feit gepleegd) 
• Ook in de kleding en op het bovenlichaam 

Ook andere wetten kennen bevoegdheden om te fouilleren. Het doel hiervan is het beschermen van de veiligheid. 

Minderjarige verdachten

Jonger dan 12 jaar 

Alleen staande houden, aanhouden en ophouden voor onderzoek

Tussen 12 en 18 jaar

Alle dwang middelen mogen worden toegepast als dat voor het onderzoek nodig is.

De ouders hebben wel toegang tot hun kind.