Fake news?!

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Fake News?!?!

Lesdoel

• Ik ken het verschil tussen feit en mening.
• Ik kan uitleggen wat fake news is en het herkennen.
• Ik kan zelf betrouwbare bronnen vinden.

Lionel Messi is de beste voetballer ter wereld.

1. Feit
2. Mening

Notitie voor de docent:

• Met de volgende vier slides test je de voorwaardelijke voorkennis van de leerlingen over feiten en meningen. 
• Even kort opfrissen wat wat ook alweer is.
• Deze voorwaardelijke kennis is een aanloop naar de leerdoelen rond fake news, waarin begrippen als feiten en meningen een rol spelen.

60+88+113=261

1. Feit
2. Mening

FEIT

• Is controleerbaar en bewijsbaar
• Iedereen komt dan op hetzelfde antwoord

• Nieuwsberichten bevatten veel feiten

* Voorbeeld: Rekensom

MENING

• Iets wat iemand vindt
• Niet iedereen hoeft dezelfde mening over een onderwerp te hebben
• Fake news bevat veel meningen

*Voorbeeld: Lionel Messi

Notitie voor de docent:

• Hier maak je voor de leerlingen nog even visueel wat ze hiervoor zelf hebben benoemd (als het goed is).
• Kort bij stilstaan en de koppeling maken naar getoonde feit (rekensom) en mening (Messi).

Notitie voor de docent:

• De leerlingen hebben voorkennis geactiveerd. Nu kan er een voorzichtige overgang plaatsvinden naar nieuwe kennis.
• In dit filmpje wordt ingegaan op wat nepnieuws is. De eerder geactiveerde voorkennis komt hierin kort terug.

Nepnieuws is:

Notitie voor de docent:

• In deze slide gaan de leerlingen in eigen woorden samenvatten wat nepnieuws is. 

Op welke manier(en) volg jij het nieuws?

Notitie voor de docent:

• Doel: leerlingen kunnen onderscheid maken tussen social media (nepnieuwsgevoelig) en mainstream media (feitelijk).
• Vragen die je kunt stellen, zijn:
• Welke bronnen vallen onder social media?
• Welke bronnen vallen onder mainstream media?
• Wat is het verschil tussen social en mainstream media? (Iedereen kan berichten plaatsen versus betaalde journalisten schrijven de berichten).
• Welke bronnen zouden betrouwbaarder zijn? 

Lees onderstaande artikelen goed.

Notitie voor de docent:

• De leerlingen moeten beide berichten lezen. 
• In de volgende slide moeten ze aangeven welk bericht echt is en welk bericht fake is.

Welk artikel was fake news?

1. Artikel 1: AD
2. Artikel 2: De Speld

Waaraan herkende je dat het artikel fake news was?

Notitie voor de docent:

• Bespreek een aantal antwoorden klassikaal.
• Laat begrippen als bronnen en feiten terugkomen.

Fake news kan verschillende redenen hebben.

Sleep de voorbeelden naar de juiste reden.

Geld (verdienen)

Iets of iemand in een kwaad daglicht stellen

Humor (gewoon voor de lol)

'Die minister vertelt alleen maar leugens.'

'Koning geeft iedereen vrij op verjaardag huisdier.'

Audibaas: 'Mercedes maakt onveilige auto's.'

'Met deze zalf geneest uw gebroken arm meteen!'

Notitie voor de docent:

• Hier herhaal je nogmaals de beweegredenen achter het verspreiden van nepnieuws. 
• Geld: de verspreider wil clicks halen en daarmee geld verdienen.
• In een kwaad daglicht stellen: de verspreider hoopt zijn 'tegenstander' met nepnieuws uit te schakelen.
• Humor: de verspreider heeft geen achterliggend doel. Bijvoorbeeld een 1 aprilgrap.

Gevaren fake news?