A5- Gevolgenethiek en beginselethiek

• Ethiek
• MBO
• Studiejaar 1

Hoe mensen ethische keuzes maken

Aan het einde van de les ken je de volgende begrippen:

- Gevolgenethiek

- Beginselethiek (plichtethiek)

Twee ethische visies

Twee ethische visies

1. Gevolgenethiek --> beste, positieve gevolgen

- Het gaat niet om een handeling zelf, maar om de gevolgen van de handeling.

- Zijn die gevolgen goed, dan is de handeling ook goed.

2. Beginselethiek  > principe

- Verschillende mensen hebben verschillende moralen (wat is het juiste om te doen?)

- Plicht staat centraal 

Gevolgenethiek

Wat geeft de beste uitkomst?

Het gaat erom of de gevolgen per saldo gunstig zijn.

Voorbeeld: 

Als je kiest voor werken verdien je geld. Met geld kun je leuke dingen doen, waardoor je meer geniet. Je hoeft dan niet meer naar die vervelende school. Dus als je kiest voor werken, wordt je gelukkiger dan je nu bent op school. 

Beginselethiek

Wat is het juiste om te doen?

Beginnen met het toepassen van de regels

Voorbeeld:

Je belofte kom je altijd na, wat er ook gebeurt.

De hartspecialist

Je bent hartspecialist in het ziekenhuis. Om twee uur 's nachts komen er twee spoedgevallen binnen. Deze mensen moeten onmiddellijk geholpen worden om doodsgevaar af te wenden. De ene patiënt is een alleenstaande, bejaarde vrouw van 73 die aan het dementeren is. De andere patiënt is een jonge levenslustige vrouw van 27, gehuwd en moeder van drie kinderen. 

De bejaarde vrouw is het eerst aangemeld in het ziekenhuis. 

Wie opereer je eerst?

Gevolgenethiek

De arts kijkt naar: 

•  Welke oplossing is het beste voor de mens (meeste welzijn)? 
• Welke oplossing geeft de meeste mensen geluk?
• Hiervoor moeten voor- en nadelen naast elkaar gezet worden. 

Wie opereert de arts eerst?

1. de bejaarde vrouw
2. de jonge vrouw

Maar.....

Beginselethiek (plichtethiek)

Beginselethiek

•  Ander woord voor beginsel--> recht of principe.
• Bij een ethisch probleem moet gekeken worden naar één of meerdere beginselen (rechten, principes).
•  Hartspecialist --> 'elk mens heeft recht op leven'
  

Wie opereert de arts eerst?

1. de bejaarde vrouw
2. de jonge vrouw

Bij gevolgen-ethiek kijk je dus naar de gevolgen van je keuze. Gevolgen-ethiek wordt ook wel utilisme genoemd.

Bij beginsel-ethiek redeneer je vanuit principes. Je kunt nooit zeker weten wat de gevolgen zijn, je kunt maar beter zuivere waarden als uitgangspunt voor je keuzes nemen. 

Beginsel-ethiek wordt ook wel plicht-ethiek genoemd. 

Wat houdt het utilisme in?

1. Streven naar zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen
2. Streven naar geluk en pijn vermijden
3. The Greatest Happiness Principle
4. De utilistische calculus

Utilisme heeft oog voor...

1. het individu
2. de vrijheid
3. geluk voor iedereen
4. belang van de meerderheid

Kan volgens het utilisme een 'leugentje om bestwil' toegestaan zijn?

1. Ja, zolang je door te liegen het totale nut in de wereld vergroot.
2. Nee, liegen is altijd verkeerd ook al is je motief juist.

Bij beginselethiek gaat het om principes, onafhankelijk van de gevolgen van een mogelijke handeling.

1. goed
2. fout

Ik heb een abonnement op Spotify genomen, omdat downloaden volgens de wet illegaal is. Dit hoort bij:

1. Beginselethiek
2. Gevolgenethiek

Plichtethiek is wanneer de intenties van je acties bepalen of je goed bent

1. Goed
2. Fout

Beginselethiek. 

Gevolgenethiek

Gelovige mensen worden hier erg door geraakt. Dus dit is niet goed. 

Ook al ben je niet gelovig moet je er wel begrip voor hebben. 

Gaat om bepaalde waarden die voor mensen belangrijk zijn. 

Wat is bijvoorbeeld het gevolg als je deze reclame plaatst in een bushokje

Aan het werk...

lezen blz 35 

maken 3.10 t/m 3.17