Meer dan lezen paragraaf 3, 4, 5 (bkk2)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Meer dan lezen paragraaf 3, 4, 5 (bkk2)

Par. 3: Alinea's en kernzinnen

Par. 4: Tekstverbanden en signaalwoorden

Par. 5: Hoofd- en bijzaken 

Leerdoelen

Ik kan:

- de kernzin van een alinea bepalen;

- de verbanden opsomming, tijdsvolgorde en voorbeeld in een tekst herkennen aan de hand van signaalwoorden;

- onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken in een tekst.

Wat is een alinea?

Een alinea begint altijd op een nieuwe regel.

1. Ja
2. Nee
3. Soms

Zo herken je alinea's

Wat is een kernzin?

Par. 3: Alinea's en kernzinnen

Alinea = een stukje tekst van zinnen die bij elkaar horen, omdat ze over hetzelfde deelonderwerp gaan. 

Zo herken je alinea's:

• Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.
• Soms begint de alinea een stukje naar rechts = inspringen.
• Soms wordt er tussen alinea's een regel overgeslagen = witregel.

Par. 3: Alinea's en kernzinnen

Kernzin = de belangrijkste zin van een alinea.

De andere zinnen zijn een uitleg of voorbeeld.

Vaak: de eerste / laatste / tweede zin (let op: kan ook anders!)

Bijvoorbeeld:

Gezelschapsspellen zijn al eeuwenoud. De geschiedenis gaat tot 3500 jaar voor Christus. Bekende spellen als Mens erger je niet!, 30 Seconds, Risk en Monopoly worden tegenwoordig veel gespeeld.

Welke drie tekstverbanden
heb je geleerd?

Bij welk tekstverband horen de signaalwoorden eerst, daarna, vervolgens, ten slotte.

1. Opsomming
2. Tijdsvolgorde
3. Voorbeeld

Welk tekstverband staat in deze zin:
'Ik houd van Italiaans eten, zoals pizza.'

1. Opsomming
2. Tijdsvolgorde
3. Voorbeeld

Par. 4: Tekstverbanden en signaalwoorden

Zinnen en alinea's hebben met elkaar te maken. Er bestaat een verband tussen de zinnen en alinea's.

Welk verband dat is, herken je aan signaalwoorden.

Je leert drie tekstverbanden:

opsomming, tijdsvolgorde envoorbeeld

Par. 4: Tekstverbanden en signaalwoorden

Opsomming: dingen die bij elkaar horen, worden achter elkaar genoemd. De volgorde maakt niet uit.

Signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, ook, verder, en, daarnaast, ten slotte ... Ook: komma's, streepjes, puntjes, nummers.

Voorbeeld: Mijn grootste hobby is voetballen. Verder vind ik lezen leuk. Ook word ik blij van gamen en films kijken.

Par. 4: Tekstverbanden en signaalwoorden

Tijdsvolgorde: dingen zijn in een bepaalde volgorde gebeurd. De volgorde is wel belangrijk.

Signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, nadat, voordat, terwijl ...

Voorbeeld: Eerst ga ik huiswerk maken. Daarna ga ik avondeten. Vervolgens ga ik nog even gamen.

Par. 4: Tekstverbanden en signaalwoorden

Voorbeeld: er wordt een uitleg of voorbeeld gegeven.

Signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, als, zoals, denk aan, neem nou ...

Voorbeeld: Op school heb je verschillende vakken, zoals Nederlands, Engels en wiskunde. 

Wat is het verschil tussen
hoofdzaken en bijzaken?

Een voorbeeld / uitleg is een hoofdzaak.

1. Waar
2. Niet waar

Een kernzin is een hoofdzaak.

1. Waar
2. Niet waar

Par. 5: Hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken = belangrijkste informatie in een tekst.

Vaak in de inleiding en het slot. 

Ook de eerste en laatste zin van elke alinea.

Bijzaken = informatie die niet zo belangrijk is.

Voorbeelden (denk aan de signaalwoorden), uitleg, details.

Leerdoelen

Ik kan:

- de kernzin van een alinea bepalen;

- de verbanden opsomming, tijdsvolgorde en voorbeeld in een tekst herkennen aan de hand van signaalwoorden;

- onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken in een tekst.