Atlasvaardigheden - Theorie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Kaartvaardigheden - Waaraan moet een goede kaart voldoen?

Leerdoelen

Je kunt de 4 onderdelen die op goede een kaart staan  benoemen.

Je kunt de schaal van een kaart aflezen

Je kunt de afstand tussen 2 plaatsen uitrekenen met behulp van de schaal.

De 4 onderdelen van een kaart

Een 'goede' kaart heeft vier onderdelen:

1. Titel

2. Legenda

3. Schaal

4. Noordpijl 

De 4 onderdelen van een kaart

Kaartvaardigheden - Rekenen met de schaal van een kaart

Schaal

Met de schaal kun je zien wat de afstand op de kaart in het echt is. 

De schaal staat vaak op de kaart in cm. 
Maar je zegt niet: De reis naar Meppel is 3.000.000 cm

Daarom is het handig om dit om te rekenen in kilometers

 Schaal

Ezelsbruggetje: 

Je streept 5 nullen weg om te weten hoeveel kilometer je schaalgetal is. 

1 : 500.000 -> 1 cm =  500.000 cm -> 1 cm = 5 km

1 : 5.000.000 -> 1 cm = 5.000.000 -> 1 cm = 50 km 

1 : 50.000 -> 1 cm = 50.000 -> 1 cm = 0,5 km

Schaal

Hoeveel kilometer is het op de fiets van Uffelte naar Hoogersmilde? 

Schaal

Hoeveel kilometer is het op de fiets van Uffelte naar Hoogersmilde? 

8x200.000 = 1600000 km

16 kilometer

Kaartvaardigheden - Soorten kaarten

Leerdoelen

Je kunt de verschillende soorten kaarten benoemen en herkennen.

Soorten kaarten

- Thematische kaarten
- Overzichtskaarten:

• Natuurkundig, 
• staatkundig, 
• topografisch

Thematische kaarten

Thematische kaart: een kaart met een bepaald onderwerp.

 Overzichtskaarten

Een gebied is een bepaald stuk van het aardoppervlak.

Een kaart is een verkleinde tekening van een gebied.

Op een overzichtskaart kun je de namen van steden, rivieren, zeeën en bergen zien.

Een overzichtskaart geeft informatie over de ligging van steden, wateren, bergen, wegen en spoorlijnen en het bodemgebruik. Deze kaarten worden gebruikt om een eerste indruk te krijgen van een gebied (oriëntatie): een overzicht van ‘wat’ en ‘waar’ in een gebied. Er zijn verschillende soorten overzichtskaarten.

 Overzichtskaarten

Natuurkundige kaarten

laten vooral natuurlijke kenmerken van een gebied zien, zoals hoogteligging, natuurlijke plantengroei, rivieren en bergen

Natuurkundige overzichtskaarten ) laten vooral natuurlijke kenmerken van een gebied zien, zoals hoogteligging, natuurlijke plantengroei, rivieren en bergen. Meestal staan er ook landgrenzen en enkele steden op zodat je je gemakkelijker kunt oriënteren.

 Overzichtskaarten

Staatkundige overzichtskaarten 

Laat vooral grenzen en hoofdsteden zien. Verschillende landen of provincies hebben een eigen kleur.  (spoor)wegen op.

Op staatkundige overzichtskaarten staan grenzen en hoofdsteden. Verschillende landen of provincies hebben een eigen kleur. Soms staan er ook nog belangrijke rivieren en (spoor)wegen op.

Overzichtskaarten

- Natuurkundige overzichtskaart: aardrijkskundige kenmerken zoals rivieren, zeeën,  reliëf (= hoogteverschillen) 

- Staatkundige overzichtskaart: grote steden, landsgrenzen. Elk land heeft een eigen kleur. 

 Overzichtskaarten

Topografische kaarten

Ze laten zo precies mogelijk zien hoe het landschap eruitziet

Topografische kaarten (figuur 1.10) zijn overzichtskaarten die over een klein gebied gaan.. Topografische kaarten gebruik je als je op lokaal of regionaal schaalniveau werkt. Ze laten zo precies mogelijk zien hoe het landschap eruitziet

Kaartvaardigheden - Zoeken in de atlas

Leerdoelen

• Je kunt een plaats, stad of land opzoeken in je atlas.
• Je kunt een kaart "lezen", wat betekenen de figuurtjes en lijnen op een kaart.
• Je weet welke zoekmethode je moet toepassen om zo snel mogelijk het antwoord in de atlas te kunnen vinden.

Zoeken in de atlas

Bladwijzer (voorin binnenkant van de kaft)

Inhoud (blz. 3 - 5)

Registers:

Zaakregister (blz. 151 - 153)

Landenregister (blz. 153)

Namenregister  (blz. 292)

Inhoudsopgave

Als je weet waar een gebied ligt en je wilt snel een gebied opzoeken in de atlas.

Bladwijzers

• Bladwijzers staan voorin  de atlas
• Kleuren geven gebieden aan
• Kleuren komen terug aan de zijkant van de pagina's

De atlas heeft 3 registers

Register is een ander woord voor lijst.

• Landenregister
  
• Namenregister
  
• Onderwerpregister

Namenregister

• Achterin de atlas

• Namen van landen, plaatsen, zeeën, 

rivieren en bergen.

• Op alfabetische volgorde

Zaakregister

Alle thematische kaarten op alfabet geordend, bijvoorbeeld

landbouw- Aarde 120 A

Stranden - Nederland 12

Blz. 151

Namenregister

• Als je alleen een naam weet kijk je achter in de Atlas in het namenregister

Zaakregister

Ben op zoek naar informatie over een bepaald onderwerp zoals:

- cultuur, olie, weer, inkomsten in geld, geloof, etc....

Dan gebruik je het zaakregister achterin je boek

Hoe ga je zoeken?

Kaartvaardigheden - Kaartvakken

Leerdoelen

• Je weet dat een kaart verdeeld is in kaartvakken,
• Je kunt deze kaartvakken "lezen" dwz je kunt mbv het juiste kaartvak een plaats op de kaart vinden.

Kaartvakken

Over alle overzichtskaarten lopen dunne zwarte lijnen: van boven naar beneden en van links naar rechts. Deze lijnen verdelen de kaart in vakken. Bovenaan en onderaan de verticale lijnen staan letters, links en rechts cijfers. Met deze lijnen en cijfers krijgt iedere vak zijn eigen code.

Kaartvak E2

Voorbeeld: in de kaart hiernaast zijn de vakken met een letter E rood gemaakt. De vakken met het cijfer 2 zijn blauw gemaakt. Het vak dat rood en blauw tegelijk is gekleurd noemen we vak E2.