Betoog schrijven NN6 - Schrijven h1, 2 en 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Betoog -  vwo 3

Lesdoelen:

Ik kan / weet:

• een betoog schrijven met een inleiding, middenstuk en slot.

Schrijven h1

Lesboek: blz. 20/21

Inleiding en slot

Tekstopbouw

Bijna elke tekst bestaat uit drie onderdelen:

1. inleiding
2. middenstuk (kern)
3. slot

Opbouw: Inleiding

Inleiding heeft 2 functies: 

- aandacht trekken lezer 

- standpunt/stelling van schrijver introduceren

De inleiding heeft 1 à 2 alinea's.

Hoe trek je de aandacht?

Je hebt alleen maar de tekst... Gesproken woord is anders.

• Actualiteit
• Anekdote (grappig verhaal)
• Geschiedenis
• Voorbeeld
  

Introductie onderwerp

• een hoofdvraag en/of deelvragen opstellen.

• een probleem formuleren.
• je standpunt geven.

Slot

In het slot formuleer je de hoofdgedachte van de tekst: het belangrijkste wat je de lezer wil meegeven. Bijv.: het antwoord op de hoofdvraag of een herhaling van je standpunt.

Je sluit het slot af met een uitsmijter, een krachtige zin. 

_____________

Lesboek

Lees de theorie op blz. 20 door.

Je ziet ook voorbeelden staan bij wat net verteld is.

In welk deel van de tekst verwacht je onderstaande zinnen?

Inleiding

Kern

Slot

En daarom raad ik iedereen aan om meer televisie te kijken.

Televisie biedt bovendien de broodnodige ontspanning.

Het moge duidelijk zijn: televisiekijken is de beste invulling van je vrije tijd.

Zullen onze kleinkinderen nog weten wat een televisie is?

Voor velen zal het een bekend gevoel zijn: zo veel kanalen en toch zo weinig leuke programma's op tv.

Toch is het misschien te kort door de bocht om te zeggen dat er geen goede televisie meer wordt gemaakt.

Een argumentatiestructuur (zie Lezen h1) is als volgt opgebouwd:

1. Welk onderwerp ga je behandelen? Wat zijn de voordelen en nadelen? Wat is de conclusie?
2. Wat is het onderwerp? Welke aspecten van het onderwerp bespreek je? Wat is, samengevat, het belangrijkste.
3. Standpunt argumenten voor en argumenten tegen met weerlegging conclusie
4. Welke vraag staat centraal? Welke antwoorden zijn er op de vraag? Wat is je conclusie of samenvatting?

Kern

Informatie over het onderwerp (zie teksten bij Lezen)

=> Bij een betoog:

- argumenten voor

- tegenargumenten

- weerlegging

Aan het werk

 Ga aan het werk met

• opdracht 2, doel is overtuigen  (dus 1 schrijfdoel)

Schrijven h2

Lesboek: blz. 54/55

Wat is je schrijfdoel?

Daar pas je je tekststructuur op aan. 

argumentatiestructuur (weet je nog?)

Wat is een argument?

1. Met een argument onderbouw je iets.
2. Een argument is een beoordelingswoord.
3. Met een argument geef je aan of je iets mooi vindt.

Wat doe je als je een argument weerlegt?

1. Dan bevestig je het argument
2. Dan bedenk je een argument
3. Dan herhaal je een argument
4. Dan ga je tegen het argument in

Welke signaalwoorden horen bij tegenargumentatie en weerlegging?

1. ofschoon
2. echter
3. daarbij
4. hoewel

Wat is het verschil tussen signaalwoorden en verwijswoorden?

Schrijven h4

Lesboek: blz. 120/121

Een betoog schrijven

Betoog (van Dale)

be to gen (betoogde, heeft betoogd)

1. proberen te bewijzen

2. een betoging houden

betoog (het; o; meervoud: betogen)

1. uiteenzetting, bewijsvoering

Wat is een betoog?

1. een tekst waarin je iets uitlegt.
2. een tekst waarin je overtuigt.
3. een tekst waarin je alle kanten bekijkt.
4. een tekst die tot actie aanzet.

In een betoog geeft de schrijver

1. advies
2. informatie
3. zijn mening
4. voor- en nadelen

Het doel van een betoog is de lezer

1. te amuseren
2. te informeren
3. te adviseren
4. te overtuigen

Een weerlegging is als

1. je de voorargumenten versterkt
2. je het genoemde tegenargument ontkracht
3. als je een tegenargument geeft
4. je je standpunt duidelijk maakt

In het slot mag je nooit nieuwe informatie geven.

1. Waar
2. Niet waar

Wat moet er in de inleiding van een betoog staan?

1. anekdote
2. feiten
3. stelling
4. vraag

Opdracht

Schrijf een betoog. 

Het cijfer telt 2x mee. 

Stappenplan

1. Kies een onderwerp => standpunt
   
2. Maak een woordveld (Wat weet je al?)
3. Bedenk/noteer drie argumenten voor
4. Bedenk/noteer twee argumenten tegen + weerlegging 
   
   
5. In welke volgorde komen de argumenten voorbij?
   zie volgende dia (wordt ook uitgedeeld)

A	B alinea-nummers	C deelonderwerpen	D inhoud in steekwoorden
Inleiding	1
	2
Stuk met deelonderwerpen	3
	4
	5
	6
Slot	7	Conclusie / samenvatting etc.

Onderwerp: …

Tekstdoel: …

Hoofdgedachte: ...

bouwplan

Wat komt in elke alinea?

In SOM staat een bijlage met een leeg bouwplan. Vul het in, zodat je weet in welke alinea je wat gaan schrijven. Zo hoef je je tijdens het schrijven alleen te richten op het schrijven en niet meer op de inhoud. 

Vervolg

Nu: 1) zoeken naar een onderwerp en 2) bouwplan maken.

Daarna: begin maken met uitwerken van het middenstuk.