5.3 Nieuwe steden gaan handeldrijven

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.3 Nieuwe steden gaan handeldrijven

Lesdoel= Waardoor groeide de  handel en kwamen er nieuwe steden?

Lees bladzijde 101-102-103

Waardoor groeide de handel en kwamen er nieuwe steden?

Nieuwe landbouwtechnieken zoals het halsjuk zie je hier afgebeeld

Van landbouw naar handel

• Nieuwe landbouwtechnieken (Halsjuk, ontginning van land, ijzeren ploeg)
• Overschotten
• Overschotten verkopen op markten.
• Dorpen werden steden.

Steden krijgen rechten en inkomsten

• Stadsrechten: Recht voor burgers om stad te besturen, recht te spreken, eigen munt en stadsmuur.

• Van ruilhandel naar geldeconomie.
• Handelskapitaal: Geld waarmee ze investeerden in handelswaar.
  

• Voor veiligheid ontstond de wissel.
  

Wat is de Hanze en hoe ontstond deze?

Eerst een aantal voorbeelden

Een kaart van de .....

Door oa de toenemende handel en het ontstaan van steden ontstond ......De pest

1347: De pest slaat toe door de toenemende handel

- 1/3 van de van de bevolking in Europa overlijdt.

Video

De Zwarte Dood

• De oorzaken van de pest zijn pas in de 19e eeuw bekend geworden
• Voor de mensen in de Middeleeuwen was de ziekte een straf van God
• De mensen dachten dat God hen ging straffen, omdat ze niet goed en zondig hadden geleefd.
• Bekijk de pestmeester hiernaast: wat was zijn taak?

Flagellanten sloegen zichzelf om zo aan God te laten zien dat zij spijt hadden van hun zonden. De naam Flagellant komt van het Latijnse woord voor zweep: flagellum. Aan het eind van de leren riempjes zitten spijkers.

Aan het werk

• Bekijk de ontdekkingsplaat
• Leer en maak par 5.3
• Maak een samenvatting van par 5.3
• Na 15 min maak je de controle vragen.

Rond het jaar 1000 groeiden de oogsten snel. Welke oorzaak had dat?

1. Betere landbouwgrond: bossen kappen, moerassen en veengebied droogleggen
2. De boeren lieten hun kinderen meehelpen op het land.
3. Er kwamen steeds meer boeren, omdat de mensen in steden ook moesten eten
4. De boeren gebruikten andere gewassen

Waar ontstonden de eerste markten?

1. In het centrum van de stad
2. In de buurt van een oude Romeinse stad
3. Op kruispunten van wegen en/of rivieren of in de buurt van een kasteel
4. Bij de Hanze

Wat zijn stadsrechten?

1. Steden mochten zelf rechtspreken, daarom dat het stadsrechten heten.
2. Steden mogen zichzelf gaan besturen, rechtspreken, een eigen munt slaan en een kasteel bouwen.
3. Steden mochten zichzelf besturen, maar moesten elk jaar nog wel de heer betalen hiervoor.
4. Steden mochten zichzelf gaan besturen, rechtspreken, een eigen munt slaan en stadsmuren bouwen.

Wat is een voordeel van bij de Hanze aangesloten te zijn?

1. De bij B-C-D genoemde voordelen
2. Geen of minder tol te betalen
3. Veiliger
4. Afspraken maken met leveranciers over speciale prijzen.

Waarom werd de Hanze opgericht?Wat is onjuist?

1. Om handelsvoordelen te krijgen.
2. Om veilig te kunnen handelen.
3. Om steden machtiger te maken.
4. Om betere schepen te bouwen.

In welke gebieden dreef de Hanze veel handel?

1. Waddenzee en Middellandse zee
2. Middellandse zee
3. Oos-zee en Waddenzee gebied
4. Oost-zee en Noord-zee gebied

Welke zin is NIET WAAR over de Hanze?

1. De Hanze was een samenwerking tussen steden.
2. De Hanze leverde de kooplieden veel voordelen op, zoals afspraken over goedkopere prijzen.
3. Bij de Hanze waren veel gildes aangesloten die hun producten zo beter konden verkopen.
4. De IJssel was een rivier waaraan veel Hanze steden lagen.

Van wie kreeg een stad, stadsrechten?

1. Koning
2. Schout
3. Burgemeester
4. Heer

Stadsrechten: het recht van een stad op eigen winkels.

1. Waar
2. Niet waar

Stadsrechten: het recht om zelf voedsel te verbouwen.

1. Waar
2. Niet waar

Laatste vraag....deze vraag gaan we later bespreken. Noem verschillen en overeenkomsten tussen de Pest en de Corona pandemie.

Begrippen uit deze les

• Late Middeleeuwen
• ontginnen
• Stadsrechten
• Geldeconomie
• Hanze
• de Pest/de zwarte dood

Jaartallen uit deze les

• Na 1000: ontstaan van steden
  
  
• 1267: oprichting van de Hanze
  
  
• 1346: de Plaag slaat toe in Europa

Stel 1 vraag over iets dat je deze les
nog niet zo goed hebt begrepen

Goed gewerkt mensen....take care. Mocht je vragen hebben stel ze via Microsoft team.