3.8 t/m 4.4

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

4 HAVO ECONOMIE  ||  2022-2023

Programma

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

- Uitleggen wat een Lorenzcurve inhoudt

- Uitleggen wat nivelleren en denivelleren betekent

Belastbaarinkomen

Het inkomen dat overblijft na de aftrekposten noemen we het belastbaar inkomen. Schematisch kan je dat alvolgt weergeven:

Bruto jaarinkomen

Aftrekposten      -

Belastbaarinkomen

Stappenplan uitrekenen inkomensheffing

Stap 1: Belastbaar inkomen uitrekenen:

               Bruto inkomen  + bijtellingen -aftrekposten= belastbaar inkomen

Het belastbaar inkomen is het inkomen waarover je belasting/inkomensheffing moet betalen

Aftrekposten zijn dingen als; pensioenpremie,  rente over je hypotheek en reiskosten.

Stap 2: het schijvensysteem toepassen

Stap 3: de heffingskorting(en) er af halen.

Stappenplan uitrekenen inkomensheffing

Stap 2: het schijvensysteem toepassen

Stap 3: de heffingskorting(en) er af halen.

Voorbeelden van heffingskortingen zijn: algemene heffingskorting, arbeidskorting

Rekenen met tarieven

Emre betaalde op een brutoloon van € 70.000 in totaal € 26.155,14 aan inkomensheffing.

Gemiddelde heffingstarief

Hoeveel procent belasting betaal je, gemiddeld, over elke euro (van je brutoloon).

Het gemiddelde heffingstarief van Emre is (€26.155 : €70.000) x 100% = 37,4%

Marginale heffingstarief

Hoeveel % belasting betaal je over elke extra verdiende euro?

Emre zijn marginale heffingstarief is 49,5%. Als hij één euro meer verdient betaalt hij hier namelijk 49,5% belasting over. 

Belastingstelsels

Proportioneel belastingstelsel

Degressief

belastingstelsel

Progressieve belastingheffing

Wat houdt een progressief belastingstelsel in?

Progressief belastingstelsel

Bij een progressief belastingstelsel moet er procentueel meer belasting betaald worden naarmate het inkomen stijgt.

Voorbeeld proportioneel belastingstelsel

Bij een proportioneel belastingstelsel betaalt iedereen hetzelfde percentage belasting.(Vlaktaks)

Degressief belastingstelsel

Bij een degressief belastingstelsel wordt er procentueel minder belasting betaald naarmate het inkomen stijgt.

Hoe nivelleert de overheid onze inkomens?

Nivellering en denivellering

Nivellering: De verschillen tussen de inkomens worden in verhouding kleiner.

Denivellering: De verschillen tussen de inkomens worden in verhouding steeds groter.

Zorgt het Nederlandse belastingstelsel voor (de)nivellering?

Inkomensverdeling

WELVAART: ongelijkheid, De Lorenzcurve

De Lorenzcurve is een grafiek die laat zien hoe het totale inkomen van een land verdeeld is over de bevolking.

De Lorenzcurve zegt niets over absolute aantallen, zoals bijvoorbeeld:

•  Aantal personen
•  Nominaal inkomen

"gelijkheidslijn"

inkomensverdeling "Land A"

Lorenz curve 

Geeft aan in welke mate de inkomensverdeling afwijkt van een geheel gelijke inkomensverdeling

LET OP:

Cumulatieve percentages!

Voorbeeld primaire en secundaire inkomensverdeling & Lorenzcurve

Primaire inkomensverdeling:

Lorenzcurve

Wat zegt deze Lorenzcurve over Brazilië?

Aan de slag

Hoofdstuk 3 - Maken tot en met 3.10

Hoofdstuk 4 - Maken tot en met 4.4