lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1,2

1.3 Lezen blz. 24

Aan het eind van de les

• titel en tussenkopjes herkennen 
• onderwerp & deelonderwerp benoemen 
• de leesstrategieën verkennend en nauwkeurig lezen toepassen

Filmpje

Verkennend lezen

Onderwerp van een tekst

Onderwerp=  waar de tekst over gaat.

Hoe vind je het onderwerp?

Vraag jezelf: Waar gaat de tekst over?

Je kunt het onderwerp van de tekst soms al raden door te kijken naar:

de titel, plaatjes en opvallende woorden

Deelonderwerp en deeltitel

Deelonderwerp: het onderwerp van een alinea

Boven aan een tekst staat vaak een titel. Soms staan er midden in de tekst ook nog kleinere titels. Dit zijn deeltitels/tussenkopje. Een deeltitel/tussenkopje staat boven één of meer alinea's.

Alinea

Alinea: Een stukje tekst die bestaat uit een paar zinnen die bij elkaar horen.

Zo kun je een alinea herkennen:

1. Nieuwe regel
2. Witregel
3. Inspringen

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte vertelt in 1 zin waar de tekst over gaat. 

Je stelt hierbij de vraag: "Wat wordt er over het onderwerp van de tekst verteld?" 

De hoofdgedachte staat vaak in de inleiding. 

Leesmanieren of leesstrategieën

Een tekst lezen kan je op verschillende manieren, met verschillende strategieën. Welke manier je kiest, hangt af van het doel waarmee je de tekst wil lezen.

Leesmanieren of leesstrategieën

Verkennend: de tekst bekijken 

Nauwkeurig: je wilt de tekst begrijpen

Zoekend: het vinden van bruikbare informatie

Uit hoeveel woorden bestaat het onderwerp van een tekst?

Welke vraag stel je bij het vinden van de hoofdgedachte?

Samenvatting van de tekst in 1 zin.

Een tekst kun je in logische stukken indelen. Een stuk dat bij elkaar hoort, heet een ...

Een beschrijving van 1 woord/ een paar woorden waar de tekst over gaat.

Het onderwerp van een alinea

Overtuigen, amuseren, informeren

globaal, zoekend, precies lezen

Hoofdgedachte

Alinea

Onderwerp

Deelonderwerp

Tekstdoelen

Leesstrategieën

Wat is een deelonderwerp?

1. Het onderwerp van een tekst
2. Het onderwerp van een alinea
3. aspecten van het onderwerp

Om het onderwerp van een tekst te vinden, stel je de vraag:

1. Wat vindt de schrijver van de tekst?
2. Waar gaat deze tekst over?
3. Wat vind ik van de tekst?

Het onderwerp van de tekst noteer je in:

1. Een paar woorden.
2. Een hele zin.
3. In twee of meer zinnen.

Bij welke leesmanier(en) gebruik ik het tekstgeraamte?

1. Grondig lezen
2. Ontspannen lezen
3. Zoeken en scannend lezen
4. Kritisch lezen

Dit kan aangeven waar de tekst over gaat...maar kan ook nieuwsgierig maken

1. titel
2. kernzin
3. onderwerp
4. alinea

Het onderwerp en de hoofdgedachte van de tekst zijn te vinden in:

1. de inleiding
2. vierde alinea
3. titel
4. zesde alinea

Waar staat de kernzin vaak niet?

1. eerste zin van de alinea
2. tweede zin van de alinea
3. derde zin van de alinea
4. laatste zin van de alinea

5. Welke zin is meestal de kernzin van een alinea?

1. de eerste zin
2. de laatste zin
3. de eerste of de laatste zin
4. het tussenkopje

Waar vind je meestal NIET de kernzin van een alinea?

1. In het midden van de alinea.
2. Aan het begin van de alinea.
3. Aan het eind van de alinea.

Disney neemt afscheid van de klassieke eigenschappen van de sprookjesprinses.

Rapunzel

afscheid disneyprinsessen

onderwerp

deelonderwerp

hoofdgedachte

Aan het eind van de les

• opbouw tekst
• onderwerp & deelonderwerp
• hoofdgedachte
• leesmanieren

Evaluatie: Dit vind ik nog lastig ...