1. Organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

1. Organismen

Programma

• Studiewijzer in Moodle
• Leerdoelen


• Uitleg
  
• Aan de slag
  
• Afsluiting

Leerdoelen

• Je kunt de definitie geven van biologie;
  
• Je kunt uitleggen wat een organisme is;
  
• Je kunt de zeven levenskenmerken noemen;
• Je kunt het verschil tussen levend, dood en levenloos uitleggen.
  

Biologie

• Biologie is de leer van het leven. 

• Biologie = het begrip
• De leer van het leven = de definitie

Het woord ‘biologie’ is samengesteld uit de Griekse woorden bios en logos. Deze woorden staan voor: ‘leven’ en ‘wetenschap’ of ‘de leer van’.

Wat hoort er bij biologie?

WEL

NIET

Een organisme

• Als iets leeft, dan noemen we dat een levend wezen. De officiële naam is een organisme. Dus planten, bacteriën, dieren en schimmels.
  
  
• Dus: een organisme is een levend wezen.

Wat bedoelen we met leven? En wat is het tegenovergestelde van leven? Dood of levenloos? Is levenloos hetzelfde als dood?

Het wordt zo wel erg ingewikkeld. Daarom is er afgesproken door alle wetenschappers, dat elk begrip één betekenis krijgt. Afgesproken!?

Levend - dood - levenloos

• Iets is levend als het levensverschijnselen vertoont.
  
  
• Iets is dood als het geen levensverschijnselen meer vertoont.
  
  
• Iets is levenloos als het nooit levensverschijnselen heeft vertoond.

Levend

Dood

levenloos

1. Levend
2. Dood
3. Levenloos

1. Levend
2. Dood
3. Levenloos

1. Levend
2. Dood
3. Levenloos

Wat maakt iets levend?

• Om iets een levend organisme te mogen noemen moet hij levensverschijnselen vertonen.
  
• Wat zijn levensverschijnselen?

7 levensverschijnselen.

Ademhalen

• Ademhalen (gaswisseling) = uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide met de omgeving. 
  
  
• Elk organisme ademt.

Voeden

• Voeden = eten en drinken
  
  
• Het maakt andere levensverschijnselen, zoals groeien en ontwikkelen, mogelijk.

Uitscheiden

• Uitscheiden = het verwijderen van afvalstoffen.
  
  
• Het uitscheiden gebeurt door plassen, zweten en waterdamp uitademen.

Bewegen

• Bewegen = op eigen kracht van plaats veranderen. 
  
  
• Dat kan snel, maar ook zeer langzaam gebeuren.

Voortplanten

• Voortplanten = zorgen voor nakomelingen
  
  
• Dieren krijgen jongen. 
• Planten maken zaden. 
• Bacteriën delen zichzelf.

Waarnemen

• Waarnemen = opmerken wat er in de omgeving gebeurt.
  
  
• Zintuigen en prikkels

Groeien

• Groeien = groter en zwaarder worden van een organisme.
  
  
• Organismen nemen voeding en water op om te groeien. Groei kan zowel in de lengte als in de breedte plaatsvinden.

ademhalen

bewegen

voortplanten

ontwikkelen

uitscheiden

voeden

Kies twee levensverschijnselen uit.
Bij het eerste levensverschijnsel geef je een voorbeeld van een dier.
Bij het tweede verschijnsel geef je een voorbeeld van een plant.

Levensverschijnsel - voorbeeld dier | Levensverschijnsel - voorbeeld plant

1. Levend
2. Dood
3. Levenloos

Geef de definitie van een organisme

Aan de slag

Huiswerk:
- Paragraaf 1: Organismen
- Opdracht 1 t/m 8.

Bladzijde 16.