Over de persoonsvorm in samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H5 Spelling werkwoorden

over de persoonsvorm in samengestelde zinnen

Planning

- Terugblik vorige les

- Lesdoel

- Instructie 

- Klassikaal opdracht 1 

- Zelfstandig opdracht 2

- Afronden

Wat is de functie van een voegwoord?

Wanneer gebruik je nevenschikkende voegwoorden?

Wanneer gebruik je ondernevenschikkende voegwoorden?

Twee soorten zinnen

Enkelvoudige zin (1 pv):

De docent roept de leerlingen.

De leerlingen stoppen met praten.

Samengestelde zin (meer dan 1 pv):

De docent roept de leerlingen en de leerlingen stoppen met praten.

Nevenschikkend voegwoord

Als er twee hoofdzinnen worden samengesteld, staat er altijd een nevenschikkend voegwoord tussen. Dat zijn de woorden:

dus, en, want, of, maar (ezelsbruggetje: DEWOM)

De docent roept de leerlingen, dus stoppen zij met praten.

Voorbeeld nevenschikkend

De ijsberen zijn in gevaar, want de poolkappen smelten sneller dan verwacht.

HZ                                                                                                  HZ

Dit is nevenschikkend:

- Persoonsvorm en onderwerp staan naast elkaar en er kan niks tussen. De informatie is even belangrijk.

 

Onderschikkend voegwoord

Als een samengestelde zin bestaat uit hoofdzin + bijzin wordt er een onderschikkend voegwoord gebruikt. Daarvan zijn er veel meer: wanneer, als, terwijl, zodra, voordat, voor, nu, toen, nadat, zolang als, totdat, sinds, doordat, zodat, waardoor, omdat, opdat, indien, mits, tenzij, hoewel, ofschoon, ondanks dat, zoals, alsof, dat, of .....

Voorbeeld onderschikkend

De ijsberen zijn in gevaar, omdat de poolkappen sneller smelten dan verwacht.

Onderschikkend (hoofdzin + bijzin):

- Onderwerp staat in de bijzin niet naast de pv.

- Of daar kan iets tussengeplaatst worden.

Lesdoel

Je leert de persoonsvorm in samengestelde zinnen correct spellen. 

nieuwnederlands.digitaal.noordhoff.nl

De PV in samengestelde zinnen

- Probeer alle werkwoorden van tijd te veranderen. 

- De werkwoorden waarbij dit niet kan zijn infinitief, voltooid deelwoord of onvoltooid deelwoord.

Voorbeeldzinnen

- De gemeenteraad heeft besloten dat de kleine dorpsschool wordt opgeheven als het leerlingenaantal nog verder zal teruglopen. 

De werkwoorden heeft, wordt en zal kun je van tijd veranderen. 
besloten (vd), opgeheven (vd) en teruglopen (inf) kun je niet van tijd veranderen. 

1. De ontwerpster besteedt veel zorg aan de kleding die ze op de beurs presenteert.

2. Lisanne gelooft het verhaal niet dat jij haar hebt verteld.

3. Onze vrienden overnachten bij ons, voordat ze op vakantie gaan.

4. Andrew mist zijn vriendin, want zij rondt in Amerika haar studie af.

Opdracht 2

Noteer eerst de vorm

pvtt = 

pvvt = 

vd = 

inf = 

bn = 

Opdracht 2

Noteer eerst de vorm

pvtt = 

pvvt = 

vd = 

inf = 

bn = 

1 pvvt - berichtte; pvvt - stonden; inf - wachten

2 bn - opgeschepte; vd - afgekoeld; pvvt - smaakte

3 pvtt - vind; pvtt - beantwoordt

4 pvtt - reageert; pvtt - e-mailt; pvtt - appt

5 pvtt - vermoedt; pvtt - bemoeit

6 vd - uitgejoeld; pvvt - juichten

Terugblik lesdoel

Je leert de persoonsvorm in samengestelde zinnen correct spellen. 

De persoonsvormen in een samengestelde zin staan altijd in dezelfde tijd.

1. juist
2. onjuist

voorbeeld: Merel gelooft niet dat haar broer de wedstrijd won.

In een samengestelde zin kunnen meerdere voltooide deelwoorden staan.

1. juist
2. onjuist

voorbeeld: Ik heb gezien dat jij de ramen hebt gezeemd.