§6.2 Oorzaken van de Russische Revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

§6.2 Oorzaken van de Russische Revolutie

Leerdoelen 

Je kan uitleggen hoe de Russische samenleving was opgebouwd, functioneerde en werd bestuurd.

Je kan uitleggen waar het marxisme ideologisch voor staat.

Je kan voorbeelden geven van oorzaken voor de Russische Revolutie.

 

De Russische piramide

De Tsaar

1. Orthodoxe geestelijken

2. Bojaren (= adel)

3. Bourgeoisie, middenstanders

     boeren

De 1e en 2e stand betalen geen belastingen 

De Russische piramide (bojaren)

De bojaren helpen de tsaar met regeren, belasting innen en oorlog voeren.

De tsaar en bojaren werden door de kerk beschermd: verzet is daarom onmogelijk.

Houden vast aan het oude systeem. Laten hun vrouwen wel Westerse boeken en mode kopen, maar zien niks in modernisering (in de landbouw).

De Russische piramide (boeren)

De boeren (90% van de Russen) wonen in de mir (= dorpgemeenschap) .

Het lijfeigenschap (= soort horigheid) is officieel in 1861 afgeschaft maar heeft weinig veranderd: nog steeds bestaan er herendiensten, betaald de derde stand de belastingen en vragen bojaren hoge pacht.

De boeren worden steeds ontevredener.

Sociaaldemocraten en communisten

Karl Marx was de bedenker van het socialisme

Hij zei dat socialisme bereikt moest worden met een revolutie

Anderen vonden dat het gewoon via de politiek moest

Sociaaldemocraten

Gelijkheid kan bereikt worden door mee te doen in de politiek (Tweede Kamer)

Communisten

Voor gelijkheid moeten alle productiemiddelen in handen van de staat komen door een geweldadige revolutie

Politieke partijen

Vanuit de onvrede ontstonden drie politieke partijen:

Sociaal Democratische Arbeiderspartij (1898)

Mensjewieken (Witten)

Willen grote partij en samenwerking

Bolsjewieken (Roden)

Willen kleine partij en macht zelf houden

Vielen uiteen

Socialisten-Revolutionairen (1901)

Wilden een socialistische revolutie door de boeren

Constitutionele Democraten (1905)

Wilden een socialistische revolutie door de fabrieksarbeiders

Wilden een democratische staat met grondwet, parlement en kiesrecht

Bloedige Zondag

Op een zondag in 1905 trokken demonstranten naar het paleis van de tsaar

Burgers ontevreden na verlies oorlog van Rusland tegen Japan (1905)

Ze wilden hem hun klachten én oplossingen vertellen (een verzoekschrift)

Maar de paleiswacht opende vuur op de demonstranten

En toch luisterde de Tsaar wel naar de demonstranten 

De Doema

Rusland kreeg een parlement: de Doema

Maar... de echte macht bleef bij de tsaar

Hij kon namelijk elk moment de Doema naar huis sturen

De enige die dan wetten kon maken de tsaar zelf

Onderdrukking

Mensen bleven dus ontevreden, de tsaar bedroog hen

De socialisten kwamen in verzet

Ze pleegden vele aanslagen, met dodelijke gevolgen

De tsaar zette de geheime politie in tegen iedereen in verzet

Bij wie hoort:
"Boeren zijn de motor van een socialistische revolutie (met geweld)."

1. Anarchisme
2. Sociaal-Democraten
3. Sociaal-revolutionairen
4. Marxistisch socialisme

Bij wie hoort:
"De arbeidersklasse zal in opstand moeten komen"

1. Anarchisme
2. Sociaal Democraten
3. Sociaal-revolutionairen
4. Marxistisch socialisme

Bij wie hoort:
"Onze ideologie wordt ook wel boerensocialisme genoemd"

1. Anarchisme
2. Narodniki
3. Sociaal-revolutionairen
4. Marxistisch socialisme

Oorzaken Russische Revolutie

• De ongelijke behandeling van de 3e stand (privileges 1e en 2e stand),
  
• Het absolutistisch bestuur van de tsaar,
• Het verlies in de Russisch-Japanse Oorlog (nooit eerder verloor een
    Europees land van een Aziatisch 'minderwaardig' land),
• En de mislukking van de Doema,
  ...worden de tsaar zeer zwaar aangerekend onder
  de groeiende oppositie. Het is wachten op een
  laatste (grote) misstap van de tsaar...

Welke oorzaken van de Russische Revolutie heb je geleerd?

1. Absolutistisch bestuur
2. Onvrede derde stand
3. Doema geen macht
4. Onvrede bojaren

Begrippen uit deze les

• tsaar
  
• bojaren
• lijfeigene (lijfeigenschap)
• mir
• anarchisme
• socialisme
• narodniki
• socialisten-revolutionairen
• Doema
• koelakken
• ideologie
• marxistisch socialisme
• Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij
• bolsjewieken
• mensjewieken

Jaartallen uit deze les

• 1861: Afschaffing lijfeigenschap
• 1881: Narodniki vermoord
  Alexander II
• 1903: Partijvergadering RSA (Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij) over het begin van de arbeidersrevolutie (splitsing in boljewieken / mensjewieken)

Personen uit deze les

• Michael Bakoenin
• tsaar Alexander II
• tsaar Alexander III
• tsaar Nicolaas II
• Karl Marx
• Vladimir Lenin