periode 2 - les 3 schrijven

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

Hoofdletters | meervoudsvormen

Meervoudsvormen

Zelfstandige naamwoorden kunnen in het meervoud verschillende vormen hebben, maar de meesten eindigen op:

• -en (deur -> deuren; stoel -> stoelen)
• -s (computer -> computers; beker -> bekers)

Er zijn ook woorden zonder meervoudsvorm:

• rijst, jeugd, benzine

Meervoudsvormen met -ën

Als de klemtoon van het woord, op de laatste lettergreep valt, komt er  een extra e met trema in het woord (-ën) in de meervoudsvorm. Trucje: doe alsof je een hond roept, dan hoor je waar je klemtoon zit;-) 
melodieeeehieeee. Klemtoon zit aan het eind. technologieeehieeee. Ook hier zit de klemtoon aan het eind

• melodie -> melodieën
• technologie -> technologieën
  
  

Eindigt de enkelvoudsvorm op -ee? Dan altijd -ën erbij. 

• idee -> ideeën
• zee -> zeeën

Meervoudsvormen met -ën

Maar bij het olie ligt de klemtoon op de eerste lettergreep: oooooolie

 In dat geval schrijf je geen extra e--> oliën 

• bacterie -> bacteriën
• provincie -> provinciën
• kolonie -> koloniën
• porie -> poriën

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. porieën
2. pories
3. poriën
4. porie-en

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. zeën
2. zeeën
3. zees
4. zee-en

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. industries
2. industrieën
3. industriën
4. industrie-en

Meervoudsvormen met 's

Je schrijft 's wanneer het woord anders tot spraakverwarring leidt.

De 's komt na elke lange klank (a, i, o, u, y), behalve bij de e.

• oma -> oma's
• hobby -> hobby's
• mbo -> mbo's
• bh -> bh's
  anders krijg je uitspraakproblemen
  --> accus 

Meervoudsvormen met s

Je schrijft de s aan de meervoudsvorm vast wanneer het niet tot uitspraakproblemen leidt en dat is bij woorden die eindigen op: eau, ay, ieu, ui, ie, e, ee en é.

• cadeau -> cadeaus                              
• essay -> essays
• milieu -> milieus 
• etui -> etuis
• receptie -> recepties
• promenade -> promenades
• abonnee -> abonnees
• café -> cafés

Uitzonderingen

Wanneer de klemtoon vooraan het woord ligt, komt er maar één medeklinker bij meervoud;

Monnik -> Monniken

Perzik -> Perziken
Slechterik -> Slechteriken

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. babys
2. baby's
3. baby-en
4. babyën

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. etui-en
2. etui's
3. etuiën
4. etuis

Welke meervoudsvorm is goed geschreven?

1. taxis
2. taxi's
3. taxiën
4. taxi-en

Klankverandering

Er zijn ook woorden die in het meervoud een klankverandering krijgen. Je kunt ze herkennen aan de laatste letters in het woord.

• ium -> ia (medium -> media; decennium -> decennia)
• cus -> ci (medicus -> medici; politicus -> politici)
• um -> a (centrum -> centra; datum -> data)

Hoofdletters

Hoofdletters schrijf je altijd aan het begin van een zin.

Uitzondering : wanneer een zin met een cijfer of symbool begint, schrijf je geen hoofdletter aan het begin.

• 's-Hertogenbosch is een prachtige stad.
• € is het teken waarmee je de euro aangeeft.

Je schrijft een hoofdletter bij voornamen en familienamen van personen.

• Hilde Dorsman, Dirk van Dam (maar: mijnheer Van Dam)

Hoofdletters

Belangrijke punten

Bij namen:

Ellen van Dam > mevrouw Van Dam > E. van Dam

dokter Van Dam

Feestdagen (afleidingen niet!):

Kerstmis, Suikerfeest, Pasen, Moederdag

kerstdiner, sinterklaascadeau, paasei

Hoofdletters

Religieuze begrippen:

Religieuze begrippen beginnen met een kleine letter. Begrippen die iets heiligs aanduiden, zoals de namen van heiligen of heilige boeken, beginnen wel met een hoofdletter.

de Bijbel             een bijbel          Bijbellezing

Allah       islam          een rabbi (joodse geleerde)

joden, katholieken, indianen, zigeuners

Hoofdletters

Je schrijft hoofdletters bij eigennamen van bedrijven, merken en instellingen.

• Philips, Coca-Cola, de Tweede Kamer, het Rode Kruis

Je schrijft hoofdletters bij aardrijkskundige namen.

• Duitsland, Franse kaas, Turkse mensen, de Rijn

Je schrijft een hoofdletter bij erkende afkortingen.

• VVD, ANWB, WNF

Wat is goed geschreven?

1. meneer van dalen
2. Meneer van dalen
3. meneer Van Dalen
4. Meneer van Dalen

Wat is goed geschreven?

1. Dirk van der Broek
2. dirk van der broek
3. Dirk Van Der Broek
4. Dirk van der broek

Wat is goed geschreven?

1. Paasei
2. Paas Ei
3. paasei

Wat is goed geschreven?

1. de Bijbel
2. de bijbel

anwb

katholiek

zwolle

kerstmis

mbo

Wel met hoofdletter

Niet met hoofdletter

Opdrachten deze week

• 2F | taalverzorging |  spelling | hoofdletters | 1 + 2 
• 2F | taalverzorging | spelling | meervoudsvormen | 1 + 2